ضمیر کلمه ای است که به دلیل نیاز نداشتن به ذکر اسم یا پرهیز از تکرار آن به کار می رود . مانند : من دیروز پرویز را دیدم و او را نصیحت کردم . همانطوریکه مشاهده شد با آمدن « او » دیگر نیاز به آوردن دوباره ی « پرویز » بر طرف شد . ضمیر در زبان فارسی بر سه گونه است : ضمیر شخصی ، مشترک و اشاره ،که در این رساله مبحوث ما «ضمایر شخصی» است . ضمایر شخصی : ضمایر شخصی برای هر یک از اشخاص و مفرد و جمع صو...

در زبان های فارسی و رومی، با توجه به ساختار نحوی، واژه در جمله می تواند نقش های زیادی ایفا کند. نقش اسم در جمله، بستگی به واژه ای دارد که از لحاظ نحوی تحت تأثیر آن قرار می گیرد. دستورنویسان زبان فارسی، با توجه به وظیفة اسم در جمله. برای آن نقش های مختلفی را در نظر گرفته اند. این نقش ما، عمومأ از لحاظ تعریف در یک چهارچوب قرار می گیرد. زبان شناسان روسی برای نقش های اسم، معمولأ از نام های یکس...

هدف از مقاله حاضر یافتن الگوهای مختلف معنای واژه‌سازی در واژه‌های مختوم به –(er)ei در زبان آلمانی می‌باشد. گرچه چنین الگوی واژه‌سازی اکنون چندان زایا نیست، اما درک معانی آن با توجه به تنوع واژه‌های مشتق برای زبان‌آموز از اهمیت خاصی برخوردار است. داده‌ها و یافته‌های اولیه مقاله حاضر از محدوده بررسی منابع شاخص در زمینه واژه‌سازی زبان آلمانی فراتر نمی‌رود و آنچه که نگارنده اقتباس نموده است، همین د...

قاعده مقتضی و مانع در متون فقهی کم و بیش مستند احکام قرار گرفته و مورد مناقشه فقهاء و اصولیین می باشد و مشهور معتقند مقتضی و مانع، قاعده نیست بلکه یکی از مسائل ذیل استصحاب است لذا نگارنده بر آن شد تا پیرامون این قاعده پژوهش جامعی انجام دهد. به عقیده ما مقتضی دارای حیثیت مستقلی است و هر گاه می گوییم مقتضی احراز شد یعنی با ماهیت مستقل خودش محرز گشته و قطعا اقتضاء خود را خواهد داشت مانند نکاح که ...

در دستورهای سنتی زبان فارسی در کنار مصدر، دو مقولة اسم مصدر و حاصل مصدر نیز مطرح شده‌اند. اختلاف نظرهای زیادی در مورد تعلق مصدر به فعل یا اسم در میان دستورنویسان و زبان­شناسان وجود دارد. در مورد اسم مصدر و حاصل مصدر نیز دیدگاه‌های متفاوتی به چشم می‌خورد. در این مقاله این مقوله‌ها بر اساس سرنمون رده‌شناختی مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. بر اساس رویکرد کرافت (2003) طبقة معنایی واژگان به تنهایی قادر...

مباحث عرفان و شریعت از مباحث مهم، ضروری و زنده در مطالعات عرفانی است. دیرینة این مباحث مقایسه ای و تطبیقی در دو حوزة عرفان اسلامی و الهیات اسلامی دست کم به زمان بروز نحله ای عرفانی در قرن دوم هجری می رسد. مسئله این نوشتار که از مقوله مباحث عرفان و شریعت است بررسی تطبیقی اسم مستأثر در نصوص شریعت و تعین اول در متون عرفانی است. بحث چینش نظام هستی و نحوة تعین و تنزل و صدور ماسوی الله، به ویژه در ت...

یکی از احکام عدد ساختن اسم منسوب از الفاظ عدد است. اسم منسوب عددی متناسب با نوع عدد متفاوت است. کلأ در بنای نسبت از الفاظ عدد روش قاعده مند و معینی ذکر نشده است اما آنچه مسلم است این است که گاهی بر وزن " فعال " که احیانأ "یاء" نسبت هم همراه آن است، ساخته می شود, مانند: ثلاث و رباع و ثلاثی ورباعی. در عین حال ساختن اسم منسوب از عدد، مطابق قواعد نسبت نیز امری جایز است, مانند: واحدئ از واحد و أربعئ...

تعمیم مشخصه‌های اعضای یک گروه به دیگر اعضا، نه‌‌فقط در شکل‌گیری مفهوم، بلکه در مقوله‌سازی و استدلال نقش مهمی دارد. برای بیان مفاهیم عام از طریق اسم عام در زبان ‌فارسی، چهار امکان در نظر گرفته شده است. هدف این پژوهش، بررسی فرایند درک و تولید اسم عام در کودکان پنج تا شش سال، میزان استفادة آن‌ها از امکانات صرفی، نحوی و نیز بررسی نقش و اهمیت اسم عام در شکل‌گیری مفاهیم، تفکر مقوله‌بنیاد و نگرش جهان‌...