علم امام بارزترین صفتی است که از دیرباز در امام شناسی مورد توجه عالمان و متفکران بوده است. اندیشمندان شیعی این ویژگی را از شروط بنیادین امامت دانسته، در رویارویی با دیگر گروه های جامعه اسلامی بر آن استدلال کرده اند. مطالعه در این موضوع همواره با نگرش ها و رویکردهای فکری مختلفی صورت گرفته و در میزان و چگونگی آن اختلافاتی پدید آمده است. این تحقیق با رویکردی تطبیقی و با بهره گیری از روش توصیفی – ت...

نزاع فردگرایی و کل گرایی یکی از مباحث محوری فلسفه علوم اجتماعی است. در این مقاله مسایل جاری مطرح میان روشنفکران ایرانی مورد بررسی قرار می گیرد و پس از تعریف فردگرایی و کل گرایی و ذکر اهمیت بحث، سه نوع برهان هستی شناختی، معرفت شناختی، و معنایی در دفاع از فردگرایی تشریح می گردد. در ذیل برهان زبانی، اشاره ای مجمل به نحوه استفاده کل گرایانه یا فردگرایانه واژه ها در ادبیات کلاسیک ایران شده است. فردگ...

امرای آل بویه که ایرانی الاصل و شیعه دوازده امامی بودند، بیش از یک قرن توانستند بر خلافت عباسی و بغداد چیره شوند و از لحاظ اجتماعی، فکری و فرهنگی خدمات شایانی در ایران و عراق انجام دهند و ضمنا فضای مناسبی را برای فعالیت­های مذهبی و علمی شیعیان فراهم آوردند، چنان­چه در این ایام علما و فقهای بزرگ شیعی مانند شیخ مفید، شیخ صدوق و سید مرتضی مشغول تدریس و تعلیم بودند.               در مقاله حاضر نحو...

اندیشه پست مدرن یکی از آخرین رهیافتهای فیلسوفان و مورخان در سالهای اخیر است. هرچند دوران آن به نظر برخی متفکران به پایان رسیده و عصر نگره های جدیدی آغاز شده است.پست مدرنیته از نقد مدرنیته می آید. هرچند در آغاز شکلی ادبی داشت اما توسط متفکران برجسته فرانسوی از جمله میشل فوکو، لیوتار، بودریار و ریچاردرورتی امریکایی ودر سالهای اخیر واتیمو از متفکران ایتالیایی به جهان شناسانده شد.اما این دسته از مت...

مرجئۀ شیعه نام جریانی است که در کوفۀ سدۀ دوم نقاب از چهره برگرفت. این گروه که عمدتاً به دنبال بروز شرایط اجتماعیـ سیاسی کوفه و احتمالاً به منظور حل و فصل معضلات پیش روی جامعه شیعی، خود را از شیعیان اعتقادی متمایز کردند، در مسئلۀ امامت به عنوان محوری ترین کانون فکری شیعه، ایده ای مطرح ساختند که به  واقع گونه ای عقب نشینی از این مبنای فکری شیعه بود. سامان دهندگان این رویکرد که بعضاً از اصحاب امام با...

شمایل، انگارهای تصویری است که به بازنمایی متکثر یک متن میپردازد، معمولا از یک متن دینی سخن میگوید و به تصویرگری روایتها و شخصیتهای دینی میپردازد. شمایلنگاری در ایران اسلامی، از دوره مغول آغاز میشود و اختصاص به هنر شیعی یا سایر فرقههای دین اسلام ندارد. نخستین کتابی که به طور اختصاصی به شمایلنگاری شیعی میپردازد، خاوراننامه ابنحسام خوسفی است که فرهاد نگارگری آن را به عهده داشته است و شمایل امیرالم...

تفکر کلامی شیعی با ویژگی‌های متعددی شناخته می‌شود که سه شاخص عصمت، امامت و اجتهاد، از مهم‌ترین آنها به‌شمار می‌آید. این هرسه عنصر اعتقادی در فلسفه فارابی از جایگاه خاصی برخوردارند و بنیان‌های نظام فلسفی او، به‌ویژه فلسفه سیاسی وی را تشکیل می‌دهند. نظریه نبوت وی نیز هم از ناحیه علم و نظر و هم از ناحیه عمل، متضمن عصمت حداکثری است. امامت و اجتهاد نیز در فلسفه سیاسی وی به‌صراحت مورد تأکید قرار گرفت...

در این مقاله از چهار ویژگی برجسته سبک شعر متعهد شیعی بحث شده است . همچنین مقایسه ای بین این ویژگیها در شعر متعهد شیعی و شعر دیگر فرقه ها انجام گرفته است . این ویژگیها عبارتند از : 1. نوآوری در مضمون و قالب قصیده : این نوآوری ‘نخستین بارتوسط کمیت بن زید اسدی درچکامه (بائیه) ابداع گردید. 2. کاربرد الفاظ و لغات ساده و روان : این ویژگی ‘تنها به سرایندگان شیعی محدود نمی گردد. 3. کاربرد استدلال و...

     وقوع انقلاب اسلامی ایران تاثیر شگرفی بر جنبش های اسلامی بویژه جنبش های شیعی داشته است. یکی از مهمترین آنها  ،گروههای شیعی یمن است. که بیش از هزارسال ، قدرت وحکومت را در این کشور در دست داشتند در سال ۱۹۶۲با کودتایی که باحمایت وتحریک کشور مصر انجام گرفت ، قدرت را از دست دادند. پرسش مقاله: انقلاب اسلامی ایران در همگرایی جنبشهای اسلامی منطقه ی خاور میانه بویژه گروههای شیعی یمن چه نقشی داشته اس...

ضعف دستگاه خلافت عباسی و روی کار آمدن حکومت های شیعی در قرون 4و5 هجری باعث گردید شیعیان از آزادی های نسبی برخوردار شوند. تأسیس حکومت های مستقل و مقتدر در ایران و بین النهرین یکی از آروزهای ناتمام مردانی مانند مرداویج و دیگران بود که فرزندان بویه ماهیگیر به چنین آرزویی جامعه عمل پوشانده و توانستند اولین حکومت مستقل شیعی را در بخش های وسیعی از ایران و عراق تأسیس نمایند. آل بویه،مذهب شیعه امامیه ...