«قید» نامی است که دکتر آذرنوش در سال 1367 ش بر منصوب های غیررکن در نحو عربی نهاده است و نشانه آن را نصب دانسته است.مسئله مقاله حاضر این است که ضمن تایید این نامگذاری، با دلایلی قید را دارای دو قالب می داند: یکی مفرد و منصوب که دکتر آذرنوش به آن اشاره کرده بود و دیگری مرکب و مجرور با حرف جر که ما آن را ادعا کرده ایم و دلایلی برای اثبات آن آورده ایم. آن دلایل عبارت است از: خویشاوند شمردن نصب و جر...

آن‌چه هنر حافظ را به صورتی متمایز و غیرقابل تعبیر نشان می‌دهد، سنخیّت لفظ و معنی و پوشیدگی نجیبانة  مشترکی است که در نسوج آن دو حلول کرده است. مفاهیم و معانی بدیع و بلندی که پرده‌نشین ضمیر اوست در قالب الفاظی حلول کرده است که غالباً جانشین‌پذیر نیست. نه لفظ عایق معنی است و نامحرم و نه معنی‌ رَمَنده و گریزان از لفظ و قالب. گویی الفاظ و معانی در دیوان این گویندة بزرگ، پیوندی ذاتی دارد. در این نوشته ...

چکیده: زیبایی شناسی یکی از عرصه های نقد در دوران معاصر است که با ورود به آن و تحقیق در ابعاد مختلف آن، لذتی بی پایان برای محقق حاصل خواهد شد. در تفاسیر و مقالات مختلف به صورت پراکنده به بررسی تثنیه و جمع در قرآن کریم پرداخته شده است. مفرد، مثنی و جمع آمدن کلمات در آیات قرآن کریم دارای زیبایی هایی خاص و از روی حکمتی ویژه است به همین دلیل می توان اشکال مختلف کلمات وارده در آیات و جایگاه قرار گر...

چکیده: فنون بلاغت شامل علوم و فنونی است که دانش بیان یا صور خیال یکی از آن موارد می باشد. تمامی شاعران برای بیان اندیشه و احساس خود و نیز برانگیختن مخاطب ناچار از استفاده از این علم می باشند. زمانی این امر برای شاعر دست یافتنی و محقق می شود که تخیل را وارد دنیای اشعارش سازد. این تخیل به زبان علمی همان صور خیال است که کارآمد ترین ابزار برای خلق و آفرینش و سنجش یک اثر ادبی است و قدرت تأثیر گذاری...

نظریۀ دلالت تصوّریِ اصول‌دانان از یک‌سو و دیدگاه فیلسوفان زبان در باب معناداریِ سمانتیکی از سوی دیگر، قابل مطالعۀ تطبیقی است. دلالت تصوّری، انتقال ذهن از لفظ به معنای آن به محض صدور لفظ از گوینده بدون توجّه به قصد و ارادۀ اوست. دلالت تصدیقی، دلالت لفظ بر معنای مقصود گوینده است. سمانتیک تقریباً به نظریۀ دلالت تصوّری نزدیک است؛ زیرا سمانتیک، مطالعۀ معنا به نحو مستقل از متکلّم یا مؤلّف است و پراگماتیک نیز ...

جناس، آوردنِ واژگانی است همگون در لفظ، با معناهایی غیر همگون. قید لفظ، هم­زمان هم به گفتار و هم به نوشتار اشاره دارد. به بیانی دیگر، جناس هم صنعتی است موسیقایی و هم خوش­نویسانه. بر بنیاد قاعدۀ «جنس رود سوی جنس»، کلمات نیز ناخودآگاه، هم­جنس خود را می‌یابند و با هم می‌نشینند و این، شیرین ترین جناس­هاست. اگر دو لفظی که در معنا با یک­دیگر مختلف‌ است، در شش چیز (نوع حروف، تعداد آن­ها، شکل و هیأت و حر...

مدّتها است که تصوّر میشود zraii? vouruka?aiia صورت مفرد مکانی ریش? zraiiah و vouruka?a است. در این مقاله نشان داده خواهد شد که این تبیین، نادرست است و سپس بر اساس شواهد متعدد از متن اوستا تبیین دیگری برای آن پیشنهاد خواهد شد.

این پژوهش، برای روشن شدن معنای تحریف تورات که در قرآن بدان اشارت رفته است، انجام پذیرفت. تحریف در لغت به معنای بازگشت از اصل است و به معنای تغییر و تبدیل در لفظ نیست. با توجه به معنای لغوی و کاربردهای واژه تحریف در قرآن، تعریف دانشمندان متأخر علوم قرآنی بدین صورت که هرگونه تغییری در لفظ و معنا را تحریف می‌دانند، با قرآن و کتب لغت منطبق نیست؛ بلکه تحریف در قرآن که در مورد تورات بکار رفته است، به...

سده پنجم هجری، قرن تلاقی فرهنگهای گوناگون در سرزمینهای اسلامی و نمودار گسترش زبان وادبیات عرب درپی کوششهای دانشمندان اسلام است. زبان عربی ضمن تأثر از فصاحت و بلاغت قرآنی در لفظ و اثر پذیری محتوایی از مفاهیم وگزاره های دینی، در عقیده وگفتار عالمان و شاعران ملل دیگر اثر گذاربوده است. کاربرد الفاظ قرآنی و مفاهیم اعتقادی به ویژه درآثار ادیبان و شاعران، بازتاب خاص یافته است. از جمله شاعران دین مدار ...