قضیه سرقات یکی از مباحث مهم در بلاغت اسلامی است بررسی منابع مربوط با بلاغت نشان از آن دارد که این قضیه در طول تاریخ تغییر و تطوری را از سر گذرانده و مورد تامل ناقدان مسلمان قرار گرفته است. هدف پایان نامه حاضر بررسی و اثبات این فرضیه است که مفهوم سرقات و به پیروی از آن جایگاه سارق در طول قرن ها دچار دگرگونی شده است. بدین منظور با به کارگیری روشی تاریخی تلاش نمودیم تا این مطلب را در طول هشت قرن ن...

ابن‌باکویة شیرازی از صوفیان برجستة قرن چهارم و پنجم است. بیتی که سعدی (قرن هفتم) در آن اسمی از باباکوهی برده و عبارتی از عیسی‌بن جنید شیرازی (قرن هشتم) در تذکرة هزار مزار که از شیخ علی باباکوهی نام برده و نیز سخن رضاقلی‌خان هدایت در تذکرة ریاض‌العارفین (قرن 13) در انتساب دیوانی که شاعری با تخلّص کوهی سروده، به ابن‌باکویه موجب شده او که به احتمال زیاد در نیشابور دفن شده با شخصی به اسم باباکوهی که...

قرن پنجم هجری در تاریخ حکومت اسلامی هم زمان با حکومت سلجوقیان، از سلسله های حامی فرهنگ و هنر، برابر با قرن یازده میلادی از سده های میانه در غرب است. برخلاف رشد بی سابقه ی هنر اسلامی در دوره ی سلجوقیان، هنر غرب در سده های میانه، به دلیل نابسامانی و بی ثباتی شرایط آن دوره، پیشرفت چشمگیری نداشت. بااین حال این دوران یک ویژگی مفید قابل توجه دارد و آن همانا ارتباط شرق و غرب به واسطه ی عوامل گوناگون ه...

خوشنویسی یکی از هنرهای خاص دوران اسلامی است و خط کوفی- اولین نشانهی ظهور این هنر- از همان ابتدا در پیوند با کلام الهی، اعتبار و ارزش خاصی را برای آن رقم زده است. این پشتوانهی معنوی به همراه حضور در عرصههای مختلف موجبات ظهور انواع کوفی را فراهم ساخت که ادوار و فرهنگهای مختلف سهم عمده ای در پروراندن ویژگیهای منحصربهفرد آن داشتند. در این میان سامانیان با احیای سنتهای هنری کهن، کیفیات و صفات ایرانی...

در سال 224م، با روی کار آمدن اردشیر بابکان به ­عنوان شهریار جدید ایران، حکومت جدید ساسانیان موجودیت یافت. از همان آغاز، در سیاست خارجی وی، نشانی از سازش و مدارا در مقابل امپراتوری روم مشاهده نمی شد. ریشه این مناسبات خصمانه با همسایه غربی، به زمان اشکانیان بازمی گشت؛ اما اردشیر بابکان با مطرح کردن بازپس گیری مرزهای اجداد خود که اکنون در دست امپراتوری روم بود، ماهیتی ایدئولوژیک به این منازعات داد...

پیشرفت و تکامل هنرهای کتاب آرایی مرهون جایگاه والای کتاب آسمانی قرآن و اعتبار آن نزد مسلمانان است. پس از ورود اسلام به ایران، کتابت و تزیین صفحات قرآن اهمیت ویژه ای یافت و غنی ترین تزیینات و تناسبات در فتح باب قرآن ها ظاهر شد. صفحه آرایی یکی از هنرهای وابسته و شاخص کتاب آرایی و قرآن نگاری است که میان عناصر صفحه روابط متناسبی برقرار می کند. در این پژوهش اصول صفحه آرایی صفحات افتتاح قرآن ها در طو...

سیمای امام علی(ع) در تألیفات صوفیه بازتاب یافته است و بر این اساس می توان متون تصوف را جزو منابع شناخت حضرت به شمار آورد. در این مقاله با تأکید بر چهار عامل تأثیرگذار در ذهنیت صوفیه نسبت به امام علی(ع)، کوشش شده است تا تصویر ایشان از حضرت بررسی شود. این چهار عامل عبارتند از: الف- اوصاف شخصیِ امام علی(ع) در روایات و احادیث مورد استفاده صوفیه که اغلب ماخوذ از منابع سنی هستند. ب- نسبت امام علی(ع) ب...

با از بین رفتن بخشی قابل توجه از تألیفات علمای امامیه در حوزه تاریخ نگاری، آثار نگاشته شده از سوی محدثان، مهم ترین منبع پژوهش در تاریخ تشیع و سیره معصومان: را تشکیل می دهد. این موضوع خاستگاه پیدایش این پرسش است که کاربست رویکرد و روش حدیثی در نگارش تاریخ، چه اثری بر گزاره های تاریخی داشته است و به طور کلی، تاریخ نگاری روایی امامیه از چه ویژگی هایی برخوردار است؟ تحقیق حاضر برای پاسخ دادن به این ...

افلاطون نخستین فیلسوفی است که اندیشه های سیاسی خود را در یک نظام سنجیده ی فلسفی بیان می کند. گواه این سخن دو اثر مهم او یعنی جمهوری و قوانین است، که در آنها می توان اندیشه های سیاسی او را دریافت. نوشته های سیاسی او نشانگر آن است که زندگی وی به عنوان فیلسوفی بزرگ، هیچگاه از سیاست و اجتماع دوران خود دور نبوده است. آمیختگی سیاست، متافیزیک، اخلاق و تربیت، در آثار افلاطون نشان می دهد که او در دوره ا...

سفرنامه­ها منابعی هستند که با استفاده از آن­ها می­توان به بررسی مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، دینی، تاریخی، جغرافیایی، نوع لباس، خوراک و آداب و رسوم و غیره پرداخت. در میان سفرنامه­های فارسی، سفرنامۀ ناصر خسرو را شاید بتوان دقیق­ترین منبع در نوع خود به شمار آورد. توصیف ناصر خسرو در این اثر از مکان­ها،  جوانب مختلف را در بر می­گیرد. یکی از این جنبه­­ها توجّه به وضعیّت اقتصادی مناطق است. وی با دقّت،...