تاکنون نظریه های گوناگونی در مورد علل تحول نظریه های علمی، از جمله علل تحول اندیشه های اقتصادی ارائه شده است. در این مقاله، با مروری انتقادی بر این نظریه ها نشان می دهیم که هر کدام از این تبیین ها نقاط ضعفی دارد. از سوی دیگر، علوم انسانی، از جمله اقتصاد نیز، با علوم تجربی تفاوت های عمده ای دارد که باید هنگام تبیین علل تحول نظریه های علوم انسانی به آنها توجه کرد. سپس برای نخستین بار در مطالعات ا...

از همان سال دوم پس از انتشار " نقد عقل محض " ، تفسیر تجربه گرا – روانشاختی از آن نیز آغاز گردید؛ نخستین این تفسیرها به " مرور گوتینگن "  مشهور است. این رویکرد تجربه گرا- روانشناختی اما در دهه آخر قرن هجدهم و اوائل قرن نوزدهم بود که با فریز، هربارت و بنکه با قوت بیشتری مطرح گردید. در این میان نقش فریز در طرح و اشاعه تفسیر روانشاختی از کانت، بسیار برجسته تر است. تفسیر روانشاختی بدان سبب که زمینه‌...

در ماوراء النهر در سده های نهم تا دهم میلادی برای اولین بار ساختمان هایی پدید آمد که نماد ها و تزیینات دوران پیش از اسلام را از دیدگاه معماری در خود حفظ کرده بودند. این ویژگی ها به ویژه در ساختمان مقبره ها روشن تر متجلی شد. به تدریج از آغاز قرن دوازدهم میلادی، آرامگاه های دارای شیرازه و گنبد و پیش طاق های مُقوّس، و کاشی کاری و حکاکی روی سفال در معماری ظهور کرد. نگارنده در این مقاله برخی از آثار ن...

مقاله حاضر نظام برنامه ریزی فضایی کشور روسیه را مورد بررسی قرار می دهد. مطالعه نظام برنامه ریزی فضایی روسیه، سه مرحله متمایز از یکدیگر را مشخص می سازد. مرحله نخست از قرن شانزدهم تا اوایل قرن بیستم میلادی را شامل می شود، این دوره دوره ای است که منشأ برنامه ریزی فضایی شکل گرفته و در طول حدود 400 سال به مرور توسعه یافته است. مرحله دوم به دوران سلطه اتحاد جماهیر شوروی اختصاص دارد، دورانی که در سایه...

اعتقاد به نیکی و پلیدی و نزاع دائمی آنها، پیروزی نیکی و نتیجه آن که نظم می باشد و نیز پیروزی پلیدی که پیامد آن آشوب است نه تنها موضوع زندگی روزمره ما انسانهاست بلکه یکی از ارکان اصلی حماسه ماندگار شاهنامه فردوسی است. نظام دو قطبی با تفاوتهایی نسبت به شاهنامه در حماسه آلمانی سرود نیبلونگن نیز ساختار تحول شخصیتی قهرمانان اصلی داستان را تبیین می نماید. درکل از بررسی دو اثر حماسی ایرانی شاهنامه فرد...

کتیبه‌‌های سغدی سند علیا مجموعه‌‌ای است شامل بیش از 700 سنگ‌نوشته به زبان‌‌های پارتی (2 مورد)، فارسی میانه (2 مورد)، بلخی (2 مورد)، و بقیه به زبان سغدی و نیز نقش برجسته‌هایی، که بر روی سنگ‌‌هایی در کنارة این رودخانه کنده شده‌‌اند. بر روی بیش‌تر این سنگ‌نوشته‌‌ها، نام بازرگانان سغدی حک شده است که زمانی از این مکان دیدار کرده‌‌اند. این کتیبه‌‌ها متعلق به قرن سوم تا ششم میلادی است. وجود نام‌ها‌‌ی ...

تا چه اندازه آثار ادبی، به ویژه در قرن نوزدهم فرانسه، از هنر نقاشی تأثیر گرفته اند؟ آیا می توان این تأثیرپذیری را به طور نمونه در رمان مانت سالمون، اثر برادران گنکور جستجو کرد؟ بررسی این رمان، به درستی گویای این الهام هنری است و به خوبی نشان می دهد که چگونه این رمان به تدریج در ذهن نویسنده از تأثیرات نقاشی شکل گرفته و زاده شده است. در طول اعصار، همواره ادبیات و نقاشی بر یکدیگر تأثیرمتقابل گذاشت...

اولین اقدامات اروپاییان برای مطالعه درباره سرزمین‏های شرقی به خصوص شرق اسلامی به قرن‏های سیزدهم و چهاردهم میلادی همزمان با نهضت ترجمه متون اسلامی به زبان‏های اروپایی بازمی‏گردد که با تأسیس دانشگاه‏های اختصاصی از قرن هجدهم میلادی این مطالعات به صورت آکادمیک درآمدند. مطالعات شرق‏شناسی در کشورهای مختلف اروپایی، با توجه به انگیزه‏ها و اهداف مختلف سیاسی، مذهبی و علمی، خصلت و خصوصیات گوناگونی داشته ا...

تکوین ملت ـ کشورها و گسترش اروپا از قرن پانزدهم میلادی، برای اولین بار جوامعی را اجاد کرد که دارای گروه های نژادی و قومی متمایز بوده و در درون یک نظام اقتصادی و سیاسی مشترک و واحد با هم زندکی می کردند. اما ظهور جوامع چند قومیتی پدیده تاریخی جهان معاصر بوده و زائیده حوادث جهانی متعددی است. عوده ترین عوامل مهاجرت های گسترده طی قرون نوزده و بیست و تأسیس دولت های تازه مؤلف در این مقاله به ارائه شرح...

بحث جامعه مدنی و پیوند آن با حیات شهری امری است که بخصوص در چهار دهه آخر قرن بیستم میلادی ، بعد از تجربیات جهانی تفکر «مدرنیسم» در زمینه شهر و شهرسازی و معماری و معماری شهری بروز کرده، بالنده شده و امری جهانی گردیده است. با این اعتبار گو اینکه می توان امر حیات مدنی ، جامعه شهری و فضای شهری را تا دوره رنسانس – قرن هفدهم میلادی – بالا برد و حتی ریشه های آن را در تفکر یونانی دوران باستان بازشناخت،...