پژوهش حاضر که تحت عنوان مسئله حضانت در فقه اسلامی انجام شده است می کوشد تا با استفاده از آیات و روایات و آرای فقهای امامیه زوایای گوناگون مسئله حضانت را مورد بحث و بررسی قرار دهد و نشان دهد که حکم حضانتی که در اسلام جعل شده است نه بی توجهی به مادر بوده و نه امتیاز دادن به پدر است بلکه با توجه به جوانب مختلف نظام خانواده و با در نظر گرفتن مصالح و حقوق کودک سازمان یافته است.

اسلام به عنوان دین جامع وجهان شمول احکام ومقررات فراوانی رابه منظورتبیین وظایف انسان دررابطه باخداوند وتنظیم روابط اوباهمنوعانش بیان نموده است.این احکام به صورت مجموعه ای ازحقوق وتکالیف است ازجمله این مقررات حقوق و وظایفی است که اعضای یک خانواده از ان برخوردارند.اسلام برای خانواده اهمیت ویژه ای قایل است وبرای سلامت خانواده وپیشگیری از تزلزل ان دستورات فراوانی وجود دارد.از میان اعضای خانواده زن ...

فقه، در ادبیات اسلامی، دانش زندگی است. بنا براین، فقه سیاسی چونان رابطِ ایمان و سیاست در جامعه اسلامی تلقی شده است. در این مقاله، ضمن اشاره به تعاریف رایج فقه و نیز جایگاه فقه سیاسی در دسته بندی علوم اسلامی به ویژه بر دو نکته اساسی تأکید شده است: نخست؛ مبانی و محدودیت های فقه سیاسی به عنوان دانش معطوف به عمل، و دوم؛ کالبد شناسی فقه سیاسی به مثابه یک دستگاه دانایی و مکانیسم تولید احکام سیاسی در د...

فقیهان در طول تاریخ اسلام برای چینش مسائل فقهی در کنار یکدیگر و طرح نظام مند دانش فقه، شیوه های کم وبیش متفاوتی در پیش گرفته اند. این شیوه ها که چگونگی دسته بندی مسائل فقهی را مشخص می سازند، ساختارهای دانش فقه خوانده می شوند. این مقاله می کوشد با بررسی ساختارهای مطرح در علم فقه، ساختار جدیدی را با توجه به اقتضائات زمانه و مسائل جدید فقهی عرضه کند. بدین منظور پس از تعریف ساختار علم فقه و اهمیت ا...

چکیده آنچه که در این پایان نامه، مورد بحث قرار گرفته این است که مبنای فقهی، حقوقی مشارکت اجتماعی و سیاسی زنان چیست و آیا زنان، حق مشارکت در مسائل سیاسی اجتماعی جامعه خود را دارند؟ و در پاسخ آن با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از اسناد کتابخانه ای و نظریات فقها مسئله را مورد بررسی قرار می دهیم. با تحلیل و بررسی ادله شرعی و کنار هم نهادن دلایل مخالفین و موافقین مشارکت سیاسی اجتماعی زنان، این نتی...

نویسنده در آغاز از نقش قرآن در ایجاد دستگاه تشریع سخن گفته آن گاه با بیان جایگاه احکام و تشریعات در نگاه قرآن، بحث را پی می گیرد. سپس از دو گونه ارتباط احکام با قرآن بحث کرده، ویژگی های سبک قرآن در بیان احکام و قوانین فقهی را زیر پنج محور بررسی می کند. نویسنده، پس از شرح قلمرو حضور و نظارت فقه قرآنی به عوامل درونی - بیان نامتمرکز فقه قرآنی، توجه به تنگناها و شرایط اضطرار و انعطاف پذیری و واقع گ...

فقه سیاسی به مثابه گرایشی تخصّصی در کنار سایر گرایش های علمی فقه، در زمان گذشته به تناسب موقعیّت و شرایط و به خاطر اموری چون محدودبودن جامعه شیعی، رسمیّت نداشتن مذهب شیعه و فراگیربودن اقتضای تقیه در برابر سلاطین جائر از حجم مسائل و کیفیّت اندکی برخوردار بود، و امروزه به سبب اموری چون حجم وسیعی از مسائل مستحدثه سیاسی، اقتدار اجتماعی سیاسی فقیهان و توسعه فقه سیاسی به گستره امور اجتماعی و حکومتی، از ک...

هرگاه مکلف با سوء اختیار، به سرپیچی از اوامر و نواهی شارع ناچار شود، عقاب ناشی از مخالفت با شارع از او نفی نخواهد شد و عملکرد وی اختیاری محسوب می شود و آثار حقوقی و کیفری متناسب با آن، مترتب خواهد شد. این قاعده که در کتب فقهی، اصولی و کلامی به قاعده ی «الامتناع بالاختیار لاینافی الاختیار» معروف است قاعد ه ای عقلی است که در استنتاج برخی از مبانی و احکام فقهی کبرای استدلال واقع می شود و کاربرد زی...

در میان علوم لازم برای دانش فقه، سنّت و احادیث اهل بیت(ع)مهم ترین منبع و علوم مورد نیاز بعداز قرآن کریم و به عنوان یکی از پایه های ضروری اجتهاد به شمار می آید.با توجّه به نقش عمده آن در فقه، مقاله پیش رو درصدد است تا با تکیه بر سنّت و احادیث موجود و مطالعه دانش فقه به کارکردهای سنّت در این دانش دست یابد. بدین منظور، ضمن تبیین برخی از مبادی تصوّری و تصدیقی دانش فقه، تحقیق و تتبّع خود را در دو حوزه فقه...