در این مطالعه، با استفاده از مدل معنائی چیف (chafe, 1970) سعی شده است توضیحی بر جملات ساده فارسی داده شود. بخش معنائی در مدل مذکور جز اساسی چارچوب زبانی است . بنابراین در این رساله هدف ، توضیح معنائی جملات ساده فارسی است . ساختار معنائی جمله ساده فارسی (جملاتی که فقط یک فعل دارند) بر پایه عنصر معنائی فعل استوار است . فعل خود واحدهای انتخاب دارد که نقش تعیین نوع و تعداد اسامی وابسته به فعل را دا...

در مقالة حاضر به بررسی دستگاه مطابقة فعل لازم و فاعل در زبان فارسی می­پردازیم. داده­های این پژوهش را از برخی مقالات و منابع مکتوب و متون زبان گفتاری گردآوری کرده ایم. چارچوب این پژوهش دو نظریة بهینگی و کمینگی است که هر دو در چارچوب مکتب زایشی مطرح شده­اند. در این تحقیق درصددیم موارد استثنای مطابقه در دستور سنتی زبان فارسی را بر اساس رویکرد کمینگی که نحو محور است و نظریة بهینگی که محدودیت بنیاد ...

در دستورهای سنتی زبان فارسی در کنار مصدر، دو مقوله اسم مصدر و حاصل مصدر نیز مطرح شده اند. اختلاف نظرهای زیادی در مورد تعلق مصدر به فعل یا اسم در میان دستورنویسان و زبان­شناسان وجود دارد. در مورد اسم مصدر و حاصل مصدر نیز دیدگاه های متفاوتی به چشم می خورد. در این مقاله این مقوله ها بر اساس سرنمون رده شناختی مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. بر اساس رویکرد کرافت (2003) طبقه معنایی واژگان به تنهایی قادر...

در این پایان نامه به نقد واژگانی کتاب علوم تجربی پایه ی چهارم ابتدایی بر اساس طبقه بندی ولینگتون پرداخته شده است. هدف کاربردی این پژوهش، شناسایی سازمان واژگانی کتاب مزبور به منظور اصلاح و بهبود زبان آن است. به این منظور، واژه های کتاب استخراج و وارد برنامه ی نرم افزاری اکسل گردیدند. سپس کلمات فنی و تخصصی مقوله بندی گشته و بسامد و سطوح واژگانی آن ها با توجه به طبقه بندی ولینگتون تعیین گردید. ج...

زبان مجموعه ­ای از واژگان زنده و پویاست که همواره در حال نوزایی و گسترش معنایی هستند. در بررسی­ های معناشناختی مطالعات زبان شناسی، چند معنایی ««polysemy یکی از مهم­ترین موضوعات قابل طرح در همة سطوح زبانی بوده که از آن جمله، می­توان به چند معنایی واژگانی یا همان چند معنایی جانشینی اشاره نمود. در رویکردهای زبان شناختی نسبت به مفهوم واژگان، همواره با معانی ای روبرو هستیم که تحت تأثیر عناصر هم­نشین...

اگر چه بیشتر گروههای نحوی زبان فارسی، همجون گروه اسمی (NP)، گروه صفتی (AP) و گروه قیدی با حرف اضافه (PP) ساختار هسته آغازین تلقی گشته اند و بر این مبنا تحلیل شده اند، با این حال اکثر دستوریان و زبان شناسان بر مبنای توالی عناصر سازندة جمله که ساخت فاعل- مفعول- فعل یا (SOV) را ارائه می دهند، این زبان را اساساً زبانی هسته پایانی تصور نموده اند، در این مقاله، نویسنده با استناد به این واقعیت که اکثر ...

کودکی که قدم به دبستان می گذارد تقریباً تمام قواعد دستوری زبان مادری اش را می داند آنچه کودک از این زمان از جهت گسترش زبان فرا می گیرد قواعد دستوری تازه نیست بلکه اقلام واژگانی تازه است. در حقیقت آنچه ما در دبستان به کودک می آموزیم در جهت گسترش واژگان اوست زیرا تنها از این راه است که ما می توانیم به وی توانایی آن را ببخشیم که اندیشه خود را بر زبان آورد. یکی از مهم ترین و رایج ترین منابع تحقق یاد...

تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش نشان می دهد که در آزمون (1) به علت تأثیر عامل تعداد مشارکان، میانگین زمان واکنش به جملات ساده دارای فعل لازم به طور معنی داری کمتر از زمان واکنش به جملات ساده دارای فعل متعدی شده است. همچنین، به علت تأثیر عامل تعداد گزاره ها بر امر پردازش، میانگین زمان واکنش به جملات ساده دارای فعل لازم به طور معنی داری از میانگین زمان واکنش به جملات مرکب دارای فعل لازم کمتر شده...

با گسترش مطالعات میان رشته ای، زبان شناسی به عنوان دانشی که کاربرد های مختلفی در علوم انسانی دارد، در حوزه پژوهش های قرآنی نیز، جایگاه ویژه ای یافت. یکی از رویکرد های زبان شناختی مطالعات قرآنی، ساخت گرایی است. ساختار به معنای چارچوب تعیین کننده مناسبات درونی اجزای یک اثر است. فهم ساختار، جهت فهم عمیق متن، دارای اهمیت است. از آنجا که سوره های قرآن، دارای ساختار هندسی هستند؛ هر سوره دارای یک هدف...

چکیده یکی از فرایندهای واژه سازی در ساختواژة اشتقاقی، فرایند تغییر نقشی یا تغییر مقوله است که در آن،مقوله­ای بدون تغییر صوری، به مقوله ای دیگر تبدیل می شود که از جمله این تغییر نقش­ها، تغییر مقولاتی چون اسم و صفت به فعل تبدیلی است. در این مقاله، سعی بر آن است که با بررسی انواع مختلف تغییر نقشی، توجیهی ساختواژی از سبک خاص طرزی افشار، شاعر قرن یازدهم، در واژه­سازی به دست داده شود تا روشن گردد ک...