مسأله سعادت از مسائل بنیادی اخلاق و فلسفه اخلاق از دیر زمان تاکنون است و مورد توجه اندیشمندان و مکاتب مختلف اخلاقی بوده است. فارابی آن را به دو قسم حقیقی و غیر حقیقی تقسیم می کند و در نگرش او سعادت حقیقی امری بسیط نیست، بلکه مفهوم مرکب است و غایة الغایات، خیر لذاته، خیر مطلق، خیر غایت تام است و لذت آن از نوع لذت معقول و دراز مدت است. اراده به معنای اختیار، قوه ناطقه نظری و فطرت مشترک شرط لازم س...

با توجه به دیدگاه حضرت امام، انسان موجودی است که با اختیار، راه خود را انتخاب می کند. او در این حرکت اکتسابی ضروری است در صراط مستقیم باشد و در این سفر معنوی به دنبال معیارهایی باشد که شناخت صحیحی از راه و هدف و شناخت خوبی و بدی اخلاقی، داشته باشد، گاهی اشتباهات و غفلت ها در مسیر کمال و شناخت آن، ایجاد شده که انسان را از حرکت در راه مستقیم خارج می نماید، حال باید با توجه به راه هایی که ممکن است...

در این نوشتار به دنبال آن هستیم تا موضع صدرالمتألهین را در حل بعضی مسائل بنیادی اخلاق، از قبیل عینیت­گرایی یا ذهنیت­گرایی، نتیجه­گرایی یا تکلیف­گرایی، وظیفه­گرایی یا فضیلت­گرایی، که ذهن فیلسوفان دین و اخلاق معاصر را به خود مشغول ساخته است، درک و دریافت نماییم. از این رو با کنکاش در منظومه فلسفی ملاصدرا نخست مبانی و پیشفرض­های وی، متناسب با مسائل مذکور، استخراج گردید، و آن گاه از دریچه مبانی یاد...

هدف: موضوع اخلاق و رشد اخلاقی جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ اسلامی دارد و مورد توجه خاص امام علی(ع) بوده است. از سوی دیگر، نظریه‌پردازان مختلفی هر یک بنابر زمینۀ ایدئولوژیکی و فرهنگی خود در این زمینه نظریه‌پردازی کرده‌اند و اکثر آنها نتوانسته‌اند از زندگی عرفی انسان فراتر رفته، بنیانهای روحانی و انگیزشی در اخلاق را که ریشه در فطرت الهی آدمی دارد، مورد توجه قرار دهند. هدف پژوهش حاضر، بررسی نظریۀ رشد ا...

تمدن متعالی و راستین برایند پیشرفت همه جانبه ساحت های جامعه، حاکمیت نظم و اقتدار، برقراری امنیت پایدار، رشد علم و فن آوری، توزیع متناسب شرایط محیطی، گسترش سنت های اخلاقی و معنوی و سریان عقلانیت و عدالت در عرصه های مختلف اجتماعی با هدف تأمین سعادت انسان است. این تعریف از تمدن از منظر استاد جوادی آملی جز در سایه هماهنگی «دین الهی و فطری» و «سطوح مختلف خردورزی» قابل دستیابی نخواهد بود و تنها «انسا...

چکیده یکی از مسائل بسیار مهم هر انسانی احساس مسئولیت در قبال فرزندان و اهتمام در ادب آموزی آنان است. این حقی از حقوق فرزندان بر والدین به شمار می رود. هدف از این تحقیق بررسی نقش والدین در تربیت دینی فرزند در دوران کودکی از دیدگاه اسلام است. روش تحقیق، روش توصیفی تحلیلی است و به منظور گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده شده است. در این تحقیق به سه سوال پاسخ داده شده که عبارت است از: نقش ...

مفهوم «فطرت» از مفاهیمی است که در زبان فلاسفه اسلامی و غربی بیان شده است. در منابع اسلامی نیز در خصوص رابطه انسان با دین در آیات قرآن و روایات نیز آمده است. پیرو کاربرد اخیر، نظریه فطرت در اندیشه متاخرین از جمله مطهری به نحوی مطرح و پرداخته شده که در اندیشه فلسفی مسبوق به سابقه نیست. در فلسفه غرب در قالب اندیشه «ادراکات فطری» بیان شده است. هر چند در اندیشه فلاسفه اسلامی از جمله ابن‌سینا مکرر «ف...

فطرت یکی از مباحث زیربنایی در حوزۀ انسان‌شناسی و نسبت آن با هستی است. فطرت مسئله‌ای است که حل آن می‌تواند در ابعاد مختلف فلسفی، فرهنگی و اجتماعی انسان را راهبری کند. فهم فطرت از منظر عقل با لسان برهان و از منظر نقل با لسان تبیین و تعمیق صورت می‌پذیرد، بررسی ساختار داخلی فطرت در نسبت با زیباییِ دانشی هستی و همچنین در بحثی عمیق‌تر در نسبت با فطرت هستی، مسئلۀ اصلی بحث ماست. ما در این مقاله  با روش ...

اثبات گرایش فطری و درونی در نهاد انسان‌ها به سوی پروردگارشان، یکی از بهترین راه‌های اثبات و شناخت خدا است؛ چراکه این راه، ذاتی، همگانی، تغییرناپذیر و پایدار است و می‌تواند از استوارترین برهان‌های اثبات وجود خدا باشد. از آنجا که فطرت انسان، دارای گرایش‌های مختلف است، تقریرهای برهان فطری نیز براساس این گرایش‌ها متفاوتند. در برهان فطرت عشق به کمال مطلق، با استفاده از عشق ذاتی و درونی انسان به کمال...

این مقاله می کوشد تا ضمن کالبد شکافی «نظریه دو فطرتی» انسان (فطرت مخموره و فطرت محجوبه)، پیامدهای سیاسی آن را از منظر امام خمینی رمز گشایی کند. مدعا آن است که انسان از منظر امام «مستخدم بالطبع و مستهدء بالفطره» است و لازمه گریز ناپذیر آن، اندیشه سیاسی دو ساحتی است. به تعبیر دیگر، تفسیر دو ساحتی (دو فطرتی) فوق از انسان، بر روی نظریه حکومتی امام، کارویژه نظام سیاسی و جامعه مدنی مطلوب اسلامی، تأثی...