برخی از مکاتب الهی و بشری، حقوق اخلاقی متمایزی برای زن و مرد قائل اند، بر این اساس این سؤال مطرح است که آیا ابتناء حقوق اخلاقی متمایز زن و مرد بر تفاوت های تکوینی یا اجتماعی آنها توجیه عقلانی دارد؟ این مسئله به لحاظ ابعاد اخلاقی (هنجاری و تحلیلی)، مستلزم آن است که در قالب رهیافت های نظری مکاتب اخلاقی بررسی شود. مکاتب اخلاقی غایت گرا، وظیفه گرا، فضیلت گرا و حق گرا، مکاتب اخلاقی مطرحی هستند که بر...

مفهوم «اراده» جزء یکی از مفاهیم کلیدی فلسفة اخلاق "کانت" و "شوپنهاور" محسوب می شود. در نظام اخلاقی کانت، اراده زمانی وجهة اخلاقی پیدا می‌کند  که کاملاً تابع عقل و قوانین ماتقدم و مطلق آن باشد. اما شوپنهاور معتقد است که چون ارادة انسان مقدم بر عقل اوست، بنابراین عقل نمی‌تواند اراده را به انجام کاری وادارد. او به‌جای عقل، انگیزه‌ها و محرک­ها را به‌عنوان منشأ اصلی شکل‌گیری هر عمل ارادی- ازجمله عمل...

یکی از مسائلی که همواره در طول تاریخ برای فلاسفه اخلاق و دست اندرکاران تربیت مطرح بوده است، شکاف میان معرفت و عمل اخلاقی است. این مساله، نشان از ناکارآمدی برنامه های تربیت اخلاقی دارد. این پژوهش با هدف تحلیل و تبیین شکاف میان معرفت و عمل اخلاقی از دیدگاه علامه طباطبایی و طراحی الگوی نظری تربیت اخلاقی بر مبنای آن (جهت غلبه بر شکاف مذکور) انجام گرفته است. در این پژوهش، مبانی فلسفی دینی علامه و شک...

پزشکان در طول طبابت خود ممکن است با تقاضاهایی روبه رو شوند که جنبه ی درمان نداشته و برخاسته از ملاحظات فرهنگی و عرفی جامعه است و اثر فیزیولوژیک قابل ملاحظه ای بر روی فرد متقاضی ندارد. با توجه به این که پزشک در چنین مواردی نیز باید بیش ترین منفعت را برای بیمار در نظر بگیرد و نمی تواند ملاحظات فرهنگی و عرفی جامعه را نادیده بگیرد با چالش مواجه می شود. این مسأله که پزشک تا چه حد نسبت به برآورده کرد...

عبادت که اصلی ترین وظیفة بنده در برابر پروردگارش است مصون از آسیبها و بلایا نیست. این مقاله به آسیب شناسی عبادت از دو جنبة درونی و بیرونی می پردازد . ملاک این تقسیم بندی، فرد عبادت کننده است، از آن حیث که آسیب از جانب خود اوست یا عواملی خارج از حوزة وجودی او. مراد از عوامل درونی پرداختن به نقاط ضعف علمی عبادت از قبیل بیان فلسفه و آداب ظاهری و باطنی برخی عبادات است که ناآگاهی از آنها موجب آسیب ز...

نوشته‌های آغازین افلاطون حول محور نوعی معرفت می‌گردند که متعلَقِآنفضیلت‌های اخلاقی ا‌ست. دیدگاهِ معرفت‌شناختیِ این نوشته‌ها نظر را با عمل گره می‌زند؛ چراکه بر اساس آن، معرفت به فضیلتِ اخلاقی، ما را در عمل نیز اخلاقی، و جهل به آن، ما را مبتلا به رذیلت می‌سازد. اراده نیز از معرفت پیروی می‌کند؛ به‌گونه‌ای که اگر کسی نیکی را بشناسد، خواهان آن خواهد بود؛ ازاین‌رو، هیچ‌کس به خواست خود بدی نمی‌کند. همچنین،...

این پژوهش درصدد پاسخ به این سؤال است که «از نظر اسلام ارزش اخلاقی رفتارهای جزئی چگونه سنجیده می‌شود؟» پاسخ به این سؤال در مقایسه میزان ارزش اعمال و قضاوت اخلاقی نسبت به آن‌ها و نسبت به فاعل آنها مؤثر است. روش این پژوهش کاملاً اسنادی و کتابخانه‌ای است و با جمع‌آوری آیات و روایات، تحلیل مفاد آن‌ها و بررسی آرای مفسران قرآن کریم و شارحان حدیث، صورت گرفته است. برای کشفِ میزان ارزشِ یک عمل، باید میزان مُ...

هدف از این پژوهش، بررسی مکانیسم های تعامل اندیشه های اخلاقی و عمل سیاسی ، نحوه تعامل یافتن و پاسخ این پرسش است که آیا اندیشه و عمل در این موضوع خاص ( اندیش? اخلاقی و عملِ سیاسی ) وجود دارد یا خیر ؟ و اگر چنین تعاملی وجود دارد نحوه و جهت آن چگونه است ؟ بر این اساس و برای بررسی نظری و عملی تحولات و دگرگونی های اجتماعی و تأثیر و تأثر متعاملان? اندیشه و عمل، به تبیین نوع ارتباط میان آن دو می پردازی...

اخلاق یکی از واژه‌های پرکاربرد در زندگی اجتماعی است که در دهه‌های اخیر، در اهداف و خط‌مشی‌های سازمان‌های ایرانی نیز نمود بارزی یافته است. با ‌وجود این، تعریف دقیقی از اخلاق در سازمان و یا معیار قابل‌استنادی وجود ندارد که با آن بتوان در هر شرایطی اخلاق را از غیر اخلاق تمییز داد. اخلاق و نظریه‌های مربوط به آن، وابستگی شدیدی به زمینۀ فرهنگی و اعتقادی جامعه دارند؛ ازاین‌رو، تعریف معیارهای اخلاقی با...