در این پژوهش به «قبح نقض غرض» بسان یک قاعدة فقهی پرداخته شده است و مهم‌ترین پیش فرض‌ها و نتایج آن و پیشینة فقهی و گسترة به‌کارگیری آن درمیان فقها مورد بررسی قرار گرفته است. جواز و تشریع احکامی همچون استفاده از حیله به منظور فرار از ربا، پژوهشی در خور، پیرامون امکان تشریع احکام منافی با اهداف دیگر احکام را می‌طلبد. جستجوی دیرینة این قاعده در منابع نخستین فقه و آثار علمای این عرصه، و نیز کنکا...

اصل علت غایی از مباحث محوری در فلسفه اسلامی است و یکی از فروعات اصل علیت است. .این اصل از موارد اختلاف بین مادیون و الهیون می باشد و در خصوص پذیرش یا عدم پذیرش آن، همواره میان این دو گروه چالش وجود داشته است، به همین دلیل پژوهش پیرامون این مسأله از اهمیت بسیاری برخوردار است. هدف از نگارش این رساله آن است که دیدگاه های ملاصدرا و علامه طباطبایی در خصوص علیت و به خصوص علت غایی و اشکالات وارد شد...

مارتین هیدگر فیلسوف معاصر آلمانی، در مقابل مساله علیت که از کهن ترین مسایل متافیزیک است موضع و تفسیر خاصی دارد. در این مقاله کوشش شده نظر وی در این باره معرفی شود. اگر مقصود از اصل علیت معنای رایج آن در تاریخ مابعد الطبیعه بخصوص در دوره جدید است هیدگر بدان شیوه در مورد این اصل بحث نکرده است. هیدگر بحث علت و معلول را بخصوص در قرن هفده و هجده جدی تلقی نکرده و در عوض کوشش نموده از طریق این بحث به ...

علم فقه و اصول از جمله علومی است که با مفاهیم اعتباری سرو کار دارد. اعتباریات قلمرو خاص خود را دارند و حیثیت وجودیشان بید المعتبر می‌باشد. عده‌ای از فقها و اصولیین بدون توجه به این خاصیت  مفاهیم اعتباری، احکام و آثار مفاهیم حقیقی را در مورد آنها جاری می‌کنند. مثلاً آخوند خراسانی در مواردی به قاعده «الواحد» یا به امتناع تأخر شرط از مشروط یا امتناع اجتماع ضدین و مثلین استناد کرده است. در حالی‌...

یکی از اهداف مهم در تشریع قوانین اسلامی، حفظ کیان اسلام و دفاع از تمامیت ارضی حکومت اسلامی است. بسیاری از مقررات اسلام نیز در همین راستا تشریع شده­اند. یکی از این مقررات مشروعیت عقد سبق و رمایه است. مشروعیت این عقد در روایات زیادی مورد تأکید قرارگرفته و فقها در جواز آن هیچ اختلاف نظری ندارند. اما آنچه در این تحقیق مورد عنایت قرار گرفته این‌ است که آیا مشروعیت سبق و رمایه، چنانچه بسیاری از فقهای...

جامعه ایران امروز بیش از هر زمان دیگری در پی کشف الگوهای اسلامی در عرصه های مختلف، بر اساس آموزه های اسلامی است. در این راستا این سؤال مطرح م یشود که الگوی اسلامی پیشرفت بر اساس مفاهیم قرآن کریم چیست؟ در پاسخ، این مدعا ارائه شده که الگوی پیشرفت قرآنی الگویی است که رهبران الهی با هدف تحقق سعادت دنیوی و اخروی (حیات طیبه) در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و... با تأکید بر منابع وحیانی و بشر...

یکی از پرسشهایی که بخصوص معمولاً افراد مختلف جامعه در برخورد با اهل علم و اهل دین مطرح می‌کنند دربارة این است که چرا در جامعة فعلی گرایش به سمت و سوی مذهب و آموزه‌های دینی در نسلهای جوان ضعیف شده است و چه می‌توان کرد تا این ضعف اقبال به قوت تبدیل شود. در این مقاله ما ضمن تحلیل یکی از علتهای این امر که عبارت است: قلب ماهیت واقعی دین و تبدیل آرام آرام آن به یک مقولة مجعول توسط بشر غیرمعصوم، (ک...

تغییر و نوآوری جز و طبیعت اجتماعی انسان بوده، ولی طی دو دهه اخیر، این پدیده با سرعتی بسیار زیاد و در تمام زمینه ها ایجاد شده است . باید توجه داشت که تغییر همیشه جز زندگی سازمانی بوده و در عصر حاضر سرعت آن در مقایسه با گذشته با طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است . امزوه همه از تغییر به خوبی اطلاع و با آن سروکار داریم. ممکن است متوجه است آن باشیم یا نباشیم. ممکن است مخالف آن باشیم یا حتی تسریع آ...

بحث علت از آغاز اندیشه ورزی بشر همراه او بوده است و فیلسوفان نیز از آغاز تاکنون از آن سخن گفته اند. ارسطو علت ها را در چهار گروه دسته بندی می کند. 1 ـ علت مادی، آنچه شیء از آن ساخته می شود، 2 ـ علت صوری، صورت یا الگو، 3 ـ علت فاعلی، یا به تعبیر خود ارسطو، مبدأ حرکت، 4 ـ علت غایی، که بر پایان یا هدف دلالت می کند. ارسطو با تحلیل آرای فیلسوفان قبلی در باب علت ها، خود را نخستین متفکری می شمارد ...