عقلانیت از مفاهیم پویا و سیال است ، سیالیتی که از ویژگی های مهم و ذاتی عقل بوده و از مفاهیم بنیادین دوران مدرن یا مدرنیته محسوب می گردد. تحولی است که در عقل به وقوع پیوسته است و باعث شده است تا بسیاری از امور که روزگاری بدیهی شمرده می شدند مورد چون و چرا قرار گیرند. عقل جدید را امروزه عقلانیت یا خردگرایی میخوانند که خبر از تحولی می دهد که در  جهان بینی آدمی رخ داده است. با عقلانیت جدید نظام معر...

احساس نابرابری، به‌عنوان یکی از عوامل مخلّ نظم، از مهم‌ترین موانع همکاری است. برای بررسی سازوکار اثر احساس نابرابری بر همکاری، "نظریه انتخاب عقلانی" به دلیل تأثیر احساس نابرابری بر انتخاب عقلانی کنشگران و قابلیت آن در توضیح ابعاد گوناگون مسئله انتخاب شد. فرض این بود که احساس نابرابری با تأثیر بر عقلانیت ابزاری، عملی اقتدارگرایانه، جمعی خاص‏گرایانه و صوری عام‏گرایانه و همچنین از طریق متغیرهای تشک...

نوشتار حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تبیین تربیت عقلانی قرآنی و بیان نظر قرآن در جمع کردن میان دین و عقل به مبحث جامعیت نگاه نموده است. در حقیقت قرآن با روش‌های متعدد به پرورش اندیشه در مخاطبین ذوی العقول توجه نموده است. این کتاب سراسر حکمت، نه عقل‌گرایی افراطی را می‌پذیرد و نه عقل‌ستیزی را؛ تربیت عقلانی قرآنی معطوف به وسیع‌ترین مخاطبان و با تمام جوانب عقلانیت می‌باشد. در این پژوهش تربیت ...

پیشرفت به دو قسم سکولار و دینی تقسیم می‌شود که در مغرب‌زمین مدل سکولار آن رایج و حاکم است. اسلام با ادعای جامعیت [آیین دنیوی و اخروی] در صدد تشکیل حکومت دینی و اداره جامعه است که برای این منظور ارائه الگوی پیشرفت متناسب جامعه دینی، امری لازم و ضروری است. این الگوی پیشرفت مبانی گوناگونی (خداشناختی، هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی، انسان‌شناختی، جامعه شناختی) دارد. در این مقاله مبانی خداشناختی ...

عصر مشروطه راآوردگاه فکری دوسنت ایرانی_اسلامی وغربی می توان دانست حاصل برخورد،تقابل، سایش، تضادوکشمکش این دو سنت از یک سووگفتگووتاثیر متقابل آنها بر هم از سوی دیگر سبب شکل گیری سنتهایی تازه در ایران معاصر گردیده. حاملان سنت اسلامی،برخوردی یکسان با سنت غربی از خود به نمایش نگذاردند. سه واکنش عمده دراین دوره به چشم می خورد :واکنش سلبی، واکنش تسلیم و پذیرش همه سویه وواکنش مشروطه واسلامی شده. شیخ ه...

مطالعه وضعیت جوامع اسلامی حاکیست، برخی از جوامع مسلمان دچار «بحران­های حاد»ی همچون افراط­گرایی مذهبی و تروریسمِ دین‌پایه‌اند؛ و جوامع اسلامیِ باثبات­ نیز یا دارای پتانسیل ظهور افراط­گرایی‌اند یا با زوال قلمرو معنویت مواجه‌اند و مسائل اجتماعی ناشی از تجربه سرمایه­داریِ بومی خود را دارند. پرسش این است که علت بروز این وضعیت بحرانی چیست؟ و راه برون رفت از آنها کدام است؟ در پاسخ باید گفت بروز چنین بحرا...

عقلانیت موضوعی است که بیش از آنکه بتوان آن را دارای یک زمینۀ اقتصادی صرف دانست، مفهومی فلسفی، اجتماعی و روان‎شناختی دارد. از همین رو است که در مورد عقلانیت با طیف گسترده‎ای از نظرها مواجه ‎هستیم. یکی از این نظرها، رویکرد مرسوم علم اقتصاد است که عقلانیت را پیش‎فرضی تغییرناپذیر می‌داند که بر پایۀ نفع شخصی بنا شده است. انتقادهای بسیاری به رویکرد عقلانیت کامل وارد شده است. یکی از این انتقادها، عقلا...

این رساله به بررسی ارتباط عوامل سیاسی باتطور گفتمان عقلانیت درمذاهب کلامی می پردازد. منظور ازگفتمان عقلانیت رویکردهای روشی است که متکلمان جهت اثبات عقاید دینی به کار گرفتند. سیر تحولات تاریخ اسلام ویافته های نظری بسیاری ازمحققان، نشان گر ارتباط متقابل تحولات سیاسی، فرهنگی واجتماعی جامعه اسلامی با تحولات معرفتی است. مذاهب کلامی و رویکردهای روشی متکلمان نیز، به عنوان یکی از مظاهر معرفت دینی درقرو...