این رساله نگاهی مبسوط و فراگیر به موضوع عقل و عشق در مثنوی معنوی مولوی است. مثنوی مولوی گنجینه ای انباشته از مرواریدهای گرانبهای ادب فارسی و عرفان اسلامی و گوهرهای نایاب از حکمت و فلسفه است. به طوریکه موضوعات و مفاهیم عالی ادب، فرهنگ، اندیشه و عرفان به طرزی بدیع ، زیبا و در عین حال ساده، آمیخته با حکایات و تمثیلات ظریف بیان گردیده است . موضوع عقل و عشق از موضوعات بسیار مهم انسانی ، هم در بعد نظ...

عقل یکی از شریف ترن نیروهای انسان است که می تواند کلیات و حقایق را درک کند و ممیز انسان از بهائم می باشد، از طرفی نیز عشق یکی از مسائل اساسی به حساب می آید که بنیان هستی بر آن نهاده شده و جنب و جوشی که سراسر وجود را فراگرفته به خاطر همین انگیزه است. بحث عقل و عشق از جمله مباحثی است که همواره مورد توجه حکیمان و عارفان قرارگرفته است. ابن سینا فیلسوفی مشایئ است که عقل، جایگاه ویژه ای در مکتب او دا...

گاهی پیری راه دان یا عشقی شورانگیز یا خوابی صادق‘ سبب دگرگونی احوال صاحبدلی با ذوق و نیل او به کمال معنوی میگردد. چنان که تحول درونی سنایی را به ((دیوانه ای لای خوار)) از مجذوبان منتسب کرده اند. شاید هم اندیشه ای ژرف ‘ یا نفس گرم و مؤثر دریا دلی موجب گشته که سنایی عشرت جوی‘ترک شاهد وساغر کند و طریق زهد وانقطاع در پیش گیرد. سنایی‘ عارفی شریعتمدار است ‘ بدین جهت چکامه های او‘ آکنده از معانی دینی...

چکیده در این مقاله سعی می‌کنم نشان دهم که با وجود اختلاف زمانی یا تاریخی و جغرافیایی بین فلسفة مکتب کیوتوی ژاپن در قرن بیستم و حکمت اسلامی شباهت‌های درخور تأملی برای مطالعات تطبیقی وجود دارد. بنابراین به نظر نگارنده «امکان گفت‌وگو» بین این دو تصورشدنی است. با این حال، این مقاله ادعا نمی‌کند که تطبیق کامل و منطقی بین این دو مکتب قابل حصول خواهد بود. مکتب کیوتو در ذن بودیسم سنتی ژاپنی و تفکر عرفا...

معنای معنای زندگی چیست؟ آیا زندگی از جنس جواهر مادی، چون سنگ و آب است یا از مقولهٴ اعراض و خاصه ها است یا از نوع رویدادها و فرایندها؟ در ترکیب معنای زندگی مراد از «معنا» چیست؟ آیا مقصود از هدف زندگی، کارکرد زندگی است یا ارزش زندگی؟ حکمت متعالیه نظام حِکمی است که به وسیله صدرالمتألهین شیرازی بنا گذاشته شد و شاگردان و همفکران وی این نظام را توسعه و تکمیل کرده اند. اصالت وجود، حرکت جوهری، اتحاد عق...

محور اصلی این نوشتار، تحلیل روشمند موضوع عشق با نظری بر آموزه های کتاب مثنوی معنوی مولانا است. نویسنده مقاله بر اساس یک ساختار منطقی و الگوی نظری خاص درباره «عشق»، به جست وجوی این مفهوم در رابطه انسان و خدا می پردازد. در این جست وجو نویسنده، به برخی منابع و پایه های این آموزه ها در قرآن و سنت نیز نظر داشته است. بدین ترتیب برای بررسی و تحلیل معنا و مفهوم عشق در آموزه های دینی و عرفان الهی، بایست...

از نظر مولوی عشق محرّکِ اصلی، در سیرِ استکمالیِ جهان هستی است، و این سیر شاید با حرکت جوهری در «حکمت متعالیه» بی­ارتباط نباشد. هر چند تفاوتی نیز دیده می­شود و آن این­­که مولانا حرکت استعلایی را در کل جهان هستی جاری و ساری می­داند؛ ولی حرکت جوهری مربوط به جواهر است. بر اساس این پژوهش، توصیف­ها و تمثیل­هایی که در مثنوی برای مرگ به کار می­رود به سه نوع قابل تقسیم است: حسی، که در این نوع تمثیل‌ها به ام...