تاریخ‌نگاری محلی به عنوان یکی از اشکال تاریخ‌نگاری در ایران، به‌ویژه در دورة تیموری، چندان مورد توجه قرار نگرفته‌است. در این میان، یکی از انواع تاریخ‌نگاری محلی، تاریخ‌نگاری منظوم است و گونه‌ای از تاریخ‌های منظوم که در عهد تیموری گسترش یافت، شهرآشوب‌ها هستند. در واقع، شهرآشوب‌ها اطلاعات فراوانی در باب تاریخ اجتماعی و فرهنگی و نیز خصوصیات شهرها، اصناف و... در قالب تاریخ محلی منظوم ارائه می‌نماین...

موضوع این مقاله شعری طنز به نام «آچو»، از اشعار یکی از محلی سرایان گذشته در جنوب فارس است. سراینده زائر غلامعلی معروف به رونق، شاعری محلّی سرا از منطقۀ علامرودشت در جنوب استان فارس، در اواخر قرن سیزدهم و نیمۀ اول قرن چهاردهم هجری است. این شعر زبان حال فردی است که از کار و تلاش بویژه از دروکردن غلات، سخت فراری و بیزار بوده و به تن پروری و تنبلی عادت داشته است. شاعر با زبان و بیانی طنز حالات و گفت...

چکیده ادبیات هر قوم آیین? تمام نمای فرهنگ آن قوم است. با دقت در ادبیات لکی نیز می توان بسیاری از باورها و نگرشهای مردم ساکن در بخش هایی از غرب کشور را در مورد زنان، شناسایی کرد. زن در ادبیات منظوم لکی در نقش مادر، همسر، خواهر، پیرزن، دختر و معشوق ترسیم شده است. همچنین گاه نگاه شاعران لک به زن، نگاهی کلی است. آنان نیز چون غالب شاعران پارسی گو، زنان را گروهی در مقابل مردان و دارای ویژگی های منفی...

در بین آثار ادبی، اشعاری- اگرچه اندک- وجود دارند که منحصراً در وصف دما، ساختمان، عناصر و اجزایگرمابه و آداب استحمام سروده شده اند. در تعدادی از این توصیفات منظوم، شاهد انعکاس تعلیمات عرفانی و آداب و اصطلاحات صوفیه هستیم؛ بدین طریق که ذهن شاعر پس از ایجاد شباهت بین خانقاه و گرمابه، کوشیده است تا بیناین مکان و آداب مرتبط با آن، با مراحل اولیه سیر و سلوک و برخی از رسوم خانقاهی پیوند برقرار کند و اص...

میرزا عبدالقادر بیدل(1054-1133) از شاعران نامدار هندوستان و در ردیف امیرخسرو دهلوی و غالب دهلوی است. شاید در گوشه و کنار کتابخانه ها، موزه ها و کتابخانه های شخصی هند، بیش از هزار نسخه ی خطی از آثار منظوم و منثور بیدل وجود داشته باشد. در این مقاله سعی خواهد شد گوشه ای از این نسخ که در کتابخانه و موزه ی علوم شرقی شهر حیدرآباد نگهداری می شود، به اختصار معرفی شود. لازم به ذکر است که در همین کتابخان...

چکیده طنز، سخنی است؛ اعتراض‌آمیز، لطیف و نیشخندانگیز که هدفش انتقاد و اصلاح جامعه است و از دیرباز در ادبیّات تمامی ملّت‌ها وجود داشته است. جاحظ، نخستین طنزپرداز بنام در ادبیّات عربی است؛ چنانکه عبید زاکانی نیز پدر طنز فارسی است. آنچه موجب روی آوردن این دو ادیب به ادبیّات طنز شد، شرایط حاکم بر جامعه ایشان بود؛ از این رو، طنز در ادبیّات این دو، طنزی اجتماعی و گاه سیاسی است و درصدد اصلاح و تربیت است. ...

این‌تحقیق با عنوان «طنز در عاشقانه‌های حافظ» به معرّفی برخی ظرافت‌های هنری و شگرد‌های حافظانه ‌در آفرینش طنز عاشقانه پرداخته و با نگاهی‌ متفاوت نسبت به طنز، آن را به عنوان یکی ‌از‌ جدّی‌ترین، تأثیرگذارترین و هنرمندانه‌ترین عناصر آرایه‌ی کلام ناب معرّفی کرده و سعی داشته است که با بحث و فحص در متن و بطن شعر حافظ، به واگویی ترفندهای رندانه و حافظانه بپردازد و عوامل دخیل در جریان طنز پردازی و تحلیل گف...

با این که واژه طنز در گذشته زبان فارسی حضور داشته امّا دیرزمانی نیست که به اصطلاحی ادبی تبدیل شده و سپس در زبان عام مورد استفاده گسترده قرار گرفته است. با این همه، چگونگی حضور و زمان تقریبی ورود این واژه به حوزه اصطلاحات ادبی نکته ای است که در اکثر تحقیقات مغفول مانده است؛ برای حلِّ این مسأله، ما در ابتدا معنای قاموسی طنز را بررسی کرده ایم تا نشان دهیم که این واژه، نیازمند تعریفی دوباره بر اساس مع...

در این مقاله،طنز در ادب عرب قرن چهارم هجری که به تعبیر بسیاری از مورخان،دوره شکوفایی تمدن اسلامی به شمار می آید،مورد بررسی قرار گرفته است .نگارنده سعی نموده تابا نگاهی به طنز در دوران جاهلیت،به شکل گیری و تحول طنز در دوره عباسی (قرن چهارم هجری)بپردازد.در این باره،اوضاع سیاسی-اجتماعی عباسیان از جمله وجود طبقات گوناگون اجتماعی،پدیداری طبقه ظریفان ، تجمل حاکم بر دربار خلفا ، قدرت گیری درباریان و ب...

همواره، رابطه ی  یک به یکی میان معنا و خود واژه وجود ندارد و آنچه در فرهنگ های لغت، ثبت می شود تنها بخشی از معنای واژه است. اطلاعاتی که کاربرانِ زبان در گفتگو  رد و بدل می کنند، بیشتر از معانی لغت نامه ای واژه ها می باشد و با بررسی کاربردشناسانه ، حاصل می شود. معنای کاربردشناختی ، بخش دیگری از معناست  که فوق العاده متغیر است و در بافت کلامی مشخص می شود و به عوامل زیادی وابسته است .در این پژوهش ب...