در دنیای اسلام مسأله حمایت از دارایی‌های فکری و از جمله طب سنتی از مسائل مستحدثه است که موضوع مباحثات و مناقشات فراوانی بوده و فقها در رد یا پذیرش آن استدلالات گوناگونی را مطرح کرده‌اند. به گواهی اسناد و مدارک گوناگون، کشور پهناور ایران از غنی‌ترین کشورها در زمینه طب سنتی محسوب می‌شود که ضروری است به منظور جلوگیری از وقوع سرقت زیستی، جایگاهی حقوقی برای حمایت از آن در نظر گرفته شود. با توجه به ل...

خارشتر که تحت عنوان اُشترخار، حاج، عاقول و دَوَتیکانی نیز در منابع طب سنتی ایران شناخته می شود، گیاهی با خارهای فراوان است و در برخی نقاط خصوصا جنوب خراسان نوعی مان با نام ترنجبین توسط حشره ای سخت بالپوش بر روی آن تولید می شود. برای خارشتر افعال متفاوتی نظیر رادع، جالی، مفتح و تریاق سموم و برای ترنجبین افعالی نظیر ملیّن طبع و مسهل صفرا در طب سنتی ایران قید شده است. خارشتر به صورت خوراکی و موضعی جهت...

سابقه و هدف: استفاده از طب مکمل و جایگزین در کشورهای صنعتی رو به فزون است به‌ویژه میان بانوان که برخی به این روند طی بارداری نیز ادامه می‌دهند. تغذیه مادر باردار قبل و طی دوران بارداری می‌تواند بر روند بارداری، تکامل جنینی و سلامت کودک در سنین کم و بزرگسالی مؤثر باشد. در این مطالعه تلاش شده با مراجعه به متون طب سنتی ایران تدابیر مربوط به این دوران جمع آوری شود. مواد و روش‌ها: تحقیق به روش کتابخ...

مقدمه: بهداشت مادران باردار، یکی از اساسی‏ترین راه‏های حفظ سلامت جنین و مادر است. حکمای طب سنتی ایران تلاش اصلی خود را در زمینه حفظ سلامتی فرد و جامعه متمرکز کرده و دستورات ساده بهداشتی و دستورالعمل‏های کاربردی در دوران بارداری ارائه کرده اند که در این نوشتار، این دستورات جمع‏بندی و با مقالات و تحقیقات جدید مقایسه شدند. روش کار: در این مطالعه مروری و کتابخانه‏‏ای، کتب مرجع و مهم طب سنتی و مقالا...

سابقه و هدف: آمله با نام علمی Phyllanthus embelica از خانواده Euphorbiacea و به‌طور گسترده در طب سنتی هندوستان و ایران برای درمان بیماری‏های مختلف از جمله بیماری‏های گوارشی، بیماری‏های مغز و اعصاب، بیماری‏های چشم، قلب و... استفاده می‌شود. این گیاه با نام آملج بارها و بارها در کتب منبع طب سنتی ایران تکرار شده است و میوه آن بخش مورد مصرف آن است. از دیدگاه حکما دارای مزاج سرد و خشک بوده و بسیار قا...

سابقه و هدف: در طب ایرانی، تشنگی به عنوان یک بیماری قلمداد شده و لذا به طور مفصل در مورد انواع تقسیم بندی، علل و مکانیسم های ایجاد این بیماری و نیز راه کارهای درمانی آن توضیح داده شده است. هدف این مطالعه بررسی دیدگاه های طب ایرانی و رایج در زمینه سبب شناسی تشنگی است، بدان امید که افق تازه ای را فراروی محققین برای تحقیقات بالینی در این زمینه بگشاید. مواد و روش ها: این مطالعه یک بررسی مروری کتابخ...

اهداف: علت شناسی (اتیولوژی)، مکانیسم ایجاد (پاتوژنز)، پیش آگهی (پروگنوز) و نحوه برخورد با بیماری هموروئید در طب سنتی ایران که در این مقاله به آن پرداخته خواهد شد تا حد زیادی با طب رایج متفاوت است. اگر چه برای برخی موارد هموروئید، جراحی پیشنهاد شده است اما درمان های دارویی مطرح شده برای آن در طب سنتی ایران فراوان تر است. این مطالعه به توسعه نگرش ما در خصوص برخی جنبه های بیماری هموروئید کمک کرده ...

سابقه و هدف: بیماریهای دهان ودندان به عنوان وضعیتی شایع و موثر در سلامت بدن میباشند که تاثیرات آنها بربیماریهای مثل دیابت وسکته قلبی اثبات شده است. حفظ سلامتی که در منابع طب سنتی ایران از آن بعنوان حفظ الصحه نام برده شده است از مهمترین اصول درمانی در طب سنتی  است. به گونه ای که ابو علی سینا درطب عملی حفظ سلامتی را مقدم بر درمان شمرده است. در این مقاله به بحث پیرامون نگرش طب سنتی به دندان ،حفظ س...

مقدمه: یبوست یکی از شایع‏ترین شکایات در دوران بارداری است که درصد قابل توجهی از زنان باردار تجربه‏اى از ابتلاء یا تشدید آن در دوران بارداری را ذکر می‏کنند. در این مقاله توصیه‏های مربوط به رفع یبوست در زمان بارداری از منابع طب سنتی و پایگاه‏های اطلاعاتی طب رایج استخراج و مقایسه شدند. روش‌کار: در این مطالعه مروری و کتابخانه‏ای ابتدا توصیه‏های مربوط به یبوست بارداری از کتب مرجع و مهم طب سنتی بررس...

دوره قاجار به ویژه دوران سلطنت ناصرالدین شاه در تاریخ تحولات پزشکی ایران اهمیت زیادی دارد زیرا در این دوره طب نوین به تدریج جایگزین طب جالینوسی می شود. مالاریا از جمله مهمترین بیماری های شایع در ایران دوره قاجار بود و تلفات بسیاری نیز به بار می آورد. در این مقاله جنبه های گوناگون این بیماری از دیدگاه تعدادی از سیاحان که برخی از آن ها پزشک نیز بودند بررسی شده است. نتایج تحقیق حاکی از توجه این سی...