در ادبیات عاشقانة سبک عراقی به­ویژه در غزلیات سعدی از جفای معشوق و خواری عاشق در برابر او، بسیار صحبت می‌شود. عشق در ادبیات فارسی مقدّس است؛ اما گاه به مانعی در راه عاشق تشبیه می­شود. پرسش این پژوهش آن است که آیا ورای این­گونه مضامین، مفاهیم و مقاصدی فراتر از عشق زمینی وجود دارد. در پاسخ به این سؤال، یک‌چهارم غزلیات سعدی بر اساس تحلیل گفتمان سیاسی‌ـ‌ اجتماعی بررسی شد. در نتیجۀ آن می‌توان دریافت ...

مقالة حاضر به بررسی یکی از اثرات پدیدة جمعیت‌زدایی روستایی پرداخته است؛ مهاجرت‌های روستایی باعث تشدید روند تخلیة روستاها بخصوص روستاهای آسیب‌پذیر که در طبقة جمعیتی کمتر از 50 نفر هستند شده است و این امر ناشی از عدم مقاومت واحدهای کوچک جمعیتی در برابر پدیده‌های مهاجرتی است. تخلیه روستاها از جمعیت فعال باعث بر هم خوردن نظم هرم و ساختمان سنی جمعیت می‌گردد. در این مقاله سعی شده با بررسی موردی در رو...

یکی از نخستین گام‌ها در برنامه‌ریزی برای توسعة گردشگری منطقه، داشتن شناخت کامل از محیط است؛ به‌گونه‌ای‌که ضمن شناسایی مناسب‌ترین مکان ها برای توسعة گردشگری آن، پهنه‌های نامناسب یا در معرض خطر نیازمند حفاظت یا احیاء نیز مشخص شوند تا بدین‌ترتیب ضمن طرح‌ریزی برای ارائة بهترین و سودآورترین برنامه‌ها، اصول توسعة پایدار نیز رعایت شود. از‌این‌رو در پژوهش حاضر، با به‌کارگیری سامانة اطلاعات جغرافیایی (G...

رستم و کوراوغلو دو قهرمان ملی و حماسی- که سرنوشت آن ها با سرنوشت ملتشان گره خورده است- نماد تخاصم قدرت ها، مبارزة نور و تاریکی، خیر و شر، راستی و کاستی اند. اگرچه طبقة اجتماعی این دو قهرمان از هم متفاوت است؛ اما داشتن روح حماسی و جنبة اسطوره ای، دلاوری و فداکاری، شرافت، گذشت و جوانمردی، عشق، کین خواهی از دشمنان، عدم تسلیم در برابر ظلم و ستم و خودکامگی و ناجوانمردی، و برخورداری از عنایت ایزدی از...

اسواران، از لایه‌های پایین نجبای زمیندار در عصرساسانی بودند که در اثر اصلاحات نظامی و اداری خسرو اول(530-579.م)، برای تضعیف اشراف بزرگ به  صاحب منصبان نظامی و لایه‌های اجتماعی قدرتمندی در ساختار ارتشتاری عهد ساسانی اعتلا یافتند. این گروه از برکشیدگان خسرو در ساختار نظامی بودند که از دیوان دولت مواجب می‌گرفتند، رشد این دسته از نظامیان که منصب ومقامشان ناشی از وابستگی به اشرافیت کهن قبایلی نبود ب...

تا پیش از نیمه قرن نوزدهم میلادی/سیزدهم قمری، کشت تریاک در ایران رواج چندانی نداشت و تولید آن تنها با هدف مصرف داخلی صورت می‌گرفت. از نیمه دوم قرن نوزدهم/سیزدهم قمری، تحت‌تاثیر تحولات اقتصادجهانی، برخی از محصولات مثل تریاک در کشورهای پیرامونی مانند ایران، به محصولات تجاری تبدیل شد و بر برخی ابعاد اقتصادی این دوره، مانند زمینداری و اشتغال، تاثیر گذاشت. بازار پررونق جهانی تریاک و سود سرشار کشت خش...

تنوع زیستی ماهیان رودخانه تالار (یکی از زیرحوزه های مهم حوزة جنوبی دریای خزر) از سال 1377 تا 1383در 18 ایستگاه بررسی شد. 33 گونه از 14 خانواده شناسایی شده که بیشترین تنوع گونه ای به خانواده کپورماهیان اختصاص داشته است. نسبت گونه های ساکن در این مطالعه ازگونه های مهاجر بیشتر بوده و تنوع گونه ای از قسمت بالا دست رودخانه به سمت پایین دست رودخانه افزایش می یابد. مطابق طبقه بندی iucn قره برون (a. pe...

قول به اصالت وجود در میان معاصران صدرا، لااقل در میان شاگردان میرداماد، با اقبال چندانی مواجه نشد، اما پس از ملاصدرا شاگردان وی اصالت وجود را پذیرفتند و حتی حکیم لاهیجی، که برخی او را اصالت ماهوی می دانند، به اصالت وجود قائل بوده است؛ رجبعلی تبریزی و شاگردانش، که به جریان فرعی اصفهان موسوم شده اند، نیز گویا، تحت تأثیر ملاصدرا، البته با تقریری که با اصول حکمت متعالیه سازگار نیست، به عینیت وجود ق...

نویسنده در این مقاله تلاش نموده است تا از طرفی علل اجتماعی ـ اقتصادی،  و از طرف دیگر آرا و نظریاتی (داخلی / خارجی) را در خصوص انقلاب سفید و بویژه اصلاحات ارضی تحلیل نماید. اشرف با اشاره به فشارهای مختلفی که در خصوص انجام اصلاحات بر دولت شاه وارد می‌شد، اساساً بنیان تفکر مبتنی بر انجام اصلاحات را در بیرون از دولت محمدرضا پهلوی جستجو می‌نماید. وی در این مقاله به بررسی روابط ...