با مرور برخی آثار به ‌نظر می‌رسد، طرد اثبات‌گرایی در علوم انسانی و یا هرگونه سخنی از تکثرگرایی و بومی‌گرایی، ‌فروافتادن در دام نسبی‌گرایی دانسته‌ شده است. خاستگاه این دیدگاه را می‌توان عدم توجه به معانی مختلف نسبی‌گرایی دانست؛ نسبی‌گرایی عموماً به ‌عنوان مفهومی عام در نظر گرفته می‌شود که ریشه در شکاکیت سوفسطائیان داشته و مابعد‌اثبات‌گرایان آن را در ساحت‌های گوناگون بازتولید کرده‌اند؛ به‌...

دکارت در تأمّل نخست شک هایی را دربارة هر چیزی که می توان در آن تردید کرد، مطرح می کند و در تأمّلات بعدی می کوشد به همة این شک ها، به نوعی پاسخ گوید و با این کار نشان دهد که حتی با وجود شک های افراطی بازهم امکان نیل به معرفت یقینی وجود دارد. به این معنا که می خواهد با خود شک به مصاف با شک برخیزد. آنچه در این مقاله مدنظر است این است که آیا دکارت توانسته است بنا به ادعای خود، پس از تأمّل نخست، در تأمّ...

در پی خبر اعطای مدال فیلدز به خانم مریم میزاخانی،همکاران من در پژوهشکدهٔ ریاضیاتِ پژوهشگاه دانش های بنیادی دست به انجام تحقیقی درباره وضعیت پژوهشی ریاضی در ایران زده اند. هدف این تحقیق،از جمله، بررسی این پرسش بود که چه نسبتی میان پیشرفت ریاضیات در ایران با موفقیت چشم گیر یک ایرانی خارج از کشور در ریاضیات وجود دارد. وقتی از انجام گرفتن این تحقیق مطلع شدم، به نظرم رسید که جای چنین تحقیقی دربارهٔ وضع...

چک ذ?ٌ ا ه? پظی صَ حای مختصش اص تطب ک? معشفت ضیاس غضال ی دکاست دس صم ی? ضکاک ت? م باضذ ک با ذَف تب ه? جا گ?ا م? ه? ی سا اَُ ضیاخت دس فلسف ا ه? دی اوذ ط?میذ ص سًت گشفت .ٍ دکاست دس وظام معشفت خ دً دسصذد ا?فته سا بشا ضیاخت حم م?ت ب دً ب مَ ه? دل ل? دس مَ چ ض? با د ذ? تشد ذ? وگش س?ت ی اساع ی مبیا اوذ ط? ذ?ن سا "ضک گشا "?? لشاس داد. ا ه? تفکش پ ط? ی? فلسف داضت ی ب ی ظ? دس ضشق، غضال دس آن بس ا?س تعمک کشد ی...

یکی از مسائل فلسفی بسیار مهم و بدیعی که ویتگنشتاین در دورۀ متأخر فکر خود، در کتاب پرنفوذ «تحقیقات فلسفی» عرضه کرده، مسئلۀ زبان خصوصی است. این مسئله از چنان اهمیتی برخوردار است که حتی می‌توان گفت معرفت‌شناسی دورۀ معاصر یکسره متأثر از آن است. به اعتقاد ویتگنشتاین، تنها راه برون‌رفت از شکاکیت معرفت‌شناختی و زبان‌شناختی، انکار زبان خصوصی است. افزون بر این، مسئلۀ اذهان دیگر که در فرض قول به زبان خصو...

پژوهش های اخیر دستخوش رشد قابل ملاحظه ای در مطالعات در زمینه تعامل نویسنده و خواننده در نگارش آکادمیک بوده است. همچنین تحقیقات زیادی در زمینه کاربرد ساختارهای فرا متنی در نگارش آکادمیک انجام شده است. بسیاری از مطالعات با تمرکز بر جنبه های مختلف تعامل نویسنده و مخاطب، قصد در پیدا کردن تفاوت های میان فرهنگی و میان موضوعی در قسمت مقدمه و نتیجه متون آکادمیک داشته اند. اما تا به حال تحقیق بسیار کمی ...

به نظر می رسد اتکایِ غزالی بر خداباوری، جهت خروج از شکاکیت، می تواند یکی از طرق محتمل در مواجهه با مسائلی باشد که به طور سنتی با ماهیت معرفت گره خورده اند. ما پس از بازنویسی موضع غزالی، درمجموع، دو گزینه را برای تفسیر موضع وی ارائه خواهیم داد. در همان ابتدای مقاله، گزینه اول رد می شود. برای دفاع از گزینه ی دوم، به طور مفصل به واکاوی وضع معرفتی خویش در قبال باور های ناظر به جهان خارج خواهیم پرداخ...

اعتمادگروی یکی از نظریه­های توجیه برون­گرو است که به اعتقاد برخی از معرفت‌شناسان، می­توان برای اجتناب از شکاکیت بدان توسل جست. پلنتینگا برآن است که اعتمادگروی تنها در صورتی می­تواند مانع شکاکیت گردد که با طبیعت­گروی مابعدالطبیعی، مادیگری و تبیین مبتنی بر تکامل، ترکیب نشود؛ زیرا به اعتقاد وی حاصل چنین ترکیبی این خواهد بود که همۀ تولیدات قوای ادراکی، از جمله خود طبیعت­گروی، در معرض شکاکیتی افراطی...

اثبات عالم خارج یا به‌عبارتی عالمی مستقل از مدرِک، از مسائل اساسی، پرماجرا و جریان‌ساز در عالم تفکر بوده است و تأثیرات مهمی نیز در زندگی اجتماعی بشر داشته است. جریان­هایی همچون سوفیسم، اید‌ئالیسم و گونه­های مختلف شکاکیت و جریان­های کوچک برآمده از آنها، برخاسته از نوع واکنش اندیشمندان با این مسئله بوده است. این تعامل - در موارد بسیاری - وابسته به موضع معرفت‌شناختی آنها دارد؛ بدین معنا که با انکار...