اهمیت بررسی آثار معماری از منظر تاریخ و نظریه و نقد معماری، بخش عمده‌‌ای از پژوهش‌ها در این حوزه، به مطالعه اثر و بیان فهم حاصل از آن سوق داده است. اگر چه پرداختن به مقوله «مواجهه با اثر معماری» و جستار در «معیارها و مراتب فهم اثر معماری»، با بررسی خودِ بنا آغاز می‌شود، اما خاستگاه‌های آن در بنیان‌های نظری معماری است و لاجرم در حوزه نظری قرار می‌گیرد. اثر معماری چگونه فهمیده می‌شود و فهم آن چه ا...

از مسائل مطرح نشانه شناسیِ معماری، چگونگی ارتباط لایه های نشانه شناختیِ یک اثر معماری و تأثیر آن بر قوام یا زوال انسجام سامانه ایِ معماری می باشد. در این مقاله جهت تبیین این مسئله، ضمن تشریح مفاهیم نشانه شناسیِ شمایل، نمایه و نماد، رمزگان های سه گانه علمی، زیبایی شناختی و اجتماعی که متأثر از مفاهیم فوق هستند معرفی می گردند. سپس دو رویکرد مهم نشانه شناختی تحت عنوان مناسبات همنشینی و جانشینی (که به ل...

کریستین نوربرگ شولتز در تبیین نظریات خود در رابطه با پدیدارشناسی معماری، وامدار اندیشه‌های مارتین هایدگر بوده و یکی از راهکارهای هویت‌بخشی به مکان را ایجاد محیط‌های واجد معنا دانسته است. شولتز را می‌توان از جمله نظریه‌پردازانی به‌شمار آورد که پس از گیدئون، به ایجاد نگرش‌های نوین در معماری پرداخت و توجه به دیگر زمینه‌های علمی را لازمه دستیابی به ماهیت واقعی معماری دانست. در واقع رویکرد پدیدارشنا...

نوع اندیشه‌های متفاوت که از یک شناخت عرفانی سرچشمه می‌گیرد، تأثیر بسیار در شکل­گیری فضاهای انسان ساخت دارد. قدمگاه نیشابور به عنوان یکی از اماکن زیارتگاهی، متأثر از اندیشه‌های عرفانی بوده است و این مفاهیم در شکل‌گیری این مجموعه تأثیرگذار بوده است. در سفری که شیخ بهایی با شاه عباس صفوی در سال 1020ه.ق از اصفهان به مشهد آمده، شاه عباس دستور ساخت قدمگاه را در این محل داد و قدمگاه با طراحی وی ساخته ...

هدف اصلیِ تحقیق شناخت روند تحول تاریخی و فرهنگی معماری تهران در اوایل دوران قاجار تا معاصر در جهت تداوم بخشی آن است. در این پژوهش ادبیات داستانی به‌عنوان منبع یافتن هویت معماری و بازشناسی آن استفاده شده-است. در این پژوهش با مطالعه ادبیات داستانی قبل و بعد از انقلاب و کشف جزئیات معنایی در باب شهر و معماری تهران به بازخوانی هویت معماری تهران پرداخته شده‌است. روش تحقیق با توجه به مدارک و اسناد تاری...

تبیین نقش اندیشه زمینه­گرای معماری معاصر ایران با استفاده از مدل فکری جامعه­شناختی شناخت به­خصوص استفاده از نظریات نظریه پردازان زمینه­گرا که با ماهیت و ساختار متموج و منعطف خود، در تئوری بینابینی اجتماعی، می تواند به عنوان الگویی تطبیقی و در مرحله بعد، مدل منتج از آن جهت جانمایی پدیده­های جامعه معاصر ایران علی الخصوص معماری، مورد مطالعه و تحلیل قرار گیرد. جامعه­شناسی شناخت باید بتواند علت وجود...

در این مقاله نشان داده می شود که معماری مسکن بومی گیلان و معماری دوران مدرن غرب با وجود ریشه های تاریخی،فرهنگی، اجتماعی و اقلیمی اساساً متفاوت، شاخصه های فرمی مشابه بسیار زیادی داشته و آگاهی از این همخوانیمی تواند در فرآیند طراحی معماری مدرن شهری امروز که نیازمند هویت بخشی و پایداری اقلیمی، فرهنگی و اجتماعیاست، همچون ابزاری مؤثر به کار رود. برای نیل به مقصود از روش بررسی تطبیقی...

معماری منظر رشته ای جوان در  عرصه حرفه های مرتبط با طراحی محیط به شمار می آید و هنوز در حال طی مراحل تکامل خویش است. هر چند معماری منظر در بسیاری از مباحث، به ویژه در زمینه مفاهیم مربوط به خلق و سازماندهی فضا و مکان، قرابت بسیار زیادی به معماری دارد، لیکن عرصه فعالیت آن در محیط های باز طبیعی و مصنوع و ارتباط ناگزیر آن با فرآیندهای جاری در این عرصه، باعث ایجاد خصوصیات ویژه ای برای آن شده است. ای...

انسانی که موجودی نظام مند، مدنی الطبع و خلاق فضای زیست است جهت رشد و توسعه در مسیر تعالی، به الگوی سکونتی نیاز دارد. معماری سکونتگاه محله‌ای امروزی و به اصطلاح مدرن تحت تأثیر مؤلفه‌های کالبدی معماری و شهرسازی و اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی غربی قرار گرفته و زمینه‌ی ضعف در تعلق، دلبستگی و پیوند فرد با محیط زندگی را به وجود آورده‌اند. الگوی تشکیل‌دهنده‌ی سکونتگاههای محله ای همواره متناسب با فرهنگ...

در این پژوهش موضوع نقش معماری در تداعی معانی و انتقال مفاهیم مورد بررسی تجربی قرار گرفته است و طرح مسئله ضرورت تناسب فرم و عملکرد معماری و همچنین اهمیت مسجد به لحاظ نقش خاص آن در نظام اجتماعی زندگی شهری و اهمیت معانی تداعی شده آن. زمینه ساز بررسی معماری بیرونی مسجد به تفکیک دو تیپ سنتی و نوآورانه در جهت تداعی معنا و انتقال مفهوم شد. 14 مسجد - 7 نمونه سنتی و 7 نمونه نوآورانه انتخاب شده اند. 4 گر...