«ایهام و انواع آن» از جمله¬ی این صناعاتِ سبک¬ سازند که به کارگیری آن در شعر به حافظ اختصاص ندارد جز این که ایهام در شعر دیگر شاعران با ایهام در شعر حافظ همان قدر فرق و فاصله دارد که شعر او با شعر دیگران. ایهام در شعر دیگران صنعتی از صنایع شعری و حُسنی از محاسن کلامی و حالت و کیفیتی عارض بر شعر محسوب می شود؛ در حالی که در شعر حافظ، روح شعر و کیفیتی جوهری به شمار می رود. در این جستار «ایهام و انواع...

هدف این رساله آن است که نشان دهد، مقوله¬ی «صفت¬های کنایی» با این که از گذشته¬های دور تا امروز در زبان فارسی حضورِ فعّال داشته¬اند، امّا مورد توجّه دستورنویسان قرار نگرفته¬اند. و این در حالی است که هیچ¬گونه سابقه¬ی پژوهشی در مورد «صفت¬های کنایی» وجود ندارد و این پژوهش برای اولین بار انجام شده است. شناخت نوع دستوری و ساختار کنایه¬ها به خصوص «صفت¬های کنایی» در درک بهتر مفهوم کنایه و بیت دارای اهمیّت اس...

مولانا جلال‌الدین محمد بلخی اندیش‌مند بزرگ ایرانی و تاب‌ناک‌ترین چهرة‌زبان و ادب و فرهنگ ایرانی در عصر ایلخانان در دیار روم است. در این مقاله، ضمن نقد ارتباط سلطان کی‌قباد اول با پدر مولانا و خود او و دیگر افسانه‌هایی که مریدی چون افلاکی در مناقب‌العارفین خود برای بالا بردن شأن و منزلت مراد خویش پرداخته است، کوشش شده است تا تأثیر عظیم اندیشه و آثار مولانا را در ادامة رواج زبان و شعر فارسی و فر...

مقاله حاضر مبین گزارش شمس الدین بیگ (سفیر عثمانی)از تحولات مشروطه خواهی در ایران است.وی به مدت سیزده سال(1326-1313ه ق )مقام سفارت کبرای دولت عثمانی را در ایران داشته و هم چنین به مدت چند سال، برخوردار ازمقام «مقدمه السفرا» بوده است.همین موضوع، نشان دهنده جایگاه بالای او در نزد سفرای کشورهای دیگر و دستگاه حاکمه قاجاری می باشد.او دراین گزارش در مقام شاهد و ناظری بیرونی، تحلیل و برداشت خود از تحول...

انتخاب پیر، برای پیمودن طریق معرفت و دست یابی به اسرار الهی، از مسایل اساسی در عرفان و صوفیه به حساب می آید. از نظر اهل صوفیه سیر و سلوک در مسیر پر فراز و نشیب بدون بهره گیری از وجود پیری که خود به مرحلة کمال در طریقت رسیده، امکان پذیر نیست. در مقاله سعی شده است به بررسی موضوع پیر از دید عارفان، حافظ شیرازی و گومیلیوف شاعر روس که متأثر از تصوف شرقی است و همچنین به دلایل تأثیرپذیری گومیلیوف از ح...

کتاب «مقالات شمس تبریزی» مجموعه ای از اقوال و سخنان پراکنده شمس الدین محمّد تبریزی، عارف نامدار قرن هفتم هجری است که به صورت شفاهی در مجالس مختلف، و در کنار مولانا جلال الدین محمّد مولوی، بر زبان او جاری شده و مریدان و شاگردان مولانا آنها را به کتابت درآورده اند. متأسفانه، این اقوال و نوشته ها به همان صورت پراکنده و بدون طبقه بندی مشخص باقی مانده است. در این پژوهش، ابتدا به طبقه بندی مفاهیم مختل...

شمس­الدین کاشانی سراینده شهنامه­چنگیزی یا همان تاریخ منظوم مغول از شعرای قرن هشتم هجری است. اطلاع ما از احوال و آثار احتمالیِ او بسیار اندک است. آنچه روشن است حضور او در دربار غازان­خان ،(694-703ه­.ق) و سلطان­محمد خدابنده، الجایتو، (703-716 ه.ق) است. شمس کاشی شهنامه چنگیزی را که به نظم شده بخشی از جامع­التواریخ است به پیشنهاد غازان­خان و تایید و حمایت خواجه رشید فضل­الله همدانی (645-718 ه.ق) به ...

بی شک تراوش های اندیشه به عواملی بستگی دارد که بتواند ذهن و زبان و سبک بیان سخنور راتحت تأثیر قرار دهد و ممیز هنجار سخن او با سخن گویندگان دیگر شود. در مثنوی مولوی نیز انگیزه های گوناگونی مایه شورانگیزی تعابیر عارفانه می شود که خود در حوزه سبک شناسی اثار مولانا قابل تأمل بسیار است . از این گونه عوامل می توان به سیمای پیامبر اکرم(ص) حضرت علی(ع)‘حسام الدین چلیی‘شمس تبریزی و ... اشاره کرد و جلوه ...

چکیده: در مورد زندگی مولانا با مصاحبانش، از زمان خود مولانا تا به حال اثرهایی تدوین شده است که این آثار به داستان زندگی مولانا با یارانش به صورت کلّی پرداخته اند و اثری که به طور کاملاً مستقل درباره مولانا و یاران وی در کتاب مثنوی معنوی پرداخته باشد، صورت نگرفته و اگر هم کاری شده است یا به صورت جسته و گریخته بوده و یا مطالب در کتب مختلف و متعدد، پراکنده است. در اینجا باید بیان کرد که این تحقیق...