پاره ای از مسائل مکشوفه به صورت تأویل آیات وحی در متون عرفانی وارد شده است که نمونه بارز این تأویلات در آخرین اثر عرفانی شیخ اکبر محیی الدین عربی موسوم به قصوص الحکم فراهم آمده است. استخراج آراء تفسیری و تأویلی فصوص الحکم به کمک شروح موجود به ویژه شرح خوارزمی ، که برگردان فارسی شرح قیصری است ، هدف اصلی این پژوهش است. بررسی و مقایسه این آراء با متون روایی و تفسیری عامه و خاصه و سنجش میزان تطابق ...

قرآن کتاب راهنمای جاودانۀ بشریت، به زبان وحی و به واسطۀ پیامبر اکرم (ص) بر جامعۀ انسانی نازل شد. ارشادات و تنبیهات این اثر آسمانی، در بسیاری از کتب دست‌نوشتۀ بشر، شرح و توضیح شد که از آن میان، مثنوی معنوی مولانا جلال‌الدین، منحصر به فرد است و شاید بتوان گفت بیشترین سهم را در ترویج فرهنگ و آموزه‌های قرآنی و دینی داشته است. این کتاب ارزشمند را به گفتۀ بزرگان ادب و عرفان، باید به نوعی تفس...

تمییز مشترکات به عنوان یکی از مباحث تحقیقی علم رجال، نقش مؤثری در حجیت یا عدم حجیت اخبار دارد. بر این اساس رجالیان متأخر توجه ویژه­ای به این موضوع داشته و در تمییز مشترکات کوشیده­اند. تلاش­های صورت گرفته در سه قالب ارائه کتب مستقل در موضوع مشترکات، توجه به مشترکات و ضوابط تمییز آن­ها در ضمن آثار رجالی و بررسی مشترکات و راه­های تشخیص آن­ها در ضمن شروح حدیثی است. مجلسی اول یکی از افرادی که در ضمن...

چکیده نقد و بررسی متون کهن ادب فارسی زمینه ساز رشد و شکوفایی اندیشه های ذهنی دانش پژوهان و ادب دوستان خواهد شد. برطرف کردن ابهامات ودشواریی های متون ادبی فهم آن را آسان تر خواهد کرد و پژوهندگان را با متون مأنوس تر خواهد نمود. به همین دلیل بسیاری از متون ادبی اعم از نثر یا شعر به دست صاحب نظران بررسی و گاهی موشکافی شده است اما با همه کوشش هایی که در این راه انجام گرفته است هنوز بسیاری از این اب...

بررسی جایگاه تصاویر خلاقانة ادبی در تدوین کتب دانشگاهی با رویکرد باشلاری چکیده تصویر تولد است؛ تولد اندیشه ای پویا در کالبد کلامی پویا که بی واسطه ریشه در هستی دارد. با چنین اصالت و گستره ظهوری انتظار می رود ترویج آن در صدر برنامه های مراکز آموزشی و پژوهشی باشد و نگاه ها به سوی آن دوخته شود نه اینکه رنگ ببازد یا احیاناً به فراموشی سپرده شود. تصویر ادبی با فنی نویسی و نوشتار خاص آفریده می شود و پ...

ابن ابی الحدید یکی از بزرگ ترین و مهم ترین شروح نهج البلاغه را نگاشته است. این شرح که حاوی اطلاعات مهم تاریخی است از جمله دربارۀ امام حسین(ع) است شایستۀ بررسی و نقد از زوایای مختلف است. مقالۀ حاضر پس از مروری کوتاه بر روش تاریخی شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید و ویژگی های آن روایت های تاریخی این کتاب دربارۀ امام حسین(ع) را در محورهای زیر مورد بررسی قرار داده و حسب نیاز به بررسی تطبیقی آن با دیگر...

با تشکیل دولت صفویه و رسمی شدن مذهب تشیع و به دنبال آن، درخواست از علمای شیعه جهت نشر معارف شیعه، و از همه مهم تر تغییر نگرش نسبت به حدیث و رشد اخباری گری، بستر مناسبی در سده های دهم تا دوازدهم، به ویژه یازدهم جهت فعالیت های متن پژوهانه شکل گرفت. بیشترین فعّالیت های متن پژوهانه شیعه در این زمان صورت پذیرفته است. بیش از هشتاد درصد شروح کتب اربعه از جهت کمی و کیفی در این زمان نگاشته شد. الکافی بیش...

خاقانی شاعری است که اگر او خیال‌انگیزترین شاعر زبان فارسی نامیده شود، گزافه نیست. توجه‌نکردن به لایه‌های عمیق ساختاری و معنایی شعر او باعث می‌شود هم از مقصود و معنای منظور او در شعر دور شویم و هم لطافت‌های شعری او را درنیابیم. خاقانی در سرایش اشعارش از انواع علوم مرسوم در عهدش بهره برده و این یکی از دلایل لایه‌مند بودن اشعار اوست. در یکی از قصاید دشوار خاقانی در مدح شروانشاه، چند بیت وجود دارد ...

پایان نامـه ی حاضر، فرهنگ واژگـان دشـوار صحـیفه سجـادیه است، کـه بالـغ بر 1700 واژه را دربردارد. در این مجموعه با استمداد از منابع معتبر لغوی و شروح صحـیفه سجادیه، واژه های غریب و دشوار صحیفه سجادیه تبیین شده است. جهت تسریع و سهولت در دستیابی به این واژگان، روش معجم نگاری برگزیده شده و ذیل هریک از مداخل، پنج موضوع نگاشته شده است، که آن ها عبارتند از: 1) ریشه کلمه. 2) عبارت تقطیع شده دع...