بهمن نامه متنی حماسی در سرگذشت بهمن پسر اسفندیار است. دکتر عفیفی مصحَّح این منظومه نام شاعر آن را ایران شاه بن ابی الخیر ضبط کرده است و دکتر متینی مصحَّح کوش نامه- منظومه ای دیگر از این شاعر- نام او را با دلایلی ایران شان بن ابی الخیر درست دانسته است. تاریخ دقیق نظم بهمن نامه نیز روشن نیست و پژوهش گران گفته اند که در قرن پنجم - اواخر قرن پنجم و یا اوایل قرن ششم - به نظم درآمده است. بنابراین هنوز در...

سرگذشت قومی و ملّی ما شاهنامه فردوسی، نسیجی گرانقیمت، بافته از تار و پود اسطوره، حماسه و تاریخ است که برخی کوشیده‌اند آن را به سه بخش اساطیری، حماسی و تاریخی تقسیم کنند؛ اما در هم تنیدگی این سه قسمت چنان است که تعیین حدّ و مرز و جداسازی آن از یکدیگر امری ناممکن می‌نماید. برای نمونه آنچه ایشان آن را بخش تاریخی شاهنامه می دانند، مزیّن به طرازی زربفت از اندیشه اساطیری و مفاهیم نمادین و کهن الگویی قوم...

چنانچه در متن مقاله آمده نظر به اهمیت کتاب نهج البلاغه از دیر باز شروح و ترجمه ها ی متعددی بر این کتاب بلند مرتبه پذیرفته است . ابوالحسن علی بن حسن زواری عالم بزرگ تشیع نیز در کنار تفسیر معروف خود موسوم به تریجمه الخواص و آثار متعدد راجع به حدیث و قصص انبیاء اقدامی به ترجمه و شرح نهج البلاغه نموده است. زواره ای ازدانشمندان نامی قرن دهم درعهد شاه اسماعیل صفوی و فرزندش شاه طهماسب است. وی شاگرد مح...

پژوهش حاضر به بررسی "نقش محقق کرکی در گسترش تشیع" می پردازد. محقق کرکی که یکی از علمای برجسته شیعه در عصر صفوی اس، در دوره ای از تاریخ به ایران آم که از رسمیت یافتن مذهب تشیع در این کشور زمان زیادی نگذشته بود و جامعه از کمبود فقهای شیعه و رساله های عملیه بشدت تنگنا بود. بی تردید، فعالیت علمی علمای شیعه در این دوره مهمترین عامل در رشد و گسترش تشیع بوده است. با توجه به اینکه محقق کرکی علاوه بر ...

(قرن نهم هجری) دوره تیموریان یکی از ادوار مهم تاریخ نگاری در ایران است ، تاریخ نویسی که در دوره های قبل نیز رواج داشت در این دوره بر اثر عوامل سیاسی و فرهنگی رو به فزونی نهاد و تألیفات متعددی در حوزه تاریخ نگاری عمومی ، محلی و سلسله ای شکل گرفت. یکی از تاریخ های مهم عمومی در ان دوره روضه الصفا اثر میر خواند است . این اثر تا مدتها به عنوان یک اثر تاریخی مهم در ایران و غرب به شمار می رفت ، تحلیل ...

بشر، از دیرباز در جست­وجوی سرچشمه حیات خویش و مبدأ آفرینش جهان بوده و با تعمق در عالم هستی، سعی در گشودن راز دهر داشته است. پس از ظهور زرتشت در ایران و پیدایش آیین مزدایی، هم­واره «اهورامزدا» و «اهریمن» به عنوان دو مبدأ برای کاینات و آفریننده خیر و شر تلقی می­شدند. لیکن شواهد و مدارکی وجود دارد که نشان می­دهد پیش از اعتقاد به ثنویّت در میان ایرانیان، اندیشه یکتاپرستی (بر مبنای اصالت زمان) نیز ذه...

همدان در طول دوره های مختلف تاریخی ازنظرسیاسی وعلمی مورد توجه بوده.ازسال1100 ق.م که نام این شهر(آمادانا)درکتیبه های آشوری نقش بست و اولین دولت ملی در این شهر تشکیل شد،تاکنون درتحولات سیاسی وفرهنگی ایران نقش مهمی داشته است.دردوره باستان باایجاد مرکزاسناد دولت هخامنشیان ومدرسه طب دردوره ساسانیان وحضورحارث بن کلده پزشک معروف درآن مدرسه، جایگاه علمی وفرهنگی همدان رابه نمایش گذاشته است.باورود اسلام ...