منطقه دماوند به عنوان پل ارتباطی و نقطه پیوند بین بخش شرقی و غربی امپراطورهای اشکانی و ساسانی که بدون شک بخش اعظم تاریخ ایران را در بر گرفته اند ،تاکنون مورد غفلت و کم توجهی باستان شناسان و محققین قرار گرفته است. این منطقه طی دورانهای مختلف مورد توجه اقوام و حکومتهای گوناگون بوده و قبل از اسلام و تا مدتی بعد از آن به نام "دمباوند" ، "دنباوند" ، نامیده می شده است . دماوند یکی از دو شهرستان شر...

سفال به عنوان مهمترین و فراوان ترین داده ی فرهنگی در اکثر محوّطه های باستانی از اهمیّت بالایی در مطالعات باستان شناسی برخوردار است؛ به نحوی که بسیاری از دوره بندی های تاریخیِ صورت گرفته، بر مبنای مطالعات نمونه های سفالی می باشد؛ از این رو، شناخت سفال هر دوره و هر منطقه، یکی از بنیادی ترین مراحل تحقیقات باستان شناسی است. مطالعه ی سفال دوره ی اشکانی با توجّه به استفاده ی فراوان آن در این دوره، از جای...

با شکل گیری شاهنشاهی هخامنشی (559 تا 331 ق.م)، مناطق وسیعی با مردمان و آداب و سنن مختلف تحت فرمان ایران قرار گرفتند. اداره این مناطق مختلف نیازمند راه های ارتباطی مجهز و فراوانی بود تا دسترسی به همه قلمرو شاهنشاهی را آسان کند. به دنبال تثبیت اوضاع داخلی و برای دستیابی به این هدف، هخامنشیان راه های پیشین را بازسازی و راه های جدیدی نیز تأسیس کردند. با احداث پل های موقتی و دائمی، رودخانه ها و تنگه...

کاپادوکیه در آسیای کوچک یکی از کانون های درگیری یونانیان و هخامنشیان به خصوص در پایان دوره ی شاهنشاهی هخامنشیان بود که می توانست با پشتیبانی از هر یک از این دو هماورد، در این جنگ ها بسیار تأثیرگذار باشد. در دوره ی هخامنشیان، هموندانی از خاندان هخامنشی، یکی پس از دیگری در کاپادوکیه فرمانروایی یافتند و پس از نابودی شاهنشاهی هخامنشی نیز این ساتراپی، پایگاهی برای فرماندهانی شد که می خواستند با اسکن...

تحقیق پیش رو تلاش دارد تا آنچه از دوران اشکانی در کتاب های باستان شناسی به جا مانده است را بهبود بخشد و این دوران کم شناخته شده را به دوستداران عصر اشکانی بیشاز پیش بشناساند.این دوران سراسر هنر و پیشرفت در ایران بزرگ چنان تحولی ایجاد نمود که توانست طولانی ترین دوران تاریخی پادشاهی ایران را رقم بزند. اهمیت این عصر نه تنها از هنر و تعالی معماری در آن است که می توان نشانه های ایرانیت را پس از حکو...

کاپادوکیه در آسیای کوچک یکی از کانون‌های درگیری یونانیان و هخامنشیان به‌خصوص در پایان دوره‌ی شاهنشاهی هخامنشیان بود که می‌توانست با پشتیبانی از هر یک از این دو هماورد، در این جنگ‌ها بسیار تأثیرگذار باشد. در دوره‌ی هخامنشیان، هموندانی از خاندان هخامنشی، یکی پس از دیگری در کاپادوکیه فرمانروایی یافتند و پس از نابودی شاهنشاهی هخامنشی نیز این ساتراپی، پایگاهی برای فرماندهانی شد که می‌خواستند با اسکن...

   از مهمترین مشکلات شناخت معماری پیش از اسلام کمبود آثار سالم برجای ­مانده از آن زمان است. این مسئله به‌خصوص در مورد دورۀ اشکانی (247  ق. م تا 224 م) صدق می­‌کند. دوره‌ای که در آن مدارک خاص، کمیاب و گنگ است و معمولاً بیشتر آثار معماری مربوط به این دوره در خارج از مرزهای ایران امروزی قرار دارند. به دلیل کمبود آثار معماری دورۀ اشکانی، شناخت ما در مورد معماری این دوره بیشتر بر اساس قلاع و دژهای بر...

براساس گزارش کتیبه بیستون، با جلوس داریوش بزرگ، ساتراپی‌های مختلف شاهنشاهی هخامنشی سر به شورش برداشتند که شورش ساتراپی ارمنستان از جمله همین عصیان‌ها بود.  در حوزه تاریخ ایران دوره هخامنشی، پژوهش‌های گسترده‌ای صورت گرفته‌است؛ اما در رابطه با شورش مزبور، مطالب ناگفته و اساسی دیگری نیز وجود دارد که کمتر بدان‌ها پرداخته شده‌است. این مقاله براساس روش پژوهش تاریخی، ضمن استناد و اتکا بر سنگ‌نوشته بیس...

استاد محسن مقدم در حین حیات خود مجموعه بی نظیری از آثار پارچه ای ایرانی مربوط به دوران ساسانی، قرون اولیه اسلام(آل بویه)، قرون میانی اسلام، دوران صفوی، قاجار و پهلوی و تعدادی آثار پارچه ای کشورهای خارجی جمع آوری نموده است. با انجام مطالعات تطبیقی و آزمایشگاهی بر روی یک تکه پارچه از مجموعه پارچه های موزه مقدم مشخص شد که این اثر مربوط به دوران اشکانی یا اوایل عصر ساسانی است. هدف از انجام این پژوه...

مطالعۀ نقوش موجود بر مهرها و اثرمهرها می تواند زوایای تاریکی از تاریخ اجتماعی دوران سلوکی و اشکانی را پدیدار کند. از سوی دیگر، تحلیل موقعیت‏های فردی و اجتماعی اشخاص یا گروه‏های اجتماعی به منظور درک روابط پیچیدۀ آنان با افراد یا سایر گروه‏ها یا به منظور درک روابط بر هم‏ کنشی میان آنان جایگاه ویژه‏ای را در مطالعات تاریخی به خود اختصاص داده است که از آن میان تحلیل موقعیت‏های زنان نیز توجه خاصی را ...