میان ایران و سرزمین لبنان پیوندها و اشتراکات فرهنگی و مذهبی عمیقی وجود دارد که سرچشمۀ اصلی آن شیعه بودن بخشی از ساکنان دو منطقه و ریشه‌دار بودن اندیشه‌های شیعی در آن‌ها است. یکی از موضوعاتی که می‌توان در ادبیات دو منطقه به‌صورت تطبیقی بررسی نمود عاشورا و مضامین عاشورایی است در دوره معاصر جنگ‌های جنوب لبنان و مقاومت حزب‌الله در آن و نیز انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی در ایران باعث شد که در ادبیات مق...

دورۀ ادبی‌ را که همزمان با روزگار صفوی در ایران رواج داشت، عدّه‌ای دورة انحطاط ادبی می‌دانند و گروهی برخلاف آنان معتقدند این دوره از دوره‌های پویا و پُررونق ادب فارسی است که علاوه بر تداوم سنّت‌های ادبی رایج در دوره‌های بعد، زمینۀ ظهور تجارب جدیدی فراهم آمد. در این مقاله، بی‌آنکه این دو دیدگاه ارزیابی شود، یکی از این تجربه‌های جدید به نام واقعه‌سرایی بررسی و تحلیل می‌شود. از شواهد و قرائن برمی‌آید...

شاعران متعهد شیعی، تاریخ سرخ تشیع را در قالب زیباترین عبارات به نظم کشیده اند و با ذوق سلیم و طبع لطیف خویش، همنوایی و همراهی خود را با عاشوراییان اعلان داشته اندو ما در صدد نشان دادن و تبیین این موضوع مهم می باشیم. ادبیات عاشورا از کنار گاهواره حماسه آفرین عاشورا آغاز شد و با خون دل داغدیدگان این ماتم ـ که هیچ گاه کهنه نمی شود ـ تداوم یافت. با توجه اهمیت این بحث در این نوشتار تحلیلی به بررسی م...

قاسمی گنابادی از شاعران قرن دهم هجری و معاصر شاه اسماعیل و شاه تهماسب صفوی است. وی یکی از نظیره‌گویان موفّق است که به شیوة نظامی منظومه‌هایی دارد و در آن‌ها به پیروی از آثار نظامی گنجوی پرداخته است. در سخن او، تأثیر مستقیم نظامی و پیروان او، به‌ویژه جـامی و هاتفی آشکار است. از آثار او می‌توان شـاهنامة نوّاب عالی، لیلی و مجنون،  خسرو و شیرین و زبدةالأشعار را نام برد. در مقالة حاضر، به معرّفی قاسمی ...

چکیده بدون شک دامنه‌دارترین و دراز آهنگ‌ترین نوع از انواع شعر فارسی، اشعار غنایی است. در این میان منظومه‌های عاشقانه از برجستگی خاصی برخوردار است. چراکه این نوع از منظومه‌ها، بسط یافته‌ی اشعار غنایی است. یکی از این منظومه‌های غنایی، منظومه‌ی رعنا و زیبا از ملا مهدی گلپایگانی، متخلّص به شعله، از شاعران خوش قریحه و شیعی مذهب، قرن دوازدهم هجری است که آثاری همچون چاه وصال (لیلی و مجنون)، یوسف و زلیخ...

شعر از جمله موضوعاتی است که به عنوان هنرماندگار، در همه زمان ها و در تمام ملتها رواج دارد.این غریزه  ی فطری، به برکت قرآن و اسلام با استفاده از آموزه های ناب ائمه (ع) جاودانه و حکیم سخن گشته است.  در پژوهش حاضر، برای شناخت شعر مطلوب از دیدگاه امام صادق (ع) با نگاهی بر رویدادهای عصر ، نمونه ای از شعرهای آن حضرت ومریدان برجسته ی آن بزرگوار بررسی شده است.  نظر به چالش های دشمنان و ایجاد فرقه ها،...

در عصر جاهلی ، مردم عرب در بلاغت و سخنوری و شعر و شاعری از یکدیگر پیشی گرفته، بدان فخر می ورزیدند. در این دوره، ادبیات عرب و بویژه نظم آن به اوج درخشش و شکوفایی خود رسید، و شاعران نامداری ظهور کردند و اشعاری سرودند و در آن اشعار ، متبحرانه به بیان مشاهدات خویش پرداختند، که به حق می توان نام شاهکار بر آنها نهاد. این شاعران به خاطر زیبایی هنرشان در دوره های بعد مورد تقلید دیگران قرار گرفتند . ...

نوستالژی یا غم غربت در اصطلاح به حس دل تنگی و حسرت افراد نسبت به گذشته ی درخشان و آن دسته از داشته هایی است که در زمان موجود از دست رفته اند. اوضاع اجتماعی ـ سیاسی و اقتصادی حاکم بر جامعه و تحولات و دگرگونی های زندگی شاعران در شکل گیری غم و اندوه نسبت به اوضاع و احوال گذشته، کاملاً مؤثر است و رگه هایی از این احساس در سراسر شعر فارسی به وضوح دیده می شود و شاعران به شگردهای مختلف به بیان عواطف و ا...

احمد وائلی، شاعر و خطیب مشهور و معاصر شیعی عراق، پدیده­ی بینامتنی قرآنی را فراوان در شعر دینی خود به کار برده است.در این اسلوب شعری، تأثیر پذیری لفظی و معنوی شاعر از قرآن،نمود چشمگیری دارد. روش وی در کاربرد آموزه های قرآنی به دو شیوه است؛وی در شیوه­ی نخست به مانند بسیاری از شاعران کلاسیک ادب عربی، برخی از الفاظ و مفاهیم قرآنی را بدون تغییر و نوآفرینی به کار برده که این روش، بیشترین بسامد را در ...

عبدالعزیز بن سرایا الحلّی ملقب به صفی الدین از شاعران بزرگ شیعی قرن هفتم است که در انواع قالب های شعری طبع آزمایی کرده است. از ویژگی های شعری او، روانی لفظ و زیبایی سبک است. او بعد از بوصیری، اولین کسی است که در بدیع شعر سروده وآن را در قالب یک فن در آورده است. حماسه های او شهرت بسیار دارد. علت کثرت اشعار حماسی در دیوان شاعر و شهرت آن، روحیه­ی جنگاوری وی و نیز مرگ مظلومانه­ی دایی­اش بوده است. مح...