نقد جامعه‌شناختی، از نظریه‌هایی است که در عرصة تعامل ادبیات با علوم اجتماعی بروز یافته و سعی بر آن دارد تا رابطة میان ساختار ادبی و جامعه را بررسی نماید. مطابق این نظریه، میان متون ادبی و محیط اجتماعی که متن ادبی در آن متولد شده، تأثیر متقابلی وجود دارد. از یک طرف نویسنده در آفرینش متن ادبی خود از جامعه تأثیر می‌پذیرد و از طرف دیگر، متنِ تولید شده نیز بر محیط اجتماعی خود تأثیر می‌گذارد. جورج لوک...

نقد ساختاری به ساختار روابط اجزای یک کل می پردازد و بر اساس آن تک تک عناصر داستان به صورت مجزا مورد نقد قرار گرفته، سپس با جمع بندی آن عناصر کل اثر مورد نقد قرار می گیرد. رمان «ساره» رمانی است که در سال 1938م توسط «عباس محمود العقاد» نویسنده، مورخ، شاعر و ناقد مصری نگارش شد. شخصیت مرد داستان «همام» است، که ویژگی های شخصیتی و نگرش قهرمان داستان همانند نویسنده ی آن می باشد؛ زیرا در این رمان عقاد...

یکی از رویکردهای مهم نقد آثار ادبی، نقد کهن الگویی است که به کشف ماهیّت و ویژگی اسطوره ها در کهن الگوها و نقش آن ها در ادبیات می پردازد. دراین مقاله رمان الطریق الی الشمس (تشریقة آل المر) نوشتة عبدالکریم ناصیف از دیدگاه نقد کهن الگویی بررسی و شخصیت قهرمان بر اساس رویکرد یونگ در تحلیل کهن الگویی شخصیتها نقد وتحلیل شده است. اساس کهن الگویی این رمان بر روی اسطورة «قهرمان» شکل گرفته و بقیة کهن الگوه...

چکیده بررسی مبادی تحولات نوع ادبی رمان فرانسه، از قرن دوازدهم میلادی تا ایام ما، موضوع کتابی است که مؤلف در مقدمة آن اعلام داشته که مخاطبان آن دانشجویان و محققان اند. اما بررسی منابع، ارجاعات کتابشناسی، چکیده ها، و نقل قول های ظاهراً غیر مستقیم که بخش عمدة کتاب را شامل می شود، نشان می دهد که مؤلف رعایت نکات لازم را برای تألیف کتاب به عمل نیاورده و در مواردی هم اشتباهات عدیده ای را مرتکب شده است...

چکیده: یکی از مهمترین نظریه های نقد ادبی معاصر، نظریه بینامتنیت (تناص) است. بن مایه این نظریه، بر آن استوار است که هر متنی با متون دیگر در تعامل است؛ و هر متنی، ترکیبی از متون گوناگون است. این سخن پایه و أساس نظریه ای گردید که ژولیا کریستیوا، ناقد فرانسوی، در قرن 20 میلادی آن را«intertextuality» نامید که معادل عربی آن «التناصّ» و به فارسی «بینامتنیت» ترجمه شده است. قرآن کریم، مهمترین میراث الهی...

نقد و بررسی علمی آثار داستان نویسان بزرگ، سبب غنی شدن فرهنگ نقد و شناسایی می شود و درنهایت به پویایی و تکامل ادبیّات داستانی می انجامد؛ از اینرو در رساله حاضر، آثار داستانی «احمد محمود»، یکی از همان نویسندگان، مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است. بدین ترتیب که ابتدا نگارنده مباحث نقد نظری و عناصر داستان را مورد مطالعه قرار داده و پس از آشنایی کامل با آن مباحث و نظریّات، به نقد علمی داستانها در دو بُعد...

ابوتراب خسروی یکی از نویسندگان برجسته نسل سوم ایران است. تاکنون دو مجموعه داستان کوتاه با عنوان های هاویه (1370)و دیوان سومنات (1377) از او به چاپ رسیده است. خسروی دو رمان هم نوشته است. وی اسفار کاتبان را در سال 1379 و رود راوی را در سال 1382 منتشر کرده است. رمان های خسروی به دلیل تازگی سبک نگارش، برنده جایزه مهرگان ادب و جایزه سال هوشنگ گلشیری شده اند. خسروی نویسنده ای است با سبکی خاص و منح...

چکیده نقد جامعه ­شناسی به عنوان یکی از رویکردهای نقد ادبی، به دلیل خاصیت ذاتی خود از یک سو به ادبیات و از دیگر سو به جامعه­ شناسی پیوند می­ خورد. در میان جامعه­ شناسان ادبیات، لوسین گلدمن با استفاده از آموخته های مکتب لوکاچ، توانست شیوه­ای جدید به نام «ســاخت­گرایی تکوینی» معرفی کند. این شیوه در عین پرداختن به محتوای اثر، از صورت آن نیز غافل نم ی­ماند. یکی از اتفاقات مهم در جامعه­ ی بعد از انقل...

تقابل میان «خود» و « دیگری» از مباحثی است که در قرون اخیر در حوزه های فلسفه، شرق شناسی، روانشناسی، نقد ادبی و مطالعات پسا استعماری مورد توجه بوده است. در حوزۀ بحث نقد جامعه شناختی رمان، تجلی این مساله در مقولۀ مهاجرت، یکی از مفاهیمی است که با استفاده از آن، می توان چگونگی تعامل یا تقابل میان فرهنگ ها و پذیرش یا عدم پذیرش فرهنگی ایرانیان را بررسی کرد.مسالۀ اصلی این پژوهش تحلیل چگونگی مواجهۀ ایرا...