این پژوهش با بررسی یک دوره ی مهم تاریخی، که سال های 232 ـ 334ه. ق را در بر می گیرد، آغاز شده و با هدف دستیابی به پیامد های آزادی های سیاسی و اجتماعی در دوره ی یاد شده، نگاشته شده است. در این پژوهش نگارنده برای بررسی پیامد های آزادی های سیاسی و اجتماعی در عصر دوم عباسی، ضمن بیان شرح حال خلیفگان عصر دوم عباسی و دوره های مختلف حکومت عباسیان، به بررسی موقعیت سیاسی، دوره ی مرکزیت سامراء، نفوذ و تسلط...

یکی از مهم ترین قیام های خراسان علیه خلافت عباسی، قیام رافع بن لیث است.این قیام در اواخر خلافت هارون الرشید در سال 190 ق در ماوراءالنهر رخ داد و آخرین قیامی بود که در قرن دوم خلافت عباسی را به چالش کشید.رهبر این قیام با بهره گیری از نارضایتیِ مردم از رفتار ظالمانه ابن ماهان، قتل عام برمکیان و بی توجهی به خواسته های اهالی خراسان، توانست توده وسیعی از اعراب و ایرانیان آن سامان را گرد خویش آورد.این...

ایدئولوژی و سیاست در جامعه و تاریخ (از جمله در دورة سلجوقی) رابطة تنگاتنگی با یک‌دیگر دارند. به سبب نادیده‌ انگاشتن پویایی تاریخی ایدئولوژی‌ها و بحث فرهنگی و هویتی آن، تاریخ ایدئولوژیک دورة سلجوقی و مهم‌ترین بخش آن، ایدئولوژی خواجه نظام‌الملک، همواره موضوع پیچیدة تاریخی است و سبب بروز گمراهی‌هایی در تاریخ‌نگاری دورة سلجوقی شده است. در این مقاله، با استفاده از روش تحلیل هرمنوتیکی، نسبت ایدئولوژی...

محیط عامل اصلی توصیف طبیعت است. توصیف طبیعت و مظاهر آن همچون باغ و بستان و گل ها و ... در عصر عباسی گسترده تر از عصر جاهلی و اموی می گردد. در عصر عباسی جلوه های تمدن و شهرنشینی به یکباره سر بر می آورد. بنابراین وصف بیش تر با استعاره و تشبیهات رخ می نماید؛ که این خود بیانگر وسعت خیال شاعر عصر عباسی است. شعر پارسی دوره منوچهری دامغانی را باید شعر طبیعت خواند، منوچهری از جمله شاعران طراز اول این د...

توقیعات، فنّ نثری متداول در دوره های گوناگون است که در صدر اسلام زایش، و در عصر اموی انتشار یافت و در عصر عباسی به شکوفایی رسید، به اندلس انتقال یافت و سپس در گستره گیتی پراکنده شد و در فرجام کار، پس از تهاجم سراسر خونبار مغول همچون سایر انواع ادبی، رو به اضمحلال نهاد و اثری از آن باقی نماند؛ امّا در زمان حکومت مملوکیان و عثمانیها جامه ای نو بر تن کرد و با نام نگارش انشایی، رویشی دوباره یافت. توق...

چکیده: در ساختار دیوانی حاکمیت های سیاسی، مقام وزارت یکی از ارکان حکومتی به شمار می آید که با تحول حکومت در طول تاریخ، محدوده ی عملکرد وزرا از نظر مسئولیت، حدود اختیارات و اقتدار، شاهد دگرگونی-هایی بود. یکی از دوره هایی که به وضوح می توان عملکرد وزیر را در آن بررسی نمود عصر خلفای عباسی از زمان خلافت قائم تا ناصر می باشد. در این دوره جهان اسلام با تغییرات و تحولات بسیاری روبرو گردید. یکی از این...

بسیار روشن است که ایرانیان در عصر عباسی، خدمات ارزنده ای را در راستای تحقق اهداف حکومت عباسی و ماندگاری نمودن تمدّن و فرهنگ ایرانی- باستانی، ارائه داده اند و سازماندهی دستگاه عباسی را بر عهده گرفتند. از این رو دبیران، وزیران، سرداران و والیان خلافت عباسی، بیشتر ایرانی بودند بر این پایه، طبیعی است که توجه ویژه ای از جانب آنان برای نشر و گسترش فرهنگ ایرانی-باستانی صورت پذیرد. بخشی از این تأثیر گذا...

بررسی تاریخ امامت نشان دهنده این واقعیت است که هریک از امامان در سیره سیاسی،اجتماعی ،فرهنگی و علمی خویش مبارزه جامع و هدفداری با خلفای هم عصر داشته اند و همه آنها به جز وجود مقدس امام عصر(عج)،در این راه به افتخارشهادت نائل آمده اند.هدف نهایی همه ائمه اطهار(ع)یکی بوده ولی نوع حرکت هر یک از آنان برای رسیدن به مقصود به تناسب زمان واقتضای شرایط سیاسی،فرهنگی واجتماعی متفاوت بوده است.این پژوهش به منظ...

چکیده: نگارگران ایرانی با توجه به نوع نقاشی و عملی که انجام می دادند ترکیب بندی اثر خویش را انتخاب می نمودند. سلطان محمد و رضا عباسی دو نقاش معتبر زمان? خویش با استفاده از تمامی ظرفیت های خویش اثار خود را می آفریدند. سلطان محمد با وامداری از سنتهای پیش از خود نگاره ایی با ترکیب بندی و رنگ های دقیق آفریده است. در دیگر سوی رضا عباسی با توجه به شرایط زمان خویش رنگ را در کارهایش به کمترین حد ممک...

پژوهش پیش رو تفحصی در باب وصف طبیعت در اشعار کشاجم یکی از شاعران ادبیات عصر عباسی است. انگیزه ی انتخاب چنین موضوعی ناشی از اهمیت آن به عنوان یکی از مضامین برجسته در شعر بسیاری از شاعران عرب و غیر عرب از گذشته تا کنون است؛ به طوری که این موضوع، مورد توجه بسیاری از منتقدان ادبیات بوده است. اما دلیل انتخاب کشاجم جهت بررسی در این زمینه، ناشی از جایگاه ویژه ی طبیعت در اشعار وی است. پدیده ی طبیعت ب...