نقد فرمالیستی به رویکردی از نقد اطلاق می­شود که بین سال­های 1915 تا 1930 در روسیه جریان یافت. این حوزه نقد ادبی، ادبیات را از دیدگاه زبان­شناسی بررسی می‌کند و اثر ادبی را یک مسألة صرفاً زبانی می­داند و فرم و شکل اثر را مبنای تحلیل زیبایی‌شناسی و راه رسیدن به معنای نهفته در اثر ادبی در نظر می­گیرد؛ در حقیقت شکل اثر ادبی را آفریننده معنا و مفهوم تلقی می­کند. از جمله نظریه­پردازان این رهیافت ادبی ...

توجه به زیباشناسی سخن در آثار همه شاعران ــ کم یا زیاد ــ دیده می شود. البته شاعران در غزل و گاهی هم در قصیده به آرایه های ادبی عنایت بیشتری نشان داده اند و در سایر انواع ادب به ویژه در مثنوی کمتر نثاری تونی ــ شاعر عصر صفوی ــ در مثنوی «سَرو و تَذَرو» زیبایی های ادبی را با بلاغت و شیوا سخنی در هم آمیخته و پیکره مثنوی بزمی «سَرو و تَذَرو» را زیبا و با شکوه و هنرمندانه ساخته است. در این گفتار مواردی ا...

چکیده واژه ی « قلندر » ، هر چند از لحاظ ریشه، در هاله ای از ابهام قرار گرفته است؛ اما، از نظر تاریخ فرقه شناسی ادیان و مذاهب و سیر عرفانی، دارای دو رویکرد تاریخی و عرفانی است. اگرچه این واژه در کنار واژگانی چون : خرابات، می، گلخن، رند، قلّاش، کفر، بت، زنّار، نمونه ای از واژگان نامقدس و گویای فرهنگی ضد دینی است؛ اما، در شعر عارفانی همچون سنایی، عطار، مولانا و حافظ، دارای قداست معنایی می باشد. ق...

بررسی شعر پارسی ، بدون شناختِ قالبهای آن امکان پذیر نبوده و نیست . چرا که انواع شعر ، همچون خشتهای به کار رفته در یک بنا ، پایه ای اساسی آن می باشد. در این رساله به دو قالب غزل و قصیده که از نخستین انواع شعر پارسی اند و در آغاز یکی بوده اند پرداخته شده است ، با توجّه و تأمّل بر انقلاب ادبی نیما یوشیج.نکت? نهایی در این رساله ، دگرگونی ساختار این دو قالب است با پذیرش انقلاب ادبی نیما و آنچه که او در...

در تذکره‌ها و آثار عرفانی همواره از ملامتیه به عنوان گروهی از اهل تصوف و عرفان یاد می‌شود و در شرح احوال و آثارشان به بیان چند اصل مورد تأکید ملامتیه و برشمردن چند نام و لقب به عنوان اهل ملامت اکتفا می‌گردد و آن‌چنان‌که شایسته جایگاه برجسته و تأثیرگذار اندیشه‌های ملامتی در پهنة ادب پارسی است. به تبیین نقش ایشان پرداخته نمی‌شود و زمینه‌های باورهای ایشان در بدنة عرفان اسلامی بررسی نمی‌گردد. در ای...

فروغی بسطامی شاعر دوره بازگشت ادبی است که بسیار استادانه، با پیروی از استادان سبک عراقی،برخی از مفاهیم عرفانی را در خدمت شعر خود گرفته است. فصاحت، روانی و شیوایی کلام از ویژگی­های اصلی غزل عارفانه فروغی است. در این پژوهش کوشش می‌شود جایگاه مفاهیم عرفانی در غزلیات فروغی بسطامی مشخص شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که «وحدت وجود» اساسی‌ترین ویژگی فکری فروغی در غزل عارفانه اوست. فروغی در پرداختن ب...

شاعران با به کار‏گیری تونایی‏های بالقوه زبانی می‏توانند در ایجاد  بسترهای اجتماعی و فرهنگی نقش تعیین‏کننده‏ای داشته باشند. در طول حیات ادبی در ایران شاعران بسیاری چهره نموده‏اند و از حیث نوع‏آوری زبانی در شعر بر غنای زبان فارسی افزوده‏اند. از نظر ساخت‏گرایان هنجارگریزی یکی از موثرترین روش‏های برجستگی‏سازی و آشنایی‏زدایی در شعر است که بسیاری از شاعران کلاسیک و معاصر از آن بهره برده‏اند. در این ر...

این پایان نامه نگاهی ساختار گرایانه به گونه ای از غزل دارد. این قالب از زیر شاخه های دانش انواع ادبی است. غزل سرایان با توجه به ذوق و تعهدی که دارند مفهومی گوناگونی را در این قالب مطرح میسازند و برای طرح این دوره مایه ها شیوه هایی را بر می گزینند. یکی از این شیوه ها. کاربرد عنصر روایت در غزل است. غزل روایی هر درون مایه ای را اعم از اجتماعی، تاریخی، عاشقانه و... روایت می کند. قوت و ضعف در عنصر ر...

نقد فرمالیستی به رویکردی از نقد اطلاق می­شود که بین سال­های 1915 تا 1930 در روسیه جریان یافت. این حوزه نقد ادبی، ادبیات را از دیدگاه زبان­شناسی بررسی می‌کند و اثر ادبی را یک مسألة صرفاً زبانی می­داند و فرم و شکل اثر را مبنای تحلیل زیبایی‌شناسی و راه رسیدن به معنای نهفته در اثر ادبی در نظر می­گیرد؛ در حقیقت شکل اثر ادبی را آفریننده معنا و مفهوم تلقی می­کند. از جمله نظریه­پردازان این رهیافت ادبی ...

امیرنظام الدّین¬علیشیرنوایی (17رمضان 844 ه . ش) از ترکان فارسی گوست که نیاکانش همه در خدمت تیمور و جانشینان او بودند. در شعر ترکی تخلّص او نوایی است و در دیوان فارسی که قریب شش هزار بیت است تخلّصش فانی است. این پژوهش-طی چهار فصل به شیوه¬ای توصیفی و تحلیلی مبتنی بر شگرد تحلیل بینامتنی که به تا?ثر آشکار و پنهان متن با متون قبلاً نوشته شده می¬پردازد و معتقد است؛ هیچ اثری نمی¬تواند بدون گفتگو با گذشته¬...