پژوهش حاضر پس از برسی نوروز و نفوذ آن در شبه جزیره عرب ، چالشهای بوجود آمده بدنبال مواجه شدن دین مبین اسلام با فرهنگ نوروزی و نیز سیاستهای خلفای راشدین ، اموی و عباسی را در ارتباط با نوروز در عصر اسلامی مورد تحلیل قرار داده است . تداوم فرهنگ نوروزی در پیچ و خم های تحولات تاریخی در دوره اسلامی به عنوان گوناگون اعتقادی ریال اقتصادی و سیاسی مربوط بود . این عید باستانی به خاطر برورداری از پیامهای ...

کهن‌ترین نظریة ادبی بشر نظریة الهامی بوده است. این نظریه در اولین مظاهر خود، در باور انسان عصر اساطیر، الهام را به خدایان و فرشتگان نسبت می‌داد و در جدیدترین مظاهر خود، روان ناخودآگاه انسان را منبع الهام می‌دانست. تاریخ تطوّر بوطیقای الهام، در جهان غرب به چند دوره اصلی تقسیم می‌شود: مدلهای باستانی الهام؛ احیای نظریة یونانی- رومی اصل الهی شعر و جنون الهامی شاعر در عصر رنسانس؛ مدل‌های روشنگری و رم...

چکیده ادبیات بومی مجموع های از عناصر فرهنگی مذهبی است که در پی نشان دادن شیو ه ی زیست ملتی معین است. اثر خواب با چشمان باز، مجموعه ی چهارده داستان کوتاه نوجوان امروز است. از ویژگی  های برجسته ی این مجموعه، ارا یه ی تصویری زنده از مؤلفه های بومی  مذهبی ایرانی در همه جای کتاب است. ذکر این امر لازم است که مراد از بومی گرایی در این نوشتار، عناصر بومی در گستر ه ی سرزمین ایران و در معنای عام آن...

سنتگرایی، جریانی است که از دریچهی دین پژوهی و با رویکرد درون دینی به نقد مدرنیته پرداخته و نقدهایی مبنایی بر آن وارد کرده است. به طور کلّی این رساله در صدد است تا ضمن تفسیر مبانی نظری سنت گرایان و با استناد به این اصول، نظریهی اجتماعی آنان، البته با تأکید بر آراء پدر این جریان، یعنی رنه گنون تحلیل نماید که از دل انتقاداتشان بر حوزههای نظری و اجتماعی دنیای متجدد به عمل آمده است. این رساله، از م...

هدف: بومی‌سازی نظریه‌ها برای کاربست آنها در شرایط خاص و فرهنگهای گوناگون ضرورت دارد. این موضوع به ویژه در جوامع دینی به دلیل اقتضائات مکتب، اهمیت دوچندان دارد. بر همین مبنا، اسلامی‌سازی نظریه‌ها در علوم انسانی را می‌توان هم عامل تکامل و پویایی جامعۀ اسلامی دانست و هم راه تحقق آنها. روش: در این پژوهش از روش تحلیلی توصیفی که در گروه پژوهشهای نظری است، استفاده شده است. یافته‌ها: اسلامی‌سازی نظریات...

خوشنویسی یکی از هنرهای خاص دوران اسلامی است و خط کوفی- اولین نشانهی ظهور این هنر- از همان ابتدا در پیوند با کلام الهی، اعتبار و ارزش خاصی را برای آن رقم زده است. این پشتوانهی معنوی به همراه حضور در عرصههای مختلف موجبات ظهور انواع کوفی را فراهم ساخت که ادوار و فرهنگهای مختلف سهم عمده‌ای در پروراندن ویژگیهای منحصربهفرد آن داشتند. در این میان سامانیان با احیای سنتهای هنری کهن، کیفیات و صفات ایرانی...

بلاگردانی یک آیین اسطورهای  مذهبی است که در میان اقوام و ملل مختلف با اهداف گوناگون از دیرباز رواج داشته است. بسیاری از سنتهای اسطورهای و کهن برای دور ماندن از بلایا و یا رفع آن، روشهای مختلف بلاگردانی را توصیه کردهاند. در ادبیات کلاسیک فارسی از سنایی به عنوان یکی ازنخستین حلقههای نوآوری و گسترش مضامین و اندیشههای عرفانی، تعلیمی و حکمی نام بردهاند، اماسنایی به شهادت شمار زیادی از ابیات مثنوی<em...

مبانی زیبایی شناسی نگارگری ایرانی بر اساس ادراک انتزاعی از جهان شکل گرفته و تکامل یافته ازاین رو تمایل ذهنی نگارگر ایرانی همیشه در راستای چکیده نگاری، نمادپردازی و آذینگری و..، بوده است که همه این ها ریشه در خلاقیت فرد دارد، از آنجا که هنر نگارگری ریشه در ذهنیت عرفانی و اساطیری انسان شرقی دارد و بازتولید یک نوع نگرش فرامادی و غیرزمینی است، از همین رو، در ظاهر ایستایی در این هنر مشهود است، اما ب...

بررسی زبان قرآن از چشم انداز واقع نمایی گزاره های قرآنی است. نویسنده، با طرح این سؤال که آیا زبان قرآن، در جملات و گزاره های گوناگونی که آورده، زبان بیان عالم واقع است، یا آنکه ارتباطی با واقع ها و هست ها ندارد، و تنها قصد تحریک احساسات را دارد و در نتیجه نمی توان از آن بایدها را نتیجه گرفت؛ یا آنکه قصد توصیف و گرایش واقع و تحریک و انگیزش را توأمان دارد؟ به بررسی انواع جملات قرآنی و توصیفاتی را...

در سه دهة اخیر بحث از روشها و رویکردها در مطالعات اسلامی، در پی طرح این مباحث درمطالعات تاریخ ادیان در محافل دین­شناسی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در مطالعة اسلام، دو رویکرد اساسی رامی توان سراغ گرفت: رویکرد الهیاتی و رویکرد تاریخی. در این مقاله کوشیده ایم به کار گیری این رویکردها را در دو اثر مهم باموضوع گزارش قرآنی از عیسی علیه­السلام (با نظر به تصویرکلی مسیحیت و مسیحیان در قرآن) بررسی کن...