تمثیل یکی از ابزارهای مهم بیانی شاعران و نویسندگان در دوره‌های مختلف ادبیّات کلاسیک فارسی بوده است. در هر زمان بنابر مقتضیّات دوره، شاعران و نویسندگان به گونه‌ای از این نوع ادبی در بیان تمثیل‌های تعلیمی مربوط به دنیا بهره برده‌اند. سعدی شیرازی از شاعران دورة کلاسیک و محمَد تقی بهار از شاعران عصر مشروطه از جمله شاعران برجسته‌ای هستند که آثارشان از جهات کمیّت، کیفیّت و استفاده از تمثیل‌های شعری درخور ...

کمال‌الدین مسعود خجندی معروف به «کمال خجندی» و متخلص به «کمال» شاعر و عارف بزرگ قرن هشتم و از معاصران حافظ شیرازی است. کمال خجندی در شیوه غزال سرایی از شاگردان سعدی به شمار می‌رود. تأثیرپذیری‌های کمال خجندی از غزل سعدی در حوزه‌های گوناگون؛ مضامین و محتوا، ساختار کلام، ترکیب‌ها و عبارات، موسیقی کلام، وزن، قافیه و ردیف و نیز به‌کارگیری اسلوب معادله و تمثیل چشمگیر است. در متون بلاغی جدید، تمثیل یک...

نهج البلاغه به عنوان گزیده ای از سخنان امیرالمومنین (ع) ، از همان نخستین روز پدیدارشدن، تأثیری شگرف بر فرهنگ و ادب فارسی و عربی گذاشته است. بسیاری از شاعران و بزرگان ادب پارسی مانند رودکی، کسایی مروزی، فردوسی و ... حتی پیش از تألیف نهج البلاغه (سال 400 ه. ق.) از سخنان امیرالمومنین (ع) که در محیط های فرهنگی جهان اسلام شایع بوده متأثر بوده اند. این کتاب با حفظ و ضبط و آموزش و اقتباس در میان مسلم...

مشرف¬الدّین مصلح بن عبدالله شیرازی(694-609) متخلّص به «سعدی» نویسندهء اندرزگو و شاعر حکمت سرای قرن هفتم هجری قمری است. او تخلّص خود را از نام اتابک مظفرالدّین سعد بن ابوبکر بن سعد بن زنگی گرفته است. وی در سال ??? سعدی نامه(بوستان) را به نظم درآورد و در سال بعد (???) گلستان را تألیف کرد. دیگر آثار او قصاید فارسی، غزلیّات، قطعات، ترجیع¬بند، رباعیّات، مقالات و قصاید عربی است که تحت عنوان کلیّات سعدی گردآ...

قصه‌‌های کنتربری مجموعه داستان‌هایی در قالب حکایت به قلم جفری چاسر، نویسنده و شاعر نامدار انگلیسی قرن چهاردهم میلادی است که نخستین شاهکار ادبیات انگلیسی به شمار می‌رود. این اثر از بسیاری جهات از حیث شکل و درون‌مایه با گلستان سعدی شیرازی دارای شباهت و قابل مقایسه و تطبیق است و علت این مشابهت را باید در زمینه‌های مشترک آفرینش آن‌ها جستجو کرد. یکی از مهمترین زمینه‌های مشترک قابل بررسی و تطبیق این ...

قاآنی شیرازی (1223-1272 ق.) از شاعران و نثرنویسان بزرگ دوره قاجار و کتاب پریشان او از آثار ماندگار این دوره است که از سبک گلستان سعدی پیروی کرده و به نظر ملک الشعرای بهار «خوب نوشته شده است». انتشارات آریازمین پس از نیم قرن، تصحیحی تازه از این کتاب را منتشر کرده که فرخ حاجی علی براساس سه نسخه خطی اصلی و دو نسخه کمکی آن را تصحیح کرده و شرح و توضیح مفصلی بر واژگان، اصطلاحات، اشارات، و ابهامات آن ...

همانطور که در مقاله پیشین گفته آمد ، شاعران حکیم ، در اشعار خود ، به بیان حکمت های الهی و انسانی در بلندای زندگانی این جهانی ، برای نیکوتر شدن حال آیندگان در طول زمان ، کوشیده اند و در مضامین شعر عربی و فارسی مشترکاتی را می نگریم که می رسانند این معانی در شرق رواج داشته و پارسی گویان و تازی پردازان حکمت آموز ، در هر سرزمینی که بوده اند بدان معنی توجه داشته اند . و شاعرانی چون شیخ ابوالفتح البست...

گفتمان کاوی متون ادبی شکلی ویژه از کاربرد زبان است که از اواسط دهه های 60 و 70 قرن بیستم میلادی در پی تغییرات گسترده ی علمی معرفتی به سرعت وارد حوزه ی علوم انسانی شد. امروزه در حوزه ی نقد مدرن از جایگاه و اهمیّتی خاص برخوردار است. گفتمان کاوی دارای انواع زیادی است که مهمترین آنها عبارتند از: گفتمان ادبی و هنری، در گفتمان کاوی ادبی دو عنصر کلیدی بافتِ متن و بافت موقعیّتی بسیار حائز اهمیت است. مهمت...

«امر به معروف و نهی از منکر» در ادبیات ما بس از جایگاه ویژه ای برخوردار است و بیشتر شاعران و نویسندگان پارسی زبان به این موضوع توجه داشته اند؛ از جمله شاعر بلند آوازه قرن هفتم مصلح الدین سعدی شیرازی که اوج آثار وی بوستان و گلستان بوده است. اساس این تحقیق بر تحقیقات کتابخانه ای و فردی صورت گرفته است، در فصل اول چند سطر هر چند کوتاه در تعریف از سعدی شاعر عبرت آموز گفته شده است سپس در فصل دوم به ک...

از بارزترین مختصات انسان، این حیوان ناطق، احساس مسؤولیت و پذیرش آن است. سعدی شیرازی به عنوان ادیب حکیمی کارآزموده، آرای قابل توجهی از نظر کمی و کیفی در همین زمینه دارد. در این مقاله معنی و تعریف واژه مسؤولیت به عنوان احساس وابستگی و ارتباط با شخص نیازمند که حس تعهد، عامل احساس مسؤولیت است، بررسی شده است. از نظر سعدی، حاکم می بایست خویشتن را مسؤول مشکلات مردم بداند و در جهت رفع مشکلات آنها کوشش ...