اوایل قرن بیستم، اروپا شاهد پاگرفتن و ریشه دواندن جنبشی ادبی هنری موسوم به اکسپرسیونیسم بود که اساس آن بر نمایش احساسات تند وتیز با روش های غیرمتداول، ذهنیت گرایی افراطی، هنجارشکنی و نوگرایی بود. عشق، مرگ، ترس و ... از دغدغه های انسان معاصر هستند که اکسپرسیونیسم با حساسیت ویژه ای به آن پرداخته است. «غزلیات شمس» آیینه شوریدگی ، عشق سرمستانه و نماینده بی قراری و بی تابی مولانا در فراق شمس است. ...

آشنایی زدایی سرشت اصلی هنر شمس لنگرودی است که ابعاد آن را در حریم شعر خود نشان داده است. نهایتاً تمام این ها بر دانش او از ادبیات چه کلاسیک و چه معاصر استوار است. زبان اشعار شمس در عین سادگی و رسایی، از بلاغت قابل تأمّلی برخوردار است و این در گرو انتخاب واژگانی است که شمس به کار برده است. شمس به یاری احساس شاعرانه اش، و نیز با واژه ها و ترکیب های تازه ای که به کار برده است، ازعادت های ما آشنایی...

چکیده بسیاری از ابیات دیوان شمس، اثر غنایی عظیم مولوی، به سبب سروده شدن در حالت جذبه و ناهوشیاری در هاله ای از ابهام یا بی معنایی است، ازاین رو تفسیرهای متعدد و گاه متناقضی را بر می تابد. مطمئن ترین شیوه برای شرح و رمز گشایی از مبهمات غزلیات مولوی رجوع به دیگر آثار سراینده ی آن، به ویژه کتاب ارجمند مثنوی معنوی است. ازین رو مقایسه این دو اثر بزرگ و یافتن مطالب و مواد مشترک آن ها علاوه بر اینکه ...

تخلّص در غزل ، نام شعری شاعر است که اغلب غزلسرایان آن را در مقطع غزل، یا ابیات ماقبل آن ، ذکر می کنند .جلال الدّین محمّد بلخی ، مشهور به مولانا ،از عارفان و غزلسرایان بزرگ قرن هفتم است که 3229غزل سروده و به شمس الدّین تبریزی تقدیم داشته و ازین رو در ابیات پایانی بسیاری از غزل های خود ، نام "شمس تبریزی " و معادل های آن چون " شمس الدّین " و " شمس الحق " را به کار برده است . یکی از نکاتی که در بحث تخلّص...

مطالعة سیر تحول شعر عاشقانه از گذشته تا امروز، ما را با شاعرانی آشنا می­کند، که عشق جوهر وجود آنان و هم ذات شعرشان بوده است. بر این اساس تاکنون آثار و اندیشة تعدادی از شاعران نام آشنای معاصر چون احمد شاملو، فروغ فرخزاد، هوشنگ ابتهاج، حمید مصدق، حسین منزوی و ... مورد نقد و بررسی قرار گرفتة است؛ اما راز و رمز شعر گروهی دیگر همچنان در پردة ابهام باقی مانده و کمتر کسی به سراغشان رفته است. این جستار...

شمسوطغرا یکی از متون پهلوانی و تعلیمی است که در عصر مشروطه نگارش یافته است. در این کتاب، اشاره به خصلت‌های عیّاری و توصیف قهرمان داستان با این ویژگی‌ها در دورۀ استبدادزده و به دور از اخلاق عصر حاکمیت ایلخانان مغول، قابل ملاحظه و اهمیت است .عیّاران یکی از گروه‌های اثرگذار در ایران هستند که فضای خفقان جامعۀ ایرانی و فقر و محرومیت، عامل بنیادی در پیدایش آن‌ها بوده است. عیّا...

چکیده موضوع این رساله «عنصر شادی و خوشدلی نزد مولانا و شمس تبریزی» است. با توجه به اینکه هم مولانا و هم شمس در جای جای آثار متعدد خود خود جسته و گریخته مخاطب را به شاد بودن توصیه کردند این دیدگاهی اساسی است که این دو عارف بزرگ نگرش مثبتی به شادی و خوشدلی داشته اند، علاوه بر این وجود وزن های متنوع و شاد، مضمون های شادمانه، رقص واژگان و طنین آواها و نواها خصوصأ در غزلیات شمس حاکی از همین نگرش ...

تاریخ نگاری درک و دریافت مورخ از گذشته و بیان نوشتاری آن است. علم تاریخ از تقارب میان اندیشه مورخ و واقعیت های موجود جامعه یا گزارش های این وقایع حاصل می شود. مورخان بینش ونگرش خود را از جامعه ای که در آن زندگی می کنند به دست می آورند و واقعیت هایی را که پیرامون جوانب مختلف زندگی رخ داده است، با همین بینش و نگرش انعکاس می دهند. بینش مورخ با دانش او تناسب دارد و بسته به اینکه چه رهیافتی نسبت به ...

تکیۀ واژه برجستگی ای است که به یکی از هجاهای واژه داده می شود. تکیه، در زبان فارسی، با برخورداری از ابزار لازم (شدت، زیر و بمی) و جای گاه دستوری خاص، در جهت تبیین و تفهیم مطالب نقش دارد و در کنار آهنگ حاصل از برجستگی نمود خاص می یابد. آهنگ از تکیه جدا نیست. هر جا که تکیه هست ارتفاع صوت بیش تر می شود و در هیچ موردی یکی را جدای از آن دیگری نمی توان یافت. مقالات شمس تبریزی به عنوان مجموعه ای ارزند...