هدف از این پژوهش سنجش الگوی پراکنده رویی و شناسایی حوزه های عمل توسعه درون زا در شهر اهواز می باشد. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر منابع اسنادی و کتابخانه ای است. جهت سنجش پراکنده رویی در شهر اهواز ابتدا با استفاده از داده های مربوط به مساحت و جمعیت در دوره های اخیر و پردازش آن ها، تغییرات فضایی- کالبدی شهر نشان داده شد. با استفاده از آمار فضایی (موران ...

کاروانسراها به عنوان یکی از مهمترین آثار تاریخی ، بیانگر ایده های ارزنده هنر سازمان دهی فضا در فرم تاریخی خویش است. این بناهای عام المنفعه که در کنار آب انبارها، یخچال ها ، چاپارخانه ها، میل های راهنما و پل ها مهمترین عناصر کالبدی راه به شمار می رفته اند، مجموعه ای از فضاهای متنوعی است که با درک نیازهای کاروان های تجارتی- زیارتی و ضرورت های کارکردی شکل گرفته اند. بررسی نمونه های به جا مانده از ...

در این مقاله به این مسئله پرداخته شده است که آیا تغییرات کالبدی فضایی بازارهای معاصر ایران، که از کشورهای پیشرو در ترویج ارزش‌های اصیل اسلامی ‌است، همسو با مبانی و ارزش‌های اسلامی ‌است یا خیر. همچنین ضمن تحلیل متون دینی با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، چهار شاخص کالبدی _ فضایی برای بازار استنتاج شده است که عبارتند از: لزوم متذکر بودن کالبد و فضای بازار؛ نفی فضاهای معاشرت جمعی (پاتوق‌گونه) د...

در یکصد سال اخیر، توسعه ی شهری در ایران سبب تغییرات عدیدهای در ساختار فضایی شهرها شده است. یکی از مهمترین این تغییرات، دگرگونی در روابط میان عناصر شهری و اثرات آن بر ویژگی های فضایی- عملکردی مسجد است. مسجد جامع شهر سبزوار یکی از عناصر مهم تاریخی شهر می باشد که علاوه بر عملکرد اجتماعی- مذهبی، نقش مهمی در ارتباط و پیوستگی فضایی هسته ی تاریخی شهر سبزوار داشته است. اما امروزه این عنصر نقش خود را به...

حکمروایی روستایی فرایند نوینی است که با دارا بودن اصول، معیارها و شاخص هایی متفاوت از رویکردهای مطرح شده در نظام مدیریت روستایی ماقبل خود باعث توانمندسازی ساکنین نواحی روستایی در زمینه های مختلف می شود. مهمترین اصول، معیارها و شاخص های حکمروایی خوب روستایی شامل (مشارکت مردمی ساکنین روستایی، پاسخگویی، مسئولیت پذیری، قانون محوری و احترام به قوانین موجود، شفافیت، کارائی و اثربخشی، عدالت و برابری، ...

یکی از مهمترین مباحث شهر و شهرنشینی در ایران امروز، بررسی و تحلیل رشد و توسعه کالبدی- فضایی شهر و شهرنشینی است. در ایجاد، شکل¬گیری و گسترش فیزیکی شهرها و تغییرات ساختار اجتماعی- فضایی آن¬ها عوامل زیادی تأثیرگذار است که این عوامل می¬تواند در مقیاس محلی- منطقه ای- ملی و فراملی بر میزان و کیفیت رشد و گسترش شهری موثر باشد.. شهر کوچک اندام قیدار نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در سال¬های اخیر به دلی...

در شهر تهران به عنوان یکی از مجموعه های شهری رو به گسترش ، سیر تحولات سه عامل انسان، کالبد و خودرو طی چند دهه گذشته، موجب تغییرات ساختاری و بروز مشکلاتی از جمله حاشیه نشینی، پراکندگی و شکل گیری ساختار چند هسته ای تک منظوره در این شهر گردیده است. در این شرایط، همزمانی بروز مشکلات فوق با بهره داری از سیستم حمل و نقل ریلی در دهه 1380- 1370 زمینه شکل گیری تغییرات جدیدی را فراهم آورده است. در واقع س...

در دهه­های اخیر شهرهای ایران مانند بسیاری از شهرهای جهان سوم دچار تحولات چشمگیری شده اند، به طوریکه روند رشد شهرنشینی در پی تحولات اقتصادی، اجتماعی، موجب رشد لجام گسیخته و بی قواره شهرهای با نقش ملی و ناحیه ای گردیده که خود به دلیل فقدان سیاست های مناسب ساخت و ساز و بی برنامگی در بهره برداری از زمین شهری می باشد. شهر کرمان نیز مانند بسیاری از شهرهای کشور از این تحولات مصون نمانده است. بررسی ها ...

سکونتگاه های روستایی به صورت یکی از فضاهای جغرافیایی کشور، به ویژه در پنج دهه اخیر، شاهد تحولات فراوانی بوده است. این تحولات تحت تأثیر عوامل مختلفی بوده که در ابعاد گوناگون به خصوص در بعد کالبدی رخ داده است. در این میان، نفوذ تفکر مدرنیته (البته، وجهی از آن با عنوان مدرنیسم) در نظام سیاستگذاری و برنامه ریزی کشور اهمیت فراوانی دارد. این مقاله با لحاظ کردن تفاوت نظرها درباره توجه یا بی توجهی به ت...