عصرقاجار یکی از دوره­های طلایی سفرنامه­نویسی دربارۀ ایران است. سفرنامه­نویسان این دوره که اغلب از کشورهای اروپایی بوده­اند، اطلاعات ارزشمندی در خصوص فرهنگ، تاریخ ادبیات و دیگر موضوعات ادبی،کتابخانه­ها و مراکزعلمی و هنری آن دوره، ارائه کرده­اند. یکی از مباحث مورد توجه آنان تبیین وضعیت داستانگزاری در ایران عصر قاجار است. نویسندگان غیر ایرانی سفرنامه­ها، به دقت نظر و بی­طرفی و شرح دقیق وقایع ...

هدف پژوهش حاضر، تحلیل زمینه ­های اجتماعی داستان بانوگشسپ در حماسه­های شفاهی است. داستان زندگی و دلاوری بانوگشسپ، دختر رستم، از قدیم‌ترین روایات حماسی ایران است که علاوه بر بانوگشسپ‌ نامه، در ادبیات عامیانه و حماسه‌های شفاهی ایرانی نیز راه جسته است. این پژوهش بر آن است که با روش توصیفی- تحلیلی به تطبیق حماسه­های شفاهی و کلاسیک داستان بر مبنای چگونگی تکوین شخصیت زن- قهرمان در آنها بپردازد. نتایج ...

اسطوره و حماسه به عنوان گونهای از فرهنگ عامه، پیش از ظهور ادبیات پدید آمده و با ادبیات ملل ارتباط تنگاتنگی پیدا کرده است. با وجود تفاوتهای فراوان بین انسان ها و فرهنگ ها، از نظراسطوره و حماسه شباهت های مشترک فراوانی بین آنها وجود دارد. ادبیات جهان سرشار از عناصر حماسی اسطوره - ایی است. این مسأله در مورد ادبیات ایران و آلمان نیز در شا هنامه و سرود نیبلونگن [Nibelungenlied] بهخوبی قابل مشاهده است...

تاریخ بیهقی ازجمله متون برجستۀ نثر کلاسیک فارسی است که با وجود آن‌که نام تاریخ بر خود دارد، به‌دلیل رویکرد ادبی و هنری نویسنده به تاریخ، به حوزۀ ادبیات راه یافته است. سرشت اثر، زبان و رهیافت زیبایی‌‌شناسانۀ آن، لحنی خاص بر این اثر حاکم کرده است. لحن در هر اثر ادبی، برایند عناصر متعددی همچون فضای روایی، فضای زبانی و فضای گفتمانی است. در تاریخ بیهقی نیز لحن متأثر از عناصر مختلف روایت ادبی مانند ص...

در هویت ایرانی، مولفه هایی نظیر مکان جغرافیایی، زبان فارسی، فرهنگ ایرانی،  و معدودی عناصر دیگر دارای اهمیت هستند. سرودهای ملی حماسی را می توان حاصل جمع این سه مفهوم دانست زیرا با تکیه بر مفهوم سرزمین و استفاده از مفاهیم عمیق زبان فارسی و تاثیر گذاری از طریق فرهنگ ایرانی که تحت تاثیر فرهنگ اسلامی است به ایجاد حس غرور ملی می پردازند. در این پژوهش سعی شد تعدادی از مولفه های  هویت ملی موجود در سرود...

عرصۀ بی کران ادبیات داستانی جهان در بر دارندۀ مضامین و عناصری گوناگون از انواع رایج ادبی (حماسی، پای داری، غنایی، عرفانی و...) است. در این میان ادبیات غنایی به عنوان یکی ازکهن ترین گونۀ شعر، طیفی وسیع از عواطف و احساسات بشری را دربر می گیرد. در نتیجه سخن ورانی بسیار در این عرصه داد سخن رانده اند. در میان ادیبان ما نظامی گنجوی به عنوان یکی از ستارگان درخشان ادبیات کلاسیک ایران از جهت سرودن داستا...

چکیده با وجود این که شاهنامه تاکنون از مناظر گوناگون مورد بررسی قرار گرفته، در کمتر پژوهشی تلاش شده تا به طور مستقل سیر اسطوره ای این اثر سترگ پی گرفته شود و قوانین روایی حاکم بر آن تبیین گردد. شاهنامه به عنوان حماسه ای که بیش از هر چیز بر باورهای اسطوره ای استوار است، زمینه ی مناسبی برای پی جویی اسطوره های پنهان ایرانی است. پرسش اصلی نگارنده در این پژوهش این بود که آیا سیر حماسی رویدادهای شاه...

از مهمترین نظریه های ادبی، نظریه ی ساختارگرایی (structuralism) است که به بررسی و تحلیل ساختارهای عام در نظام های معناداری همچون زبان، ادبیات، داستان، اسطوره و .... می‌پردازد. تحلیل ساختاری داستان و روایت از زیباترین تحلیل های ادبی در نقد ادبی معاصر به شمار می آید. شیرین و خسرو جزو متون کهنی محسوب میشود که در رده ی روایت های اسطوره ای به حساب می آید. زیبایی هنری شعر امیرخسرو دهلوی در شیرین و خسر...

چکیده: روایت شناسی یا مطالعه ی روایت یکی از زمینه های ساختارگرایی است که به مطالعه ی نظری روایت یا (دستور زبان روایت) می پردازد، این علم تجزیه و تحلیل رابطه ی میان داستان و همه ی عناصر وابسته به آن است. ساختارگرایانی نظیر پراپ، گرماس، تودوروف، ژنت، برمون، بارت و... در مطالعه ی روایت بیش تر به کشف الگوها و بن مایه های زنجیره ای داستان ها توجه کرده اند. زویا پیرزاد از نویسندگان معاصر ماست که در ...