یکی از کلیدها و راه‌های گشودن پیچیدگی‌ها و درک یا رفع ابهام داستان‌های مدرن، درک شیوۀ روایت‌گری و شگردهای روایت داستان است. هر داستان، پرسش‌ها و پاسخ‌های منحصربه‌فردی را در پیوند با شیوه‌های روایت‌گری می‌آفریند. انتخاب و آفرینش شیوۀ روایت‌گری، در میان مفاهیم و مضامین کهنه یا تکرار شدۀ روایت؛ دنیای تازه­ای بر روی نویسنده می‌گشاید. بیژن نجدی یکی از داستان نویسان مدرنیست معاصر است که تکنیک‌های خاص...

تئاتر، سینما، تاریخ، سفرنامه و خاطره از «روایت» بهره می گیرند اما داستان به شمار نمی آیند. در این گونه های روایت ابزار ارتباط متفاوت است هر چند ممکن است در اصل روایت تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته باشند. تاریخ داستانی است که واقعیت دارد. برای مثال اگر از روی یک داستان فیلمی ساخته شود، یا نمایش نامه ای بر روی پرده اجرا شود، فقط ابزار بیان روایت عوض می شود. یعنی در همۀ این آثار «داستان» عامل زیر ب...

در سلسله روایاتی که از پهلوانی‌های رستم در دوران جوانی‌اش‌ به دست ما رسیده است با دو روایت منظوم روبه‌رو می‌شویم که به «ببر بیان» و «داستان پتیاره» اشتهار دارند. موضوع این دو منظومه که تاکنون پیرایش و تصحیح نشده‌اند، چنین است که رستم برای نبرد با اژدهای مخوفی به سرزمین هندوستان می‌رود و با تدبیری که می‌اندیشد آن اژدها را از بین می‌برد. با وجود آنکه این دو منظومه از نظر مضمون مانند یکدیگرند، م...

داستان لیلی و مجنون از داستان‌های عاشقانۀ پرآوازه‌ در ادب پارسی و عربی است. نخستین‌بار در ادب فارسی، حکیم نظامی گنجوی این داستان را به نظم درآورد. در مقام جواب‌گویی و تقلید از او، شاعران بسیاری این داستان را منظوم ساخته‌اند. در میان این روایات، منظومۀ نوفل‌نامه یا نوفل و مجنون سرودۀ میرزاشفیع کُلیایی، شاعر کُردزبانِ سدۀ دوازدهم و اوایل سدۀ سیزدهم هجری، روایتی تازه است که ناشناخته مانده است. اهمیت ...

روایت شناسی شیوه ای کارآمد در تحلیل ادبیات داستانی است. روایت شناسی ساختارگرا، در پی تدوین ساختار روایی منسجم و واحد حوزه های داستانی است. این پژوهش با بهره بردن از رهیافت رولان بارت، روایت شناس ساختارگرای فرانسوی، ساختار روایی رمان های خانه ی ادریسی ها از غزاله علیزاده، و ساربان سرگردان و جزیره ی سرگردانی از سیمین دانشور را بررسی و حاصل بررسی را در چهار فصل ارائه کرده است. در فصل اول تاریخچ...

پس از انقلاب اسلامی در زمینۀ اسلامی‌سازی علوم انسانی در ایران مباحث فراوانی صورت گرفته است. در این پژوهش زمینه‌هایی که موجب مطرح شدن چنین بحثی در میان اندیشمندان، دانشگاهیان و به‌طور کلی در سطح جامعۀ ما شده، بررسی شده است. ریشه‌های این موضوع به تحولی فکری باز می‌گردد که به‌تدریج از اواخر دهۀ 1320 شمسی در نگرش و بینش دینی اقشار تحصیل‌کرده و روشنفکر جامعه از یک‌سو و برخی روحانیان نواندیش از سویی ...

زمان از مهم ترین عناصر روایت محسوب میشود که با تحلیل آن در داستان می توان به نتایجی در راستای معنای اثر، دست یافت. زمان متن و زمان داستان و رابطه ی این دو با هم از جمله مسائلی است که در بخش زمان روایی مورد بررسی قرار می گیرد. درمیان روایت شناسان ساختار گرا، "ژرار ژنت" موضوعاتی را که در ربط  زمان و روایت است مورد مطالعه قرار داده است. وی برای تحلیل روایت، پنج مقوله را از یکدیگر جدا می کند : " تر...

روایت یکی از معمول‌ترین نوع‌ نثر شفاهی است که در همۀ دوره‌ها در فولکلور تاجیک موقعیت استوار داشته است. محققان در توصیف خصوصیت‌های اساسی روایت بر این باورند که روایت‌ها «تصویر خبری» مردم دربارۀ این یا آن شخص، حادثه، یا هدف بوده است که گوینده (یا شنونده) به حقیقی بودن آن‌ها اعتماد دارد و در آن‌ها فکر مردم افاده می‌یابد. روایت‌ها دارای حجم، شکل و ساختار معیّن‌اند که این خصیصه برای تمایز آن‌ها از ژا...

«مرمت شهری» را به دور از جزییات متعدد تاریخی و نظریه ای، می توان به سه دوره و روایت اصلی تقسیم کرد. این سه دوره که به ترتیب «بازسازی»، «نوسازی»، و «معاصرسازی» نامیده شده اند، هریک به سهم خود، عامل حفظ و انتقال تلفیقی از کالبد و محتوای شهر بوده، و به ترتیبی، «قص? شهر» را از زمانه ای به زمان? دیگر رسانده اند. اگر از منظری تاریخی به مجموع دگرگونی ها و تحولاتی که بر سر شهر رفته است، نگاه شود، دوره ...

در میان عناصر روایت، پیرنگ و پیوند آن با زمان نقشی محوری دارد؛ زیرا نه تنها کنش شخصیت ها و زاویۀ دید راوی ـ از دیگر اجزای مهم روایت ـ در زنجیرة پی رفت های آن ظهور و بروز می یابند، بلکه کیفیت پیوستگاری آن دو در بازنمایی سبک شخصی و تکنیک های داستانی اهمیتی ویژه دارد، اما باید توجه داشت که ماهیت و زمینة موضوعی روایت نقشی اساسی در کیفیت پردازش زمانی حوادث دارد. از این رو، این جستار به شیوة توصیفی ـ...