زمان در مقام عنصر روایی‌ و یکی از عوامل تثبیت فرم می‌تواند با دلالت‌هایی ضمنی به پیوندی «زیبایی‌شناختی- اندیشگانی» منجر شده؛ متن را به انسجام مضاعف برساند. برغم اینکه بسیاری از متن‌های تعلیمی کلاسیک با نوعی نتیجه محوری تولید گردیده و کمتر به دلالت‌پردازی غیر مستقیم با عناصر روایی پرداخته شده است؛ در برخی از روایت‌های داستانی آن عصر، همچون تمثیل شیخ صنعان عطار، نسبتی چشمگیر میان زمان توزیعی روای...

در روایت‌شناسی ساختارگرا برای هر روایتی دو نوع زمان مطرح است: زمان متن، زمان داستان. ترتیب، دیرش و بسامد در حیطه «زمان متن»، زمان تقویمی و زمان حسی و عاطفی در گسترة «زمان داستان» از مباحث اصلی زمان در دانش روایت‌شناسی است. اگرچه نظریه‌پردازی دربارة شگردها و روش‌های زمان در روایت‌های تاریخی و ادبی بحثی تازه بوده و به قرن بیستم باز می‌گردد اما شیوة روایتگری داستان در داستان کلیله‌ودمنه، زمینة منا...

یکی از تکنیک‌های اصلی در تحلیل رمان، بررسی و نقد روایت‌پردازی داستان با توجّه به نظریّة روایت‌شناسی ژرار ژنت، منتقد ساختارگرای فرانسوی است. او زمان را یکی از مؤلّفه‌های اصلی پیشبرد هر روایت دانسته است و زمان دستوری را بر پایة سه مؤلفة زمانیِ نظم، تداوم و بسامد بنا نهاده است. در این جستار، به روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکرد بیشتر به مقولة تداوم زمان روایی دیدگاه ژنت، رمان‌های «جای خالی سلوچ» اثر محم...

زمان، یکی از مهم­ترین عناصر روایت است که از سردمداران این نظریه، ژرار ژنت فرانسوی است. او زمان را به سه مقولۀ کلی تقسیم می­کند: نظم، تداوم و بسامد؛ که هر یک از این موارد نیز خود به موارد ریزتری تقسیم می­شوند. در این پژوهش به بررسی این عنصر روایت در منظومۀ لیلی و مجنون نظامی پرداخته‌شده است. از آن‌جا که نظامی، از داستان­سرایان بزرگ ادب فارسی است و منظومه­های او مقلّدان زیادی پیدا کرد، لزوم این بر...

مسأله جمع و تدوین قرآن کریم و اصول حاکم بر آن، از مسائل مهّم علوم قرآنی و اسلامی است. به این موضوع از نظرگاه های مختلف نگریسته شده است. این مسأله در همه ادوار تاریخی، محققان و اندیشمندان اسلامی و حتی در قرن معاصر مستشرقین را به تکاپو در این رابطه وادار نموده است. افق نگاه در این پژوهش، تکیه بر روایات جمع قرآن در زمان خلیفه اول و دوم دارد؛ بر این اساس که این روایت ها را از جوامع روایی، به ویژه اه...

چکیدهبسیاری از داستان­نویسان معاصر امروز‌ ایران، تحت تأثیر آثار نویسندگان معاصر غرب به نوشتن داستان پرداخته­اند. در‌این میان، نویسندگان زن نیز از سهمی به­سزا برخوردارند. انعکاس روحیات و رنج­ها و محدودیت­های آنان در مجموعۀ داستان­ها و رمان­های خود به خوبی مشاهده می­شود. در این پژوهش، نویسنده با رویکرد به مقولۀ تکنیک­های روایت­پردازی ژنت از یک سو و داستان احتمالاً گم شده­ام اثر سارا سالار از سویی ...

هدف این پژوهش، مقایسه­ی قصه­ی خیر و شر در هفت­پیکر نظامی، با روایت بازنویسی­شده­ی آن در فرهنگ بختیاری از نظر روایتمندی است تا نشان داده شود با توجه به دیدگاه نیکولایوا درباره­ی روایتمندی داستان­های کودکان، روایت بازنویسی­شده چه ویژگی­هایی یافته و همچنین نوع نگرش به کودک و انتظارها از وی در فرهنگ بختیاری، چه تأثیری بر بازنویسی داشته است. براساس این، عناصر داستانی در این دو قصه مانند شرو...

در پژوهش پیش رو، با رویکردی تحلیلی-توصیفی، به بررسی عوامل مؤثر بر شتاب روایت در رمان سمفونی مردگان پرداخته شده است. شتاب روایت (شتاب پیش‌برد داستان) مفهومی بسیار سیال، نسبی و لغزان است و نمی‌توان آن‌گونه که در الگوی ژرار ژنت پیش‌نهاد شده است، آن را در چهارچوب فرمول و عدد محدود کرد؛ به دلیل نارسایی الگوی ژنت، در پژوهش پیش ‌رو، افزون بر سنجه‌های پیش‌نهادی این الگو، بر نقش فعّال خواننده در دریافت ر...

کوش‌‌‌نامه، با روایتِ جهانِ روایی کوش در ژانری حماسی، فرصت دیگری است برای هم‌ذات‌‌‌پنداری مخاطب و سفر به جهان قهرمانِ داستان برای اقامت در ژانری عرفانی. روایت کوش‌نامه بر اساس «جهان‌پردازی روایی» از دو کلان‌جهان تشکیل شده است که رازی شگفتْ دو جهان این روایت را تغییری اساسی می‌‌‌دهد. هنر این راز در روایت کوش‌نامه این‌‌‌چنین است که ۱. ادراکی جامع از پیرنگ نهایی داستان به‌دست می‌دهد؛ ۲. دو کلان‌جهان د...