در دورۀ گورکانیان (932ه.ق/1526م. تا 1274ه.ق/ 1857م.)، بخصوص اکبر شاه توجه بسیاری به اشاعۀ فرهنگ و هنر نشان داده شد. ازجمله خدمات دوره اکبر شاه ترجمه کتاب‌های سانسکریت به فارسی و مصور نمودن آن‌ها بود. یکی از این نسخ، رامایانای مصور موجود در گالری فریر(Freer) به سفارش عبدالرحیم، وزیر اعظم اکبر شاه، داستان نبرد رام چندر، با بزرگ‌ترین دیو، راون است. بررسی تأثیرپذیری نقش‌مایۀ دیو در نسخه رامایانای ف...

با ظهور مغولان (ایلخانان) در ایران، هنر مصورسازی کتاب به‌‌طور رسمی شکل گرفت و از این دوران به بعد این هنر مسیر شکوفایی را پیمود. شاهنامة بزرگ ‌مغولی (دموت)، شاهکار نگارگری عهد ایلخانی، به‌منزلۀ نخستین نسخۀ مصور درباری در دوران ابوسعید بهادر خان، در تبریز تصویرسازی شد و پس از آن به‌تدریج دیگر شاهنامه‌های مصور به‌وجود آمد. حضور چشمگیر زنان در نگاره‌های این نسخه، یکی از نکات متمایز این شاهنامه است...

چکیده شاهنامه بیش از هر اثر ادبی در ایران مصور شده و نسخه­های مصور ارزشمندی از آن تا به امروز شناخته شده است. با اینحال برخی از آنها تا کنون ناشناخته مانده­اند. نسخه­ای که در اینجا معرفی می­شود، پیش از انقلاب در اختیار دفتر مخصوص فرح پهلوی قرار داشته و در روز عید سال 1355، به مناسبت پنجاهمین سال شاهنشاهی پهلوی توسط فرح به شاه ایران اهدا شده است. این نسخه که تا سال­ها پس از انقلاب دسترسی به آن م...

پس از رسمیت یافتن مذهب تشیع در ایران در عهد صفوی، نگارگری با رویکرد تبیین عقاید شیعه، بیش از پیش در خدمت کتاب آرایی قرار گرفت. در اوایل حکومت شاه تهماسب در قزوین، فالنامه ای مصور گردید که بعدها به "فالنامه تهماسبی" مشهور شد. این فالنامه که پس از گرایش شاه تهماسب به مضامین مذهب تشیع و ترویج آن مصور شده، دارای رویکردی شیعی در حوزه متن، نگارگری و کاربرد است. هدف این پژوهش، مطالعه رابطه کتاب آرایی ...

شاهنامه، حماسه‌ای منظوم، اثر حکیم ابوالقاسم فردوسی است. این اثر موردتوجه حاکمان ایران در دوره‌های مختلف بوده و به سفارش برخی از آن‌ها، نگارگران آن را به تصویر کشیده‌اند. از دورۀ پیش از استقرار ایلخانان تا سدۀ 14.م /8 ه.ق، نسخۀ مصوری از شاهنامه به‌دست نیامده است و فقط 2 نسخه از شاهنامه مربوط به سدۀ 13.م /7 ه.ق در دست است  که هیچ‌کدام مصور نیست‌. پس از این دوران نیز تنها نزدیک به 10 شاهنامه مصور ...

بن مایه اصلی نقاشی ایرانی در ادوار مختلف را باید در ادبیات این سرزمین جستجو کرد. از این رو مهمترین مسأله در رویکرد به نقاشی ایرانی پیوند تنگاتنگ آن با ادبیات فارسی است. این پژوهش ابتدا به ریشه یابی و یافتن منشأ مضامین مختلف در ادوار هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان، مانویان و نیز آثار به جای مانده از دیوارنگاره های سغدی و سلجوقیان پرداخته است؛ و سپس به بررسی حامیان درباری به عنوان عاملی تأثیرگذار ...

تصویرگری به عنوان هنری متکی به ادبیات و متن، دارای عناصرِ بسیاری است که آن را با هنر داستان پردازی مرتبط و مشابه می سازد. یکی از این عوامل شخصیت پردازی است. ساخت شخصیت¬هایی که شخصیت های داستان را نمایندگی کنند یکی از مهمترین ارکان تصویرسازی داستان به شمار می رود. این رکن در تصویرسازی به صورت نظری و تئوریک کمتر مورد توجه قرار گرفته است، در حالی که شخصیت در داستان به عنوان مهم ترین رکن داستان تحلی...

چکیده در این مقاله تلاش می شود با مطالعه تطبیقی تصاویر منقوش بر کاشی های دوره قاجار، به چگونگی تاثیر پذیری آنها از آثار چاپ سنگی پرداخته شود. هدف از انجام این مطالعه، شناسایی یکی از منابع الهام کاشی نگاران دوره قاجار در تولید کاشی های مصور است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که رواج و کثرت نسخ چاپ سنگی از جمله عواملی است که موجب گسترش هنرهای تصویری و رواج واقع گرایی به شیوه اروپایی در نیمه حکومت ق...

0

در راستای مطالعة خانوادة Crambidae در ایران، نمونه‌های متعلق به زیرخانوادة Scopariinae موجود در موزة حشرات هایک میرزایانس مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور که در طول بیش از 70 سال از قسمت‌های مختلف ایران جمع‌آوری شده‌اند، مورد بررسی قرار گرفتند و منابع موجود دربارة گونه‌های گزارش شده از این زیرخانواده در ایران بازبینی شدند. بیش از 500 نمونه مورد بررسی قرار گرفت، اندام تناسلی بسیاری از نمونه‌ها تشری...