ایرانیان مقیم آسیای میانه اقوام متعددی راشامل می شوند که به دلیل موقعیت جغرافیایی سرزمین های آن حوزه و داد وستدهای جاده ابریشم‘ روابط گسترده ای با مردم خاور دوری داشته اند ‘ واز عهد اشکانیان تا دوره فرمانروایی ساسانیان ‘ گرایش به دیانت بودیسم در میان این اقوام ایرانی در حدی بوده که تعداد زیادی از آنها به عنوان مبلغین بودایی و عهده داران دیگر وظایف و مسئولیتهای مرتبط با تبلیغ وتدریس علوم دین بود...

در طی سده ششم پیش از میلاد دو دین بزرگ در هند پدید آمد. آیین بودا 1 و جین 2، که تاثیر عمیقی بر فرهنگ و هنر هند از سده ی سوم پیش از میلاد تا سده ی هفتم میلادی داشت. به بیانی این دو فرقه در سیر مذهب هندوئیسم به ظهور رسیدند که به مسئله غامص زندگی هندوان یعنی نجات از قانون کرمه و رهایی از چرخه پیاپی تولد و مرگ (سمسارا)، هر یک با نگاهی متفاوت جداگانه پاسخی اندیشیده و به طرق مختلف سعی کرده اند آن معم...

کلیسای ارتودکس شرقی شاخ ۀ بزرگی از کلیسای مسیحی است که در شرق اروپا، یونان، روسیه ودیگر مناطق جهان پیروان بسیار دارد و به سبب ویژگی های اعتقادی، کلامی، سنت عبادی و آئین هایخاص خود از کلیسا ی کاتولیک رومی متمایز است . در مقالۀ حاضر، پس از بیان تاریخچه ای مختصر، باپرداختن به این ویژگی های اعتقادی، عبادی و ساختاری کوشش شده است تا تصویر نسبتاً جامعی از اینکلیسا ارائه گردد.

سپهری ، طبیعت گرا،شاعر، نقاش، متأثر از قرآن، انجیل، بودا و دارای اندیشه های عرفانی می باشد. عده ای او را فاقد عرفان، گروهی عارف اسلامی و گروهی دیگر عارف بودایی و گروهی دیگر عرفانش را آمیزه ای از این عرفان ها می دانند. آنچه در این نوشتار بدان پرداخته می شود چگونگی تأثیر پذیری سپهری از شخصیت ها و مکاتب عرفانی و مبانی مهم در عرفان اوست. سپهری با اعتقاد به وحدت وجود که از اصول عرفان اسلامی است معتق...

نگارنده بر آن است که پیوند میان تصوف را با فتوت بیابد. و پیام جهانی این دو مکتب را بررسی نماید. اگرچه هر دو مکتب ریشه در ایران باستان دارند و با تصوف هندی ‘ بودایی ‘ مسیحیت و سایر ادیان و فلسفه ها گره خورده اند. و در اثبات فرضیه یی بکوشد که امروزه تحت عنوان (( تصوف اسلامی ایران )) در جهان مطرح است ‘ و بگوید که این گنجینه معرفت برگرفته از قرآن کریم است و احادیث پیامبر گرامی (ص) اسلام. و بدین نکت...

آریایی‌ها که یکی از اقوام بزرگ هندوایرانی (شاخه‌ای از اقوام اولیة هندواروپایی) هستند، نیاکان باستانی تاجیکان به‌شمار می‌آیند. در این مقاله به باورها و اعتقادات آریایی‌های ساکن در آسیای مرکزی که ریشه در باورهای اجدادشان، یعنی اقوام هندواروپایی دارد، اشاره شده است. نگارنده با تشریح نظریات دانشمندان و سیاحان مختلف ازقبیل آرتور کریستین‌سن، دانشمند دانمارکی، و سیوان تسزان، سیاح چینی، و همچنین بررسی ...

کتاب زَمبَستَه منظومه­ای طولانی به زبان ختنی قدیم از شاخه زبان­های ایرانی میانه شرقی است. این کتاب، مجموعه­ای وسیع از مفاهیم رایج آئین بودایی و جنبه­های گوناگون دین بودا است. فصل دوازدهم این کتاب فصلی آموزه­ایو شامل مجموعه­ای از شایست­ها و نشایست­هاست. قطعه­ای که در این گفتار برگردان آن از زبان ختنی به فارسی آمده، شامل 52 بند نخستین همین فصل است که به شرح و توصیف سَموَرَ(saṃvara= خودداری،خویشتن­داری ...

عرفان و تصوف اسلامی به‎زعم پاره‎یی از محققین خاستگاهی شرقی دارد و از ادیان هند و بودایی به انحای گوناگون به جهان ‎اسلام راه یافته ‎است. آموزه‎های وحدت‎وجودی هندی، ابتدا مکتب خراسان از تصوف را تحت ‎تاثیر قرار داد و سپس از این طریق در مکتب عراق نیز تاثیر گذاشت. محی‎الدین ابن‎عربی اندلسی به‎ عنوان موجد و یا حداقل مدون عرفان ‎نظری یا حکمت‎ فلسفی، در عرفان و تصوف تاثیر فراوان نهاده‎است. آثار ابن‎عر...

برخی پژوهش‌گران غربی معتقدند سنت مهایانه به شدت از سنت هینه‌یانه فاصله گرفته است. در واقع اینان معتقدند مهایانه معرف آیین بودای جدیدی است. زیرا، از یک سو، مفاهیمی را به کار می‌برد که در سنت اولیه چندان برجستگی ندارند، و از سوی دیگر، در مقابل سنت تیره‌واده ادعای برتری اخلاقی دارد. این جستار ضمن معرفی اخلاق مهایانه می‌کوشد نشان دهد که سرشت اخلاق مهایانه پیچیده است، به طوری که در برخی موارد نشان‌د...

مکتب مهایانة بودایی فرضیة تری-کایه یا سه کالبد بودا را در توضیح ماهیت بودا ارائه می‌دهد. بنا بر این فرضیه، بودا دارای سه کالبد می‌باشد که هر کدام در یک مرتبه‌ای از تجلی قرار دارد. مهم‌ترین کالبد بودا، کالبد دهرمه می‌باشد که در حقیقت اساس ماهیت همة اشیاء است و انسان در عالی‌ترین سطح از معرفت می‌تواند به این کالبد دست یابد. هر کدام از دو مکتب مهم مهایانه براساس اصول فلسفی خود تفسیرخاصی از دهرمه- ...