زبان از مهم‌ترین ویژگی‌های بیانگر باورهای عارف است و به‌ همین‌ سبب اهمیت ویژه‌ای دارد. حلاج از عرفایی است که رمزهای زبانی آثار و سخنان او، زبان وی را از زبان معمول متمایز می‌کند. دستیابی به رویکردهای فکری و تجربیات او مرهون تحلیل و تفسیر این رمزها است. این نوشتار پس از توضیح رمز و رابطة مستقیم آن با تجربة عرفانی و تبیین دیدگاه حلاج دربارة زبان رمزی، رموز زبانی حلاج را در سه بخش حروف، کلمات و تص...

فرهنگسرای هنر اسلامی فضایی است به منظور تعامل و گسترش فرهنگ و هنر و مکانی برای به نمایش گذاشتن آثار هنری با رویکردی خاص برای گسترش و انتقال آن ایدئولوژی به دیگران.این فضا دربعد عملکرد زمینه پژوهش،شناخت اصول و مبانی مطرح در هنر اسلامی را ایجاد می کند.فضا در دوبعد شکل و معنا با تکیه بر دواصل بازشناختن مفهوم هنر و اسلام وکشف اشتراکات، به سوی وحدت با عملکرد جهت گیری می کند.چنانچه با بهره جستن از عن...

چکیده عنصر رمز در ادب فارسی مخصوصا در ادبیات منظوم عرفانی کاربرد فراوان دارد. در واقع رمز، حامل پیامی انتزاعی و روحانی است که در بستر کلمات رایج پنهان است. رمز، اندیشۀ مجرّد عرفانی را عینیّت می‌بخشد و دریافتهای شهودی عارف را از دنیای اسرار‌آمیز عشق، در دایرۀ الفاظ معمول می‌گنجاند. بنابراین نیاز به تأویل و تفسیر دارد. در حوزۀ عرفان، معشوق حقیقی همواره با ویژگی‌های معشوق مجازی همچون زلف و خط و خال...

برخی از صنایع ادبی در زبان فارسی، صنایعی هستند که ارزشهای بلاغی پدیده دوزبانگی را نشان می دهند. متأسفانه، در کتابهای بلاغت ارزش زیباشناختی این صنایع را شرح نداده اند، اما امروزه با استفاده از نظریه های گوناگونی که در خصوص پدیده رمزگردانی مطرح شده است و با توجه به رواج این نظریه ها در حوزه ادبیات و نقد ادبی، می توان ابعاد زیباشناختی این صنایع را نشان داد. بنابراین، در این مقاله مشخص می شود که از...

کنایه یکی از اسلوب­های بیان پوشیده، و از عناصر اصلی تصویرگری در کتاب معارف بهاءولد است. وی در این اثر عرفانی، با بهره­گیری از عناصر بیانی و بدیعی، به ­ویژه کنایه، سبک نثر خویش را از نثری عادی و علمی به نثری شاعرانه نزدیک کرده و بر زیبایی نوشتة خود افزوده است. عدم توجّه پژوهش‌گران زبان و ادب فارسی به نثر عرفانی معارف و تصویرگری­های آن، همواره سبب شده است که این اثر زیبا دستخوش فراموشی شود. در این...

این جستار به تحلیل دوباره و تکمیلی صناعت «استعارة ایهامی کنایه» و انواع آن در غزل‌های صائب می‌پردازد. صناعات شعری از جمله عواملی هستند که برجستگی آن­ها در شعر هر شاعر، سبک منحصر و مختص به خود او را می‌سازد. یکی از انواع صناعات و شگردهای شعری، صنایع کنایه­محور یا کنایه‌های آمیغی است. این صورت‌های ادبی همان­طور که از نامشان پیداست، صناعاتی آمیغی­اند که در آن­ها کنایه به عنوان محور و مرکز با صناعا...

هدف از نوشتن این پایان نامه ، گردآوری فرهنگی جامع از تعابیر کنایی تاریخ وصاف و تجزیه و تحلیل آنها بوده است. زیرا کنایه موثرترین شیوه بیانی جهت القای مفاهیم و ماندگارکردن آن در ذهن مخاطب است. پژوهش به روش سندکاوی انجام گرفته است، بدین گونه که پس از بررسی دیدگاههای مختلف صاحب نظران در باره کنایه و امور مرتبط با آن، تعریفی جامع و روشنگر از آن ارائه شده است و تاریخ وصاف و نویسنده آن به اجمال معرفی ...

صورخیال در کنار موسیقی،شکل،عاطفه ومحتوا یکی از عناصر اساسی شعر و بررسی آن یکی از مباحث اصلی درنقدآثار ادبی و حتی بررسی سبک شعری شاعراست.چنان چه در غالب تعاریف قدیم وجدید شعر جایگاه ویژه ای دارد.اهمیت موضوع صور خیال تا جایی است که تعدای از علمای قدیم واساتید معاصر آن را فصل ممیز شعر از نظم دانسته اند.حوزه ی صور خیال در گذشته شامل تشبیه،استعاره؛کنایه ومجاز بوده اما امروزه تمثیل ونماد وسمبل هم بر ...

بیهقی به عنوان نویسنده‌ای هوشمند برای آفرینش تاریخی زنده از شگردهای گونه‌گونی ازجمله ارتباط غیرکلامی بهره برده است. وی برای طرح مؤثرتر معنا با ارتباط غیرکلامی به پیوند این شیوه با استفاده از دستمایه‌های بیانی از جمله کنایه پرداخته‌است. ارتباط غیرکلامی عبارت است از تمامی محرّک‌های غیرکلامی در یک محیط ارتباطی که هم به وسیله‌ی منبع (فرستنده) و هم استفاده‌ی آن از محیط به وجود می‌آید و دارای ارزش پیا...