رویکرد عرفا به موضوع فرح، نشئت‌گرفته از آیات قرآن کریم و روایات است. در منابع دینی، فرح پسندیده توجه به مُنعم و سپاسگزاری از او و رضایت خداوند را درپی دارد؛ اما فرح مذموم و برخاسته از انگیزه‌های شهوانی موجب غفلت از مُنعم، سرمستی، غرور و ضلالت می‌شود. عرفا نیز بر همین اساس از دنیا و شادی‌های مذموم آن روی‌گردان شده و فرح به حق‌تعالی را بهترین مبنا برای شادمانی حقیقی و پایدار دانسته‌اند. آنان معتقدن...

این مقاله به ترجمه و شرح و تحلیل قصید ه5 ای از شاعر نامدار عرب، ابوالطیب متنبی پرداخته است. قصیدهء مورد نظر از دو بخش تشکیل شده است. در بخش اول، شاعر به مضمون عشق واشک ونفی ملامتگر بی درد، پرداخته می گوید سزاوارتر این است که سرزنشگر به غمخواری وهمدردی با عاشق پردازد تا اینکه با سرزنش ونکوهش دل او را ریش سازد، چرا که وی طاقت ترک عشق ندارد ومدام از دیدگان سیل سرشک بارد واگر ملامتگرخود نرد عشق ب...

پژوهش در نهج البلاغه راجع به موضوع دنیا نشان می دهد که امام علی (ع) فقط به معرفی و بیان ویژگی های آن نپرداخته، بلکه ایشان بیشتر به بررسی آسیب ها و باز دارندگی از علاقه افراطی به آن پرداخته اند . ایشان بحث دنیا را به طور وسیع باز کرده و به بیان و تعریف همه حالات آن کوشیده اند.این تعریف شامل دنیای ممدوح و مذموم می باشد که ایشان با مثبت قلمداد کردن دنیای ممدوح تاکید کرده اند که می تواند وسیله خوبی...

فردوسی و متنبی، دو حماسه سرای بزرگ ادب پارسی و عربی، تصاویر بدیعی از حملات توفنده ی لشکریان، خلق کرده اند که از زوایای مختلف، قابل تأمل و بررسی است. عواملی چون توارد، الگوهای کلیشه ای و تأثیرپذیری فردوسی از متنبی، باعث شده تا این دو شاعر در ترسیم باشکوه صحنه های حماسی سپاهیان؛ مضامین و تصاویر مشترکی داشته باشند؛ اما فردوسی به دلیل شرایط خاص سیاسی- اجتماعی، خود را در مقابل مردم می بیند؛ بنابراین...

مهارت خودافشایی یکی از مهمترین مهارت های گفتاری به شمار می رود که در ارتباط مؤثّر، نقش بسزایی دارد. خودافشایی هم به معنی معرّفی خود و شناساندن اهداف، احساسات، دیدگاه ها و اعمال خویش به دیگران و هم به معنی اعتراف به برخی جنبه های فردی به کار گرفته شده است. این پژوهش بر آن است تا این نوع از مهارت گفتاری را در قرآن کریم واکاوی نماید. در قرآن، به دو جنبة خودافشایی ممدوح و ممنوع اشاره شده است. در علم ...

ابوالحسن علی جَزنائی،از مشاهیر مورخ مغربی دربار مرینیان است که با نگارش کتاب جَنی زَهرةِ الآس فی بناءِ مدینةِ فاس یکی از مهمترین نوشته های تاریخ محلی فاس را پدید آورد.  این پژوهش به بررسی وتحلیل مطالب،شیوه تدوین ،اسلوب نگارش و منابع مورد استفاده جزنائی در این کتاب پرداخته و سرانجام این اثر را با دیگر تاریخ محلی فاس به نام الانیسُ المُطرِب بروض القرطاس فی اخبار ملوکِ المَغرب و تاریخ مدینة فاس مقایسه می کند...

اشعار مدحی بخش قابل توجهی از اشعار فارسی و عربی را به خود اختصاص داده اند. مدیحه سرایی به عنوان یکی از گونه های مختلف ادبی بارها مورد توجه شاعران پارسی زبان و عرب زبان در دوره های مختلف قرار گرفته است. عنصری شاعر پارسی گو، و بحتری شاعر عرب زبان، در این عرصه طبع آزمایی کرده اند. بحتری شاعر دربار عباسی، و عنصری شاعر دربار غزنوی، که هر دو به مدح خلفا، سلاطین، وزرا و کارمداران عصر خود پرداخته اند. ...

مسألۀ اصلی این پژوهش تحلیل چیستی سعادت از دیدگاه مسکویه، و روش تحقیق آن توصیفی ـ تحلیلی است. مسکویه سعادت را به عنوان خیر و کمال در قیاس با صاحب اش تعریف می کند. بر این اساس یک وابستگی و پیوستگی میان خیر و کمال و سعادت برقرار می کند. او برای خیر دو تعریف ارائه می دهد و آن را به اقسام مختلفی مثل خیرات شریف، ممدوح، مطلق و غیرمطلق، عام و... تقسیم می کند. از تأمل در برخی از این اقسام این پیوستگی به...

بهره گیری از متون مقدس دینی–روایی از دیرباز در سخنان منظوم و منثور سخنوران پارسی گو مرسوم بوده است. با وجود انگیزه ی تیمن و تبرک، این وام گیری ها مایه استحکام کلام و استدلال بیان و زینت بخش سخنشان نیز شده است. در این میان، سخنان امیر بیان، علی(ع) به ویژه نهج البلاغه، منبعی درخشان و بی نظیر برای استفاده اهل سخن بوده است. شاعران فارسی زبان از نخستین سده های شعر فارسی نگاهی به کلام امام علی(ع) داش...