عنوان این رساله، تحلیل تلمیحات در دیوان قاآنی است. بنابراین ابتدا با خواندن دقیق دیوان، تلمیحات موجود در آن استخراج شد. با بررسی این تلمیحات ملاحظه شد که دسته ای از آنها با هم وحدت موضوعی دارند بر این اساس تلمیحات به فصلهای مجزا تقسیم گردید. و نیز بعضی از فصلها از جمله پادشاها، شاعران و زنان به بخشهای کوچکتر طبقه بندی گشت. تلمیحات مربوط به پادشاهان به بخشهای اساطیری ایرانی و غیرایرانی، تاریخی ا...

قاآنی به دلایلی به کرات از نام ها و داستان های شاهنامه ای در شعر خویش بهره گرفته و این تلمیحات را برای مدح، توصیف طبیعت، معشوق و احوال خود، تمثیل سازی و بیان مقاصد تعلیمی به کار برده است. مهم ترین بخش اشارات ملی_ پهلوانی قاآنی که موجب برتری وی بر سایر شاعران است، تلمیحات نادر اوست که از مآخذ متعددی مانند شاهنامه، منظومه های پهلوانی، متون تاریخی و ادبی دیگر و روایات نقالی و شفاهی/عامیانه زمان ...

دورۀ قاجار دوره‌ای سرشار از رخدادهای اجتماعی و سیاسی است. شاهان قاجار، شاعران مدیحه‌سرا و شعر مدحی را پروپاگاندای دربارهای خود قرار دادند. شاعران نیز برای پسند خاطر شاهان، به پیروی از شاعران سبک خراسانی، به مدیحه‌سرایی روی آوردند. آموزه‌های تعلیمی در شعر عصر قاجار را می‌توان به دو موضوع کلی تقسیم کرد: یکی شعر آیینی که بیشتر در ذکر مناقب پیامبر اسلام(ص) و ائمۀ شیعه(ع) است، ...

حکیم ناصر خسرو قبادیانی در سال 427 ه.ق، براثرخوابی که در جوزجانان دید عزم سفرحجاز کرد. سفر او هفت سال به طول انجامید؛ کتاب سفرنامه ره آورد اوست؛ که از حیث اطلاعات معماری و شهرسازی برخی جوامع از متون معتبرفارسی است. او علم معماری و شهرسازی به معنای امروزی را نخوانده بود؛ اما طی سفر، درباره نوع استحکامات و سیستم تدافعی شهری برخی شهرها و دیه ها، هرچه راکه دیده و شنیده، درست یا نادرست،واقعیت یا افس...

دورۀ قاجار دوره‌ای سرشار از رخدادهای اجتماعی و سیاسی است. شاهان قاجار، شاعران مدیحه‌سرا و شعر مدحی را پروپاگاندای دربارهای خود قرار دادند. شاعران نیز برای پسند خاطر شاهان، به پیروی از شاعران سبک خراسانی، به مدیحه‌سرایی روی آوردند. آموزه‌های تعلیمی در شعر عصر قاجار را می‌توان به دو موضوع کلی تقسیم کرد: یکی شعر آیینی که بیشتر در ذکر مناقب پیامبر اسلام(ص) و ائمۀ شیعه(ع) است، ...

این پژوهش به بررسی ابیاتی از قصاید حکمی (ناصر خسرو ) و (متنبی ) در حوزه ی ادبیات تطبیقی می پردازد. در این نوشته ، ابتدا به حکمت وانواع آن و وجوه افتراق و تشابه اشعار دو شاعر در حیطه ی دو زبان فارسی و عربی پرداخته می شود تا از رهگذر آن زندگی و جایگاه ادبی و همچنین بسیاری از موضوعات شعری و زوایای گوناگون آن در زمینه های حکمی ، اخلاقی و فلسفی آشکار تر گردد ، اثر پذیری دو شاعر از دین مبین اسلام و م...

ناصر خسرو و احمد شوقی اگرچه هم از نظر زمان و هم از نظر مکان زندگی، بسیار از هم دورند و به دو فرهنگ و تمدن و دو زمان متفاوت تعلق دارند، لیک در پرداخت و بیان برخی مضامین؛ دیدگاههایی شبیه به هم دارند. در این جستار، تلاش می کنیم به بررسی تطبیقی دیدگاه این دو شاعر درباره روزگار، خرد و جهل بپردازیم.

متنبی(303-354هـ) و ناصر خسرو(394-481هـ) از جمله شاعرانی هستند که حکمت را در مضامین شعری خود جای داده و مفاهیم آن را به شکل والایی پرورانده‌اند. این دو شاعر بزرگ که مفاهیم متعالی حکمی را در قصاید خود بیان داشته‌اند جزء سردمداران این عرصه به حساب می‌آیند، با وجود شباهت‌ها، تفاوت‌هایی در میان آن‌ها در بیان مضامین حکمی دیده می‌شود که این پژوهش با بررسی بسامد این مضامین، سعی بر توضیح شباهت‌ها و تفاو...

بدون تردید دیوان یکی از مشکلترین آثار منظوم ادبیات فارسی بشمار می آید و علت آن هم علاوه بر سبک و شیوه گفتار وجود لغات مهجور و اصطلاحات فراوان می باشد و این امر باعث گردیده که علاقه مندان به ادبیات فارسی و حتی دانشجویان این رشته نسبت به آن بی اعتنا و از آن گریزان باشند. اما باید توجه داشت که در دیوان ناصر خسرو، بر خلاف آثار شاعرانی همچون نظامی و خاقانی استعارات و تشبیهات مبهم و ایهامهای دور از ذ...