دین باوری و بهره مندی از خرد و اندیشه ای دینی از دغدغه های اصیل فکری شاعران شیعی مذهب بوده است. ابیات آنان در پرتو تجلیات باورهای آسمانی دین، به مراحل ارزشمندی از تعالی محتوی دست یافته است. آن گونه که بدون تردید می توان گفت: شعر شعرای شیعی بستر درخشان معنوی است که در هم گامی و همراهی آموزه های معنوی فکری، اندیشه های دینی بدست آورده است. عنوان این تحقیق «شعرا شیعی در خطّه هندوستان از آغاز قرن 1 ع...

از میان دیوان های شعر  فارسی، دیوان حافظ در ایجاد ارتباط با خوانندگان مختلف، با امحتقادات متفاوت وعواطف گوناگون، جایگاه ممتازی دارد. این که عوام وخواص،کم سواد و پرسواد، با اندیشه های متنو ع وگاه متضاد، غزل های حافظ رامی خوانند وهرکدام از آنان، به فراخورفهم وعواطف خود، از آن بهره می برند؟ نشانه آن است که اشعار حافظ استعداد تاویل پذیری و قابلیت انطباق با افکار ومحقاید مختلف را دارد ودیوان اورا می...

وزن شعر به منزله قالبی است ‘ که شاعر خلاق برآن ‘ روح می دمدو با سلیقه خود بر اندامش جامه لفظ می پوشاند. از این جهت چه بسا یک وزن واحد در دیوان دوشاعر- با سبکها و سلیقه های مختلف- به ظاهر متفاوت به نظر آید. با توجه به محدود بودن وزن های عروضی ‘ به توانایی شاعران بزرگی چون حافظ که در حقیقت بحری را در کوزه ای جای داده اند بیشتر می توان پی برد. در این مقاله به چند موضوع در مورد موسیقی شعر حافظ پر...

ناصر بن خسرو قبادیانی بلخی، شاعر و نویسنده ای چیره دست و حکیم و متکلمی متفکر و استوار است. وی در آغاز جوانی به فراگیری علوم معقول و منقول همت گماشت و از قریحه ی خداداد خود در جهت تبلیغ اندیشه های دینی، مذهبی استفاده کرد. آثار منثور و منظوم او یعنی جامع الحکمتین، وجه دین، گشایش و رهایش، زادالمسافرین، خوان الاخوان و دیوان اشعار وی سرشار از بیان مسائل کلامی و فلسفی است. او در «خوان الاخوان» اثر من...

شیوه بیان خاقانی در برخی از اشعارش چنان غریب و دشوار است که فهم و درک شعر او را پیچیده و گاه غیر ممکن می سازد؛ بنابراین شایسته است که توجه ادبا برای درک معانی اشعار وی بیشتر از بسیاری دیگر از شعرای پهنه ادب فارسی باشد. با اینکه تلاش برای راه یافتن به دنیای خاقانی تقریباً قدمتی برابر با اولین سال های انتشار دیوان وی دارد و در عصر جدید با ورود شرق شناسان به جرگه پژوهندگان شعر خاقانی، نکات جالب توج...

سفینه تبریز یکی از با ارزش ترین مجموعه های خطّی موجود در زبان فارسی است. در این مجموعه حدود 209 کتاب و رساله متنوع در تاریخ، نجوم، لغت، حدیث، فقه، کلام، تصوّف و... و نیز دیوان های شعر بسیاری از شاعران نامی و بی نام گردآوری و کتابت شده است. همچنین ابیات پراکنده فراوانی از شاعران و نویسندگان مختلف در خلال دیگر آثار این مجموعه آمده است. یکی از دیوان های شعر این مجموعه، مربوط به ظهیرالدّین فاریابی از ...

معین‌الدین (ملا واعظ) فراهی، نویسنده و شاعر و مفسر و واعظ افغانستانی در قرن دهم است. معین، معینی، معین مسکین، مسکین معین، تخلص شعری اوست. دیوان معین مجموعه‌ای از غزلیات است که کاتب به‌اشتباه آن را به معین‌الدین چشتی نسبت داده و این اثر چند بار نیز به چاپ رسیده است. در مقدمۀ این چاپ‌ها سخنی دربارۀ درستی انتساب این اشعار به چشتی ارائه نشده است. پس از آن برخی از پژوهشگران با بررسی این موضوع ثابت ک...

برترین و نخستین ویژگی که در رباعیّات خیّام نیشابوری از نظر صورت و معنا جلب نظر می¬کند، ژرفای اندیشه¬ی اوست. اندیشه¬ای که پایه¬ی اصلی آن تفکّر درباره¬ی مرگ و زندگی و سرنوشت انسان است. موضوعاتی هم¬چون مسئله¬ی مرگ، عشرت¬طلبی و می¬گساری، بدبینی درباره¬ی خلقت، فرصت¬طلبی و اغتنام وقت، حیرت، شک و تردید، قضا و قدر، نگرانی از گذشت عمر، ستمگری فلک، شکایت از روزگار و ... که در رباعیّات خیّام جای گرفته و از دیر...

آذر بیگدلی(1195-1134 ه.ق)از شاعران دوره بازگشت ادبی محسوب می شودکه در شکل گیری شعر این دوره از تاریخ ادبیّات فارسی ، نقش مهم و به سزائی ایفا نموده است.آذر به واسطه داشتن ذهنی خلّاق و نبوغی شاعرانه در عرصه شعر فارسی یکی از شاعران برجسته و توانای عصر بازگشت ادبی می باشد.وی میراث دار حدود هشت قرن شعر فارسی است و به جهت آشنایی با دواوین و اشعار پیشینیان از گنجینه لغات آن ها بهره مند بوده و در مجموع ا...

شعر از دیر باز ، در بردارنده¬ی آیین¬ها و آداب و بازتاب دهنده¬ی احساسات انسانی بوده و همانگونه که شعر درباره¬ی هر موضوع کاربرد داشته، هر موضوعی نیز در شعر تجّلی می یافته است و در شعر فارسی موضوعات گوناگون از مدح تا رثا و هجو و زهد و تحقیق و حکمت و فخر و .. به کار رفته است. باده ستایی و شعر خمریه نیز از گذشته¬های دور در شعر فارسی بازتاب داشته و از رودکی تا امروز این موضوع دست مایه¬ی شاعران فارسی ز...