کتاب «الضرورات الدینیه و المذهبیه و الفقهیه»، نوشته علی وائلی، با هدف تعیین حدومرز دقیق سه اصطلاح ضروری دین، ضروری مذهب و ضروری فقه نگاشته شده است. نویسنده با تکیه بر روش استدلالی رایج در کتاب های مفصل فقهی، در رسیدن به هدف خود کامیاب است، ولی اشکالات صوری و دسته بندی نه چندان مناسب کتاب، و از همه مهم تر، وجود مطالب غیرضروری از ارزش کتاب کاسته است.

فقه در نگاه رایج، اصولاً احکام فعل مکلّف را بیان می‌کند. موضوعات احکام فقهی را از یک زاویه می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: فعل مکلّف و امور مرتبط با فعل مکلّف. موضوع فقه رسانه، هر دو دسته را شامل می‌شود. مکلّف، گاهی فرد است و گاهی جامعه یا حتی دولت (حکومت). در فقه رسانه، مکلّف به هر سه معنا در نظر است. فقه با سه سنخ از موضوعات اجتماعی سروکار دارد و احکامی ناظر به آنها وضع می‌کند. این سه سنخ عبارت‌اند ا...

این مقاله نقش زمان و مکان در فقه، تاثیر آن در تغییر آراء فقها و رابطه آن با حقوق زنان را مورد بررسی قرار داده است. زمان و مکان دو عنصر تاثیرگذار در فقه است و عاملی مهم در تغییر وتبدیل آراء فقها محسوب می‏شود. منظور از آن دگرگونی‏هایی است که در جامعه انسانی به وقوع می‏پیوندد و سبب می‏شود که حکم به تبعیت از موضوع تغییر یابد، فتوای فقیه عوض شود و در نتیجه فهم انسان از دین نیز متحول شود. مسأله تأمین...

درست که به لحاظِ اداری و دانش گاهی این نوشته یک پایان نامه به حساب می آید ولیک به واقع اطلاقِ این واژه به نوشته ای این چنین به نظرِ نویسنده بسیار نابجا و نادرست است. مبنایِ کار در این جا دامن زدن به پرسشی معرفت شناختی ست که حولِ سه محورِ قدرت/دین، قدرت/دانش و قدرت/روش علمی چرخ-و-تاب می خورد که می توان آن را مصداقِ بارز توصیه یِ جناب آقایِ آیت الله سیدعلیِ حسینیِ خامنه ای مبنی بر پی افکنی و بسطِ کرسی هایِ آز...

حاکمیّت و فرمانروایی و اشکال گوناگون آن از دیرباز مورد توجّه صاحبان اندیشۀ سیاسی بوده است .رویکردهای گوناگون پیروان ادیان و پیروان دین اسلام نیز، در فرآیند حاکمیت مطرح بوده و آثاری برجایگذاشته اند. در فقه اسلامی موضوعاتی چون عرف، عقل، مصلحت و مص الح مرسله به نوعی در توسعه یا تحدیدحوزۀ دخالت دین در حکومت تأثیر داشته اند. این عناوین در رویکردهای بشر ی نیز به رسمی ت شناخته شده وجزء منابع و مبانی مشت...

اندیشه ی مشارکت زنان در فرایند توسعه ی سیاسی با رویکرد عدالت جنسیتی - عدالت در منش و کارکرد اجتماعی، اندیشه ای فرا فقهی (فقه در احکام) و در حوزه ی اندیشه دین شناختی رشد  توسعه (تفقه در دین) از مبانی فلسفه دینی تا مبانی معرفت شناختی تا مبانی هستی شناختی- انسان شناختی، عرصه ی اخلاق و فقه احکام و تا عرصه ی تحقیق توسعه ی دین شناختی است. پردازش گفتمان تحقیق و توسعه ای دین شناختی اندیشه ی ترقی (رشد- ...