استاد محسن مقدم در حین حیات خود مجموعه بی نظیری از آثار پارچه ای ایرانی مربوط به دوران ساسانی، قرون اولیه اسلام(آل بویه)، قرون میانی اسلام، دوران صفوی، قاجار و پهلوی و تعدادی آثار پارچه ای کشورهای خارجی جمع آوری نموده است. با انجام مطالعات تطبیقی و آزمایشگاهی بر روی یک تکه پارچه از مجموعه پارچه های موزه مقدم مشخص شد که این اثر مربوط به دوران اشکانی یا اوایل عصر ساسانی است. هدف از انجام این پژوه...

سفال به عنوان مهم ترین و فراوان ترین داده فرهنگی در اکثر محوطه های باستانی از اهمیت بالایی در مطالعات باستان شناسی برخوردار است. به نحوی که بسیاری از دوره بندی های تاریخی صورت گرفته بر مبنای مطالعات نمونه های سفالی می باشد. از این رو شناخت سفال هر دوره و هر منطقه یکی از بنیادی ترین مراحل مطالعات باستان شناسی است. در باستان شناسی دوره اشکانی اهمیت مطالعه سفال با توجه به وجود سبک های محلی در هر م...

«انگدروشنان» یکی از سرودهای بلند مانوی است که به تقلید از زبور مانی و پس از درگذشت وی به زبان پهلوی اشکانی سروده شده و قطعاتی از آن به زبان سغدی نیز به دست آمده است. در این سرود سخن از روح سرگردانی است که در آرزوی رستگاری نهایی است. زبان پهلوی اشکانی که از زبان های ایرانی میانه است، در شمال و شمال شرق ایران متداول بود ولی از صورت باستانی آن اثری به دست نیامده است. در این زبان با از میان رفتن تد...

بلوچستان سرزمینی است که از لحاظ محیط طبیعی و جغرافیایی بسیار متنوع است. اقوامی که در طول هزاره ها در این سرزمین زندگی می کنند، خود را با شرایط بسیار دشوار محیط جغرافیایی منطقه وفق داده اند. با این وجود این منطقه محوطه ها و گورسنگ های فراوان از دوره ی اشکانی دارد، که داده های فرهنگی آن همچون سفال، شاهدی بر رونق در این دوره می باشد. از مهم ترین محوطه های بلوچستان که دارای سفال هایی از دوره ی اشکا...

طیّ این بررسی، در مجموع 29 محوطة دارای آثار اشکانی شناسایی شد. با تحلیل داده های جمع آوری شده، الگوهای استقراری محوطه ها بر اساس شاخصهای محیطی شامل ارتفاع، درجة شیب، منابع آب، پوستة زمین، پوشش گیاهی، قابلیّت های کاربری اراضی و مشخّصات محوطه ها شامل وسعت، دوره بندی (گاهنگاری)، پراکندگی و تراکم آنها با استفاده از سیستم اطّلاعات جغرافیایی (gis) و روش آماری تحلیل خوشه ای در پنج خوشة الف، ب، ج، د و هـتع...

در متنی مانوی به زبان پهلوی اشکانی داستان مصائب مسیح و مصلوب شدن او به توطئۀ یهودیان ذکر شده است. بخشی از این متن که مربوط به خیانت یهودای اسخریوطی است در تمامی دستنویسهای موجود از این متن دچار ریختگی شده است. از میان بازسازی‌هایی که تاکنون از این متن صورت گرفته برخی با واقعیّت موجود در دستنویس‌ها در تناقض است. برخی دیگر نیز که توانسته ‌اند به صورت مضبوط در دستنویس‌ها دست یابند به علّت عدم توجّه ب...

گفتارِ حاضر نتیجۀ تأملی بر دو متن، از متن‌های مانوی به زبان‌های پارسی میانه و پهلوی اشکانی (پارتی)[1] است. متنِ نخست به زبانِ پارسی میانه، تمثیلی دربارۀ گناهِ مویه ‌و زاری، و آزاری است که دراثرِ آن به روحِ مرده می‌رسد. متن دوم به زبانِ پارتی، و دربارۀ رویدادی در یکی از سفرهای مانی است.  این متن که در گروه‌بندیِ متن‌های تاریخی قرار دارد، به‌نوعی با متنِ تمثیلیِ نخستین درارتباط است و ظاهراً شخصیت‌های واحدی ...

معماری دست­کند گونۀ خاصی از معماری است که در ایجاد فضاهای آن به مصالح ساختمانی هیچ نیازی نیست و انسان با نهایت سخت­کوشی و همت خود در جدال با طبیعت آن را ایجاد می­کند. این شاهکار معماری به گونه­های متفاوتی در نقاط مختلف ایران­زمین قابل مشاهده است. یکی از مجموعه­های منحصربه­فرد این نوع معماری، مجموعۀ معماری دست­کند زیرزمینی سامن است که در فاصلۀ 15 کیلومتری شهر ملایر و 100 کیلومتری جنوب شهر همدان ...

چکیده: پوشاک، بارزترین سمبول فرهنگی، مهمترین و مشخص ترین مظهر قومی و سریع الانتقال ترین نشانه فرهنگی است، که به سرعت تحت تاثیر پدیده های فرهنگ پذیر و جوامع انسانی قرار می گیرد. دوران اشکانی عصر رواج تجارت، تکامل زندگی شهری و به روز شدن پدیده مد محسوب می شود که این رونق اجتماعی، نمی تواند دلیلی جز تاثیر و تاثر متقابل دو تمدن ایران و یونان داشته باشد. از آنجا که منسوجات می توانند علاوه بر ارزش و...