«شیطان» همواره در قصه‌ها،داستان‌ها،اسطوره‌هاوادیان نماد کامل شر در مقابل خیر است و در آفرینش آثار ادبی گذشته و حال سهم بسزایی داشته است. این نماد در ادبیات داستانی معاصر نیز در چند رمان و داستان معروف تبلور یافته است؛ از جمله شخصیت اصلی داستان بلند ملکوت اثر بهرام صادقی، مبتنی بر این نماد پرداخته شده است. اعمال دکتر حاتم و شخصیت پلید او در این داستان، به‌وضوحویژگی‌های برجسته شیطان را نمودار ساخ...

دیوان خاقانی یکی از پر ابهام ترین کتابهای شعر در ادبیّات ایران است. دلایل ابهام در شعر خاقانی اگر با متون هم زمان آن مثل کلیله و دمنه مقایسه شود، البتّه ماهیّتی بسیار متفاوت تر پیدا خواهد کرد. علل ابهام در کلیله و دمنه اغلب به عاملهای خارج از درون نویسنده مثل سیاست، فرهنگ و ماهیّت موضوع مربوط است. در حالی که عامل دشواری در شعر خاقانی بیش از هر چیزی متأثّر از متغیّرهای درونی است. احساس حقارت از پاره ا...

چکیده در باب معناشناسی صفات خداوند، نظریات مختلفی از جمله اشتراک لفظی و معنوی، تعطیل، الهیات سلبی، تشبیه و تجسیم ارائه شده است که در این رساله، چگونگی پیدایش و شکل گیری آنها مورد بررسی قرار گرفته و عقاید و نظریاتشان مورد مداقه واقع شده و انتقادات وارد بر آنها با استفاده از آیات قرآن و روایات بیان گردیده است و در انتها نظریه برتر که اشتراک معنوی است با دلایل عقلی و نقلی و ادبی ثابت شده است.

نکات عمده مقاله، تعریف واژه «مکتب ادبی- هنری» و بررسی عناصر و عواملی است که در پیدایش یا افول مکتب هایی ادبی موثر می باشند. با توجه به نظرات منتقدان می توان نتیجه گرفت که علی رغم اختلاف نظر بین منتقدان در مورد عنوان های مکتب های ادبی- هنری، روی همرفته مطالعه مکتب های ادبی می تواند به درک و شناخت ویژگی های ادبیات دوره های مختلف کمک نماید. در مورد شرایط پیدایش مکتب ها نیز بین منتقدان اختلاف نظرها...

در همه زبان‌ها متون بسیاری را می‌توان یافت که به دلایل مختلفی نویسنده آن‌ها ناشناخته مانده است. تحقیقات بسیاری در جهت رفع این مسئله صورت گرفته است؛ هم در قالب ادبی و بررسی کیفی و هم در قالب زبان‌شناختی و بررسی کمّی سبک‌ها. در این مقاله به نقد و بررسی یکی از شیوه‌های کمّی در تشخیص پدیدآورنده یک اثر می‌پردازیم. این شیوه که به کیوسام1 شهرت یافته، در تحلیل نثر انگلیسی به نتایج قابل تأملی دست یافته اس...

«سفرنامه ابن‌بطوطه»یکی از آثار ارزشمند عربی است که می‌تواند در تعریف یا تبیین برخی مجهولات تاریخ ادبی یا تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران در هند تأثیری بسزا داشته باشد. ابن‌بطوطه سیاح معروف عرب (779- 730 هجری) در بخشی از سفرنامه معروف خود شرح مفصل سفرش را به هند بیان و روایت کرده است. حضور و تقرب خاص او در نزد سلطان فارسی‌زبان دهلی به گزارش‌های او ارزش تاریخی و ادبی بخشیده است. در این مقاله گزارش‌ها...

نگرش نقادانه یا به‌کارگیری بررسی عقلی در ارزیابی هر چیزی، در دورة رنسانس به وجود آمد و کتاب مقدس نیز از این برخورد نقادانه در امان نماند. نقد کتاب مقدس به دو نقد نُسَخ و تاریخی-ادبی تقسیم می‌شود. یکی از کتاب‌هایی که از مجموعة کتاب مقدس به علت جایگاه مهم و نیز طول آن، مورد نقدهای نُسَخ و تاریخی- ادبی وسیعی قرار گرفت، کتاب اِشَعْیای نبی است. این مقاله درپی آن است که به توصیف و...

چکیده جنگ از زمان پیدایش انسان بر روی زمین وجود داشته است و تاریخ بشری این تجربه را همواره با خود داشته و باعث تغییرات سیاسی ، اجتماعی، فرهنگی،...در سطح جوامع شده است. این تأثیر بویژه در ادبیّات چشمگیر بوده است، به طوری که در کشورهای مختلف ژانری به نام ادبیّات جنگ پدید آمد و نویسندگان بزرگی با نوع ادبی رمان که ظرفیّت بالایی داشت، توانستند آثار به سزایی خلق کنند. در ایران هم به تبع جنگ تحمیلی، اد...

مشکلات فراروی ترجمة ‌آثار روسی به زبان فارسی دلایل مختلفی دارند. در مقالة حاضر با تأکید بر مشکلات گریبانگیر ترجمه‌های انجام گرفته از زبان میانجی به بررسی ترجمة‌‌ داستان «نایب چاپارخانه» اثر آلکساندر پوشکین و آسیب‌شناسی این مشکلات می‌پردازیم. در بحث و بررسی مقاله، ابتدا به تعاریف و نظریه‌های مختلف دربارة ترجمة ادبی، بیان ویژگی‌های ترجمة ادبی و سپس به‌ طبقه‌بندی اشکال‌های موجود در ترجمة‌ فارسی نا...