موضوع عقل، تعریف، ماهیّت و کارکرد آن در وجود انسان و جایگاهش در معارف بشری از مهمترین موضوعات دانش فلسفه است. فلسفة یونانی از طریق مدارسی چون جندی شاپور و ... به جهان اسلام راه یافت و موافقت ها و مخالفت هایی را در جهان اسلام برانگیخت. صوفیّان را باید از مخالفان یا منتقدان خرد فلسفی دانست. انتقادهای آنان در متون عرفانی اعم از نظم یا نثر به ویژه از قرن پنجم و ششم به بعد فزونی گرفت. به نظر می رسد صو...

نخستین مشایخ صوفیه زاهدان و پارسایان واقعی بودند. آگاهی همه‌جانبه از گناه همراه با وحشت جزا موجب می­شود که آنان برای رهایی از خود از دنیا گریزان باشند و تسلیم بی‌چون و چرای خداوند متعال گردند. خوف از خدا و امید نداشتن به غیر او، در عابدان زاهد و صوفیان اولیه از جمله حاتم اصم، در نهایت به ورع و زهد شدید منجر می‌شود. می­توان گفت صوفیان اولیه پیش از آنچه عارف باشند، زاهد و عابد بودند؛ ازآن جمله ح...

نخستین مشایخ صوفیه زاهدان و پارسایان واقعی بودند. آگاهی همه‌جانبه از گناه همراه با وحشت جزا موجب می­شود که آنان برای رهایی از خود از دنیا گریزان باشند و تسلیم بی‌چون و چرای خداوند متعال گردند. خوف از خدا و امید نداشتن به غیر او، در عابدان زاهد و صوفیان اولیه از جمله حاتم اصم، در نهایت به ورع و زهد شدید منجر می‌شود. می­توان گفت صوفیان اولیه پیش از آنچه عارف باشند، زاهد و عابد بودند؛ ازآن جمله ح...

موضوع عقل، تعریف، ماهیّت و کارکرد آن در وجود انسان و جایگاهش در معارف بشری از مهمترین موضوعات دانش فلسفه است. فلسفة یونانی از طریق مدارسی چون جندی شاپور و ... به جهان اسلام راه یافت و موافقت‌ها و مخالفت‌هایی را در جهان اسلام برانگیخت. صوفیّان را باید از مخالفان یا منتقدان خرد فلسفی دانست. انتقادهای آنان در متون عرفانی اعم از نظم یا نثر به ویژه از قرن پنجم و ششم به بعد فزونی گرفت. به نظر می‌رسد صو...

یکی از مباحث و وقایع راز آلود و قابل تأمل در زندگی بشر خواب و رویاست که از دیرباز مورد توجه و تبیین فرقه های مختلف قرار گرفته و هر مرام و مسلکی در این مورد اظهار نظر کرده اند. از آنجا که این موضوع در پهنه ی ادبیات منظوم و منثور عرفانی نمود ویژه ای دارد؛ ما ضمن بررسی اجمالی این پدیده از دیدگاه علوم طبیعی و روانشناسی، فلسفه و کلام، قرآن و حدیث سعی نمود ه ایم به طور مبسوط آن را از دیدگاه عرفا و صو...

اقشار و اقوام گوناگونی در تشکیل جماعات دیاسپورایی مسلمانان در مالابار مؤثر بودند که از دو گروه بومی و مهاجر و یک گروه دورگه تشکیل می‎شد، اما شامل اقشار متنوعی بود که از حاکمان محلی هند، «بازرگانان غریب و شهری (بومی)» تا دلال‎های دورگۀ هندو ـ مسلمان (ماپیله) را دربرمی گرفتند. صوفیان ایرانی نیز در این جوامع حضور داشتند. به نظر می‎رسد که در این نوع جوامع دیاسپورایی، نوع رابطه میان این اقشار و سازو...

با رسمیت یافتن مذهب شیعه در دوره‏ی صفوی (907 - 1135 ق) توجه و اهتمام شاهان صفوی به زیارت مقابر و ائمه(ع)، امام‏زادگان، و برخی از بزرگان تصوف (هم چون: شیخ صفی، شیخ زاهد و شیخ شهاب‏الدین اهری) افزایش یافت. در این نوشتار، بر اساس آگاهی‏های موجود، به سفرهای زیارتی در طول دوره‏ی صفوی، چگونگی انجام سفر و اعمالی که به جا می‏آوردند و اهداف سیاسی و اقتصادی احتمالی که در نظر داشتند اشاره شده است. نکته‏ی ...

عرفان و تصوف اسلامی، میراث معنوی تمدن اسلامی است که از بدو پیدایش تاکنون تحولات بسیاری یافته و به سبب عوامل درونی انشعاب­های فراوانی درآن ایجاد شده ­است. یکی از مهم­ترین عرصه های ظهور این انشعاب­ها در تعاریفی است که مشایخ و صوفیان از تصوف و عرفان ارائه داده­اند. در این پژوهش سعی ­می­شود به شیوۀ تحلیل محتوا، و رویکرد درزمانی، با مطالعۀ­ کتب معتبر نثر صوفیانۀ فارسی از ابتدا تا سدۀ سیزدهم هجری و ا...

تخمین تراز سطح ایستابی از مسایل مهم و اساسی است که در برنامه ریزی کشاورزی، مدیریت منابع آب و تعیین نیاز آبی گیاهان بویژه در مواردی که از راهکارهای کم آبیاری بهره برده شود، دارای اهمیت فراوانی است. آگاهی از تراز سطح ایستابی می تواند در شوری و ماندابی شدن زمین وحتی زهکشی اراضی مفید باشد. در تحقیق حاضر از سامانه های هوشمند استنتاج عصبی – فازی تطبیقی، شبکه های عصبی مصنوعی و برنامه ریزی ژنتیک برای ت...