اهمیت وافر دین و دینداری برای جوامع بشری، لزوم بررسی‌های علمی درمورد جنبه‌های گوناگون این پدیده و تغییرات آن را روشن می‌سازد. شرایط معرفتی دنیای مدرن و رشد تفکر انتقادی با حضور در دانشگاه از عواملی است که به ایجاد تغییرات در دینداری افراد می‌انجامد. این پژوهش رابطة تفکر انتقادی و ابعاد اصلی دینداری (بعد باور، مناسک و تجربه) دانشجویان را بررسی می‌کند. پژوهش حاضر با استفاده از روش کمی پیمایش و با...

انگارة پلورالیسم، در فرایند تحول پارادایمی معرفت مدرن، نضج و گسترش یافته است. تغییر در عناصر پارادایمی، موجب جابه جایی های پارادایمی شده است و در رهگذر این جابه جایی ها، از پارادایم های عینی گرا به پارادایم های نسبی گرا، انتقادی و ترکیبی، انگارة پلورالیسم تکوین یافته و در خوانش های متفاوت هر یک از مقولة کثرت، صورت بندی مختص به خود را پیدا کرده است. در دورة اثبات گرایی، مقدمات رویش پلورالیسم به ...

هدف: در معرفت‌شناسی معاصربرای توجیه باورها در حوزه‌های مختلف معرفتی، دو رویکرد درون‌گرایی و برون‌گرایی مطرح است. در درون‌گرایی، موجّه و مستدل کردن باورها توسط عوامل معرفتی درون دستگاه ادراک انسان صورت می‌گیرد و برای این کار به هیچ عاملی بیرون از این دستگاه تمسک نمی‌شود. اما در برون‌گرایی، علاوه بر عوامل درون دستگاه ادراک، به یک سلسله عوامل بیرون از دستگاه معرفت نیز تمسّک می‌شود. هدف این مقاله، بر...

هدف مقاله­ی حاضر ارزیابی نقادانه برخی از شناخته شده ترین روش­هایی است که در مطالعات آینده ها (یا پژوهش آینده ها) [1]  و شیوه­های آینده­نگاری[2] مورد استفاده قرار می­گیرد. پس از ارائه برخی ملاحظات مقدماتی (بخش 1)، بحثم را از  یک مسیر غیر مستقیم پی می­گیرم: از طریق تحلیل تفصیلی شباهت­ها و تفاوت­های میان دانش نظری/علم نظری و فناوری. این بخش اساس بحث­های بخش بعدی مقاله است. به­علاوه، این بخش تأثیر ...

ربط و نسبت دین با انگارۀ عقلانیت، دلمشغولی مستمر دینداران ژرف نگر بوده است. عرصۀ دین پژوهی مواجه با پرسش های جدید در این زمینه است. اندیشمندان اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نبوده‫اند و آشنایی مسلمانان با الزامات عصر جدید زمینۀ شروع پرسش های جدید در نسبت بین دینداری و عقلانیت است. چون در تجربۀ انسان غربی نیز، مواجهه با چنین مسئله‫ای را می‫توان یافت، بهره گیری از الگوهای پاسخگویی به این پرسش می‫...

بحث عقل و دین یکی از مهم‌ترین مباحث بشری است که قرن‌ها، ذهن آدمیان را به‌خود مشغول کرده است. عقل در این مقال به‌معنای عقلانیت ابزاری و برنامه‌ریز، عقل استدلال‌گر و معقولات و دستاوردهای عقلی است. دین به‌معنای مجموعه آموزه‌هایی است که ترابط دنیا و آخرت یا ملک و ملکوت انسان‌ها را جهت رسیدن به هدایت و سعادت تأمین می‌کند. دیدگاه‌های مختلف در ترابط عقل و دین بر فرهنگ اسلامی تأثیرگذار است. فرهنگ به‌مع...

دانش سیاست به عنوان یکی از مهمترین حوزه های معرفتی در علوم انسانی بشمار می رود. با طرح بومی سازی علوم انسانی توجه به این حوزه معرفتی برای انطباق کارآمد و هماهنگ با نظام ارزشی جامعه امری اجتناب ناپذیر می نماید امام خمینی (ره) با قرائت ویژه ای که از عرصه سیاست داشتند می تواند مبنای بنیادی برای ساخت دانش سیاست بومی باشد.گذشتن از تنگ نظری های مرسوم در مورد سیاست به همراه نگاهی انتقادی به مفاهیم بر...

هنر، اگر نه تاریخی کهن تر از تاریخ فلسفه، قدمتی به اندازه تاریخ فلسفه ورزی در اندیشه بشر داشته است. پیش تر، فلسفه باستان نظریه هایی را درباره هنر و زیبایی در اختیار فیلسوفان مدرن قرار داده بود. مباحث افلاطون در مکالمات فایدروس، میهمانی و جمهوری، و نیز ارسطو در کتاب فن شعر، زیربنای باستانی فلسفه هنر را شکل می داد. اما هیچ گاه زیبایی به عنوان موضوع یک دانش و به عنوان یک پروژه مشخص در نظام معرفتی ...

این مقاله بر آن است تا جایگاه نقد و عقل گرایی را از دیدگاه قرآن کریم مورد بررسی قرار دهد. مولف اعتقاد دارد که دین اسلام با مسیحیت تفاوت جوهری دارد زیرا اسلام بر خلاف مسیحیت به عقل گرایی دعوت می کند و پیام دین اسلام در عصر جدید چیزی جز عقلانیت نیست و برای این سخن از قرآن دلایل متعددی ذکر می کند. همچنین مولف معتقد است که پیام دیگر قرآن برای انسان جدید فرهنگ نقد می باشد. زیرا ایمانی اهمیت دارد که ...