به عقیده معناشناسان، بین فرم و محتوی در یک متن (مثلا رمان) رابطه ای بسیار نزدیک برقرار است بحدی که جدا کردن این دو از یکدیگر غیرممکن بنظر می آید و چگونگی تاثیر یک متن بر خواننده به طور مستقیم به این عنصر مهم بستگی دارد. در این تحقیق سعی شده بوسیله تئوریها و متدهای علمی این رابطه در یک متن آشنای فارسی (رمان سووشون) مورد بررسی و تحلیل قرار بگیرد. این تحلیل بکمک تکنیکهای علمی و تایید شده از طرف اه...

صاحب نظران تحلیل گفتمان در تحلیل متون ادبی، افزون بر جنبه های صوری و واژگانی، بر عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نیز تأکید دارند. نورمن فرکلاف، از نظریه پردازان تحلیل گفتمان انتقادی، متون را در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بررسی می کند. این شیوه در توصیف و کشف دیدگاه های فکری نویسندگان و رویکردهای سیاسی و اجتماعی آنان کارآمد است. در این پژوهش رمان جزیرۀ سرگردانی، نوشتۀ سیمین دانشور، با استفاده ا...

چکیدهاین مقاله به بررسی تطبیقی تاریخ مداری در رمان های «سووشون» اثر سیمین دانشور و رمان «سباق المسافات الطویله» از عبدالرحمن منیف می پردازد. در این بررسی برخی از عناصر داستانی مانند شخصیت پردازی، زاویه ی دید، درون مایه و سبک مورد تحلیل قرار گرفته و چگونگی بهره گیری از این عناصر در جهت روایت تاریخی بررسی شده است. همانندی و تفاوت ها در زمینه پرداختن به رویدادهای تاریخی با محوریت استعمار، با توجه ...

اسطوره ها در طول تاریخ همواره از رخدادهای سیاسی - اجتماعی تأثیر می پذیرند و در برابر آنها واکنش نشان می دهند. در حوزه داستان نویسی معاصر یکی از اصلی ترین حوادثی که بر ساختارهای سیاسی، اجتماعی،فرهنگی و ادبی تأثیر عمیقی گذاشت، واقعه کودتای 28 مرداد است. این حادثه باعث اجتناب نویسندگان از بیان انتقادی صریح و پناه بردن به درون و بهره¬گیری از زبان مبهم، نمادین و اسطوره ای در انعکاس مسائل جامعه و جهت...

بررسی بازتاب محتوایی و ساختاری روایات اسطوره ای در داستان مدرن و پست مدرن فارسی و نشان-دادن همانندی های این دو در "زمان"، "مکان"، "علیت"، "زبان"، الگوی ساختاری روایی و همچنین اشارات، عناصر و تلمیحات اسطوره ای در داستان کوتاه شهریار مندنی پور و ابوتراب خسروی از موضوعات مورد بررسی در این رساله است. اسطوره ها در نشان دادن بی انسجامی دنیای آشفته ی امروز که "قطعیت معنا" در آن افسانه ای بیش نیست و س...

ادبیات روستایی، شاخه ای از ادبیات اقلیمی است که ریشه در زبان، آداب و آیین، مذهب، تاریخ، جغرافیا، اقتصاد و فرهنگ یک منطقه ی خاص دارد و شاخصه های آن ها را نشان می دهد، بنابراین در نقد و تحلیل آثاری که رنگ و بوی روستایی به خود گرفته اند، ضروری است که این شاخصه ها مورد بررسی قرار گیرند ، از این رو در پژوهش حاضر سعی شده است که از این زاویه به رمان جای خالی سلوچ(محمود دولت آبادی)، سووشون (سیمین دانشو...

کهن‌الگوها، آرکی‌تایپ‌ها یا صورت‌های اولیه و ازلی، اشکال ناشناخته نشأت گرفته از ناخودآگاه جمعی افراد بشر در طول تاریخ تلقی می‌شوند که بین تمامی ملل مختلف جهان مشترکند. کهن‌الگو ابتدا توسط روان شناسانی چون «یونگ» و «فروید» مطرح گردید؛ اما پس از آن توسط ادب‌پژوهان برای بررسی و نقد آثار ادبی مورد استفاده قرار گرفت. نقد کهن‌الگویی مبحثی تازه در حوزه نقد روان‌شناختی محسوب می‌شود که بابی پر اهمیت را ...

سیمین دانشور و احمد محمود دو تن از نویسندگان نامی معاصرند که در آثارشان به عناصر فرهنگ مردم ایران و ادبیات شفاهی بسیار توجه کرده اند؛ به گونه ای که حتی نام برخی از آثار دانشور مثل سووشون و بخت گشایی برگرفته از مضامین فرهنگ مردم است. البته در آثار هر دو نویسنده مضامین مشترک فرهنگی فراوانی وجود دارد که با روشی متفاوت بیان شده­اند. دقت در شیوۀ زندگی، جنسیت، تحصیلات و آگاهی و به طورکلی، شخصیت های م...

مطالعات میان‌رشته‌ای گواه آن است که گرایش‌های گوناگون علوم انسانی در پیوند با هم هستند و بازدهی یکدیگر را افزایش می‌دهند. بررسی تطبیقی ـ میان‌رشته‌ای به خوانش متون ادبی در پیوند با دیگر زمینه‌هایی که چندان ادبی نیستند، همانند «صنعت چاپ»و «نشر» کتاب می‌پردازد. این جستار تولید محصولات فرهنگی و شگردهای طراحی‌ برای فروش بهتر آنها را بررسی می‌کند. «پیرامتنیت» از دیدگاه ژرار ژنت چارچوب نظری تحقیق است...

طرح مباحث میان رشته‌ای و نوشتن مقالات علمی پیرامون آن‌ها، از علائق پژوهشگران در سال‌های اخیر بوده است؛ یکی از این مباحث، انعکاس علم روان‌شناسی در آثار ادبی و انطباق آن با تئوری‌های نوین روان‌شناسی می‌باشد؛ در ادبیات فارسی، نکته‌های اخلاقی و روان‌شناسی بسیاری نهفته است که مقایسه و تطبیق آن با یافته‌های روان‌شناسی نوین امری ضروری است؛ در دیدگاه مهندسی، تنیدگی هر عامل بیرونی است که بر شیء یا جاندا...