در پی شورش انقلابیون در سال 35 هجری در شهر مدینه، که به قتل عثمان، خلیفة سوم انجامید، امام علی† با اصرار مردم برای پذیرش خلافت مواجه شد. آن حضرت، با اینکه پیش از این همواره به غصب خلافت خویش معترض بود، ابتدا از پذیرش این امر استنکاف می‌کرد و حاضر نبود امر خلافت را عهده‌دار شود؛ اما سرانجام و در پی اصرار مردم، با اکراه این مسئولیت را پذیرفت. در پژوهش حاضر، تلاش بر این است با تکیه بر سخنان امیرال...

پدیده‌ای که به نام «داعش» بزرگترین چالش را در دنیای اسلام ایجاد کرده‌اند به نوع خودش از پدیده‌های نادر بوده است که در جهان اسلام ادعای خلافت دارد. این در حالی است که برخی کشورهای متحجر عرب، ترکیه، غرب و حتی اسرائیل در تغذیه این جنبش متوحش نقش اساسی دارند. آن وقت «خلافت در اندیشه داعش» با این سوال اصلی مواجه گردید که طرح اندیشه داعش در مورد «خلافت» چگونه قابل تحلیل می‌باشد، در حالی که در رفتار آ...

سرزمین لرستان کوچک در بخش میانی زاگرس در غرب ایران از نیمه دوم قرن ششم شاهد ظهور حکومتی بومی- محلی از میان قبایل و عشایر لر ساکن در این دیار بود. این منطقه قبل از تأسیس سلسلۀ خورشیدیان (اتابکان لر کوچک) به وسیله نمایندگان حکام عراق عجم وابسته به دولت سلجوقیان و دربار خلافت عباسی اداره می‌شد. مردم و عشایر لر مالیات خود را به دربار دارالخلافۀ بغداد پرداخت می‌کرده‌اند. شکل گیری قدرت محلی اتابکان ل...

چکیده حکومت سفیانیان در مصر، در شرایطی ادامه داشت که مهم ترین اهداف آن، تثبیت حاکمیت در مصر بود. از عزل و نصب های سریع و نابهنگام والیان و کارگزاران مهم ولایت مصر، در این دوره، هم، خبری نیست. گسترش فتوح، به علل گوناگون، مورد توجه و تأکید سفیانیان قرار داشت، والیان مصر این مهم را پی گیری می کردند و دامنه ی متصرفات مسلمان ها را تا «مغرب میانه» کشاندند و سنگ بنای تشکیل ولایت ششم دولت سفیانی را در...

بررسی تطبیقی و مقایسه ای یکی از روش های پذیرفته شده علمی در شناخت دقیق تر و کامل تر موضوعات مختلف می باشد. به نظر می رسد چنانچه از این روش در مطالعه دو شخصیت متضاد و دو سیره حکومتی کاملاً متفاوت بهره گیری شود بتوان زوایای پنهان زیادی را روشن ساخت و ابهامات متعددی را برطرف نمود. علی × همواره به عنوان یکی از مهم ترین شخصیت های تاثیرگذار در تاریخ اسلام مطرح بوده است. آنچه باعث ماندگاری نام ایشان د...

مطالعه تاریخ اسلام، نشانگر دوگونگی‌ رفتار علمای اهل‌‌سنت و امامیه با خلافت اسلامی است. علما به دلیل تسلّط بر مبانی فقه و کلام اسلامی، می‌‌توانستند نقش مهمی در صورت‌‌بندی مبانی مشروعیت قدرت خلافت اسلامی، ایفا کرده و به عنوان، نظریه‌‌پردازان قدرت، در خدمت خلافت قرار گیرند، چنان‌‌که در خلافت بنی‌‌امیه، برخی از علمای اهل‌‌سنت چنین نقشی را بر عهده گرفته و به حمایت از امویان پرداختند. در مقابل عده دیگ...

پس از انقراض خلافت عباسی خلأیی بزرگ در حاکمیت جهان اسلام به وجود آمد و مدعیان خلافت سر بر آوردند، به طور رسمی دستگاه خلافت به قاهره انتقال یافت المستنصر از عباسیان در آن سرزمین به خلافت رسید، برخی از حاکمان مسلمان از آنان اطاعت نمودند از جمله در هندوستان سلاطین دهلی در ابتدا از خلیفه عباسی مصر اطاعت کردند و از وی منشور حکومت یافتند، اما پس از شکل­گیری حکومت تیموریان و ادعای جدیدی که در خصوص خلا...

عباسیان و اسماعیلیه، برای پیشبرد اهداف خویش، اقدام به تشکیل سازمان دعوت مخفیانه نمودند. مقایسه اهداف و اصول این دو سازمان و یافتن وجوه اشتراک و افتراق آن ها، از جمله موضوعاتی است که می­تواند به شناخت بیشتر این دو جریان بینجامد. این موضوع، با استفاده از روش وصفی و تطبیقی و بر پایه مطالعات اسنادی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته­ های تحقیق نشان می­دهد که وجه تمایز اصلی این دو سازمان، در این است ک...

در این مقاله سعی بر آن است با استناد به منابع به کاوش چگونگی روابط میان نزاریان و خلافت عباسی در دوران مورد بحث پرداخته شود. روابط سیاسی اسماعیلیان الموت با خلافت عباسی در فاصله سالهای 487 تا 654ق تغییر فاحشی پیدا کرد. اسماعیلیان نزاری در این دوران به چند دلیل در چهارچوب سیاست مدارا و گفتگو با عباسیان رفتار می‌‌کردند: یکی اینکه عباسیان نمی‌‌توانستند برای متصرفاتشان خطری جدی ایجاد کنند و دست خلا...

در این مقاله سعی بر آن است با استناد به منابع به کاوش چگونگی روابط میان نزاریان و خلافت عباسی در دوران مورد بحث پرداخته شود. روابط سیاسی اسماعیلیان الموت با خلافت عباسی در فاصله سالهای 487 تا 654ق تغییر فاحشی پیدا کرد. اسماعیلیان نزاری در این دوران به چند دلیل در چهارچوب سیاست مدارا و گفتگو با عباسیان رفتار می­ کردند: یکی اینکه عباسیان نمی­ توانستند برای متصرفاتشان خطری جدی ایجاد کنند و دست خلا...