واژه‌شناسان و شارحان نهج البلاغه «حسنان»، «عطفای/ عطافی» و عبارت کنایی «ربیضة الغنم» را دارای معانی مختلفی دانسته­اند؛ ازجمله: حسنان را امام حسن و امام حسین (ع)، انگشت شست پا، شانه، بازو و ساعد معنا کرده­اند و «عطفای / عطافی» را دو طرف پیراهن یا رداء، دو پهلو و شانه دانسته­اند. همچنین «مجتمعین حولی کربیضة الغنم» را کنایه از کم‌هوشی و کودنی، شدت شادی و کم‌مراعاتی ادب، شدت ازدحام و پناه آوردن به ...

اولین دیدگاهی که شایسته است از آن به نهج البلاغه نگریسته شود گزاره های شناختیآن است . در این میان بحث رسانگی طرح واره ها به همراه شباهت براساس استعاره های مفهومی و برحسب ویژگی های قلمرویی مبدأ و مقصد در نهج البلاغه، مفهوم بسیار گسترده دارد. رسانگی که بهترین صفت استعاره مفهومی در این جستار است برپایه واژه «ابل» در خطبه سوم با بسط در مفاهیم مختلف تحلیل می شود و در این راستا به صورت توصیفی- تحلیلی...

پایان نام? پیش رو با عنوان "اعراب و بلاغت نهج البلاغه (خطبه 94 تا 102)" ضمن تحلیل خطبه های مورد نظر برای دستیابی به این مهم ابتدا به بررسی خطب از نظر اعرابی پرداخته که حاصل آن در قالب اعراب مفردات و اعراب جمل در فصل دوم ارائه شده است و سپس خطبه های مورد نظر را از نقطه نظر بلاغی در سه حوز? معانی، بیان و بدیع واکاوی نموده و نکات شاخص و اختلاف نظرهای هردوبخش را در فصلی جداگانه ارائه نموده است. ...

استعاره در زمره قوی ترین ومتعالی ترین فنون بیانی به شمار می آید.واژه یا عبارتی است که در غیر معنای حقیقی خود با هدف تاثیر گذاری بیشتر به کار می رود.درکلام امیر المومنین(ع)نیز استعاره به فراوانی یافت می شود که تشخیص ارکان آن،به آسانی میسور نیست.چرا که استعاره ازاساسی ترین وجوه زبان تخییلی،و عنصری اساسی در فرآیند ارتباطی شمرده می شود.در ترجمه استعاره خصوصا در متون دینی چون نهج البلاغه که در هر صو...

پس از ظهور تمدن جدید غرب و نفوذ وگسترش آن با دو رویه متفاوت (مدرنیزاسیون و استعمار) مسئله تلقی و برداشت از این تمدن به یکی از مسائل اساسی ایرانیان بدل گشت و آن ها را بر سر دوراهی انتخابی دشوار قرار داد. از این پس نزاعی درگرفت میان کسانی که از الگوهای غربی طرفداری می کردند با کسانی که نتیجه این اقدام راغرب زدگی می دانستند و در برابرآن مقاومت می کردند. سوالی که پیش می آید این است که در حال حاضر ...

امیر مومنان7 در سخنان و یا نوشته های خود، گاه به تصریح و گاه به تضمین، از آیات قرآن بهره برده است. در بخشی از میراث حدیثی آن حضرت که در قالب نهج البلاغه در اختیار ماست؛ نه به صراحت از آیات قرآن استفاده شده و نه به اقتباس؛ بلکه اشاره به مضمونی از قرآنی است که ذهن آشنای با قرآن در می یابد که این سخن برگرفته از آیه یا آیاتی از قرآن کریم است. این تحقیق در محدوده خود؛ یعنی از خطبه 175 تا پایان خطبه ...

نهج البلاغه یکی از مهمترین کتب اسلامی است که به نظر می رسد در بعضی زمینه ها کمتر مورد علاقه و تحقیق قرار گرفته است. یکی از این زمینه ها علوم ارتباطات است . با توجه به اینکه خطبه و نامه یکی از مهمترین روشهای برقراری ارتباط با مخاطب می باشد و حضرت علی (ع ) نیز یکی از برجسته ترین خطیبان روزگار بوده اند، لذا بررسی اصول ارتباط موثر و کارکردهای ارتباطی که ایشان برای جذب مخاطب و ارائه مفاهیم با بیشتری...

در این تحقیق ابتدا زندگی و خصائص حضرت زینب(ع) و نقش و جایگاه سرنوشت ساز حضرت زینب کبری(ع) درنهضت کربلا مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه خطبه های آتشین حضرت زینب (ع) معرفی شده و نقش و اهمیت آن سخنان در پی حادثه کربلاء و مسئولیت سنگینی که پس از شهادت امام حسین(ع) بر دوش حضرت زینب(ع) به عنوان سفیر کربلا و ادامه دهنده نهضت و پیام رسان عاشورا به وضوح نمایان شد . هدف کلی تحقیق شرح و تفسیر و تحلیل خط...

نقد فرمالیستی روشی نوین در نقد ادبی است که با محور قرار دادن متنِ اثر، و نادیده گرفتن مسائل بیرونی آن همچون شخصیت مولف، مسائل اجتماعی، تاریخی و روانشناسی، در پی واکاویِ ارزش ادبی اثر بر می آید و بر آن است تا با دقت در شکل و فرم، به بررسی میزان انسجام و ادبیّت متن بپردازد. این هدف از طریق بررسی و تحلیل بافت اثر ادبی و عناصر تشکیل دهنده آن یعنی صامت و مصوّت ها، هجاها، صور خیال، استعاره ها، کنایات، سج...

اسلوب تهکّم همواره یکی از متداول­ترین شیوه­های ادبی جهت تنبیه و هشیاری مخاطب بوده است. بدین صورت که متکلم جهت توهین، تحقیر و یا تنبیه مخاطب،لفظی را به­جای لفظی دیگر می آورد؛ مانند زمانی که مدح را به جای ذم و وعد را به جای وعید به کار گیرد. این صنعت بلاغی در هر دو علم معانی و بیان مورد نظر دانشمندان بلاغت بوده است و امام علی(ع) در بسیاری از خطبه­های نهج­البلاغه با اهداف مختلف از این صنعت ادبی بهر...