زبان مولانا، زبان مردم است که بیشتر با اصطلاحات عوامّ سر و کار داشته است و عقاید و افکار عامّه نیز در آثارش فراوان دیده می شود. از عوامل مهمّی که به مثنوی ارزش ویژه ای بخشیده است و از لوازم ارتباط بین طرز بیان مثنوی با شیوه بلاغت منبری او می باشد؛ فرهنگ و لغت عامیانه از یک طرف و معانی عالمانه از طرف دیگر است. بیان قصّه ها و تمثیلات و درج مثلها و خطابه ها که مثنوی مجموعه ای از این مواد است، ذخیره فر...

اقناع، فرایندی است که به منظور نفوذ در مخاطبان و مجاب ساختن آنان به وجود می‌آید. این فرایند ارتباطی اهمّیّت ویژه‌ای در دنیای ادبیّات دارد؛ زیرا همواره یکی از مهمّ‌ترین اهداف سخنوران و پدیدآورندگان آثار هنری، اقناع مخاطبان بوده است. با توجّه به این اهمّیّت، از چند دهۀ اخیر مطالعات گوناگون و متفاوتی دربارۀ رابطۀ اقناع و ادبیّات انجام شده است. این نوع تحقیقات که از غرب آغاز شده، دربارۀ شیوه‌ها و روش‌های ا...

خواندن خطبه که در عصر جاهلی سخت مورد توجه عربها بود، بعد از اسلام، تحت تأثیر قرآن و آموزه‌های پیامبر(ص)، از دلالت­های شرک‌آلود و اندیشه­های جاهلی دور شد و رنگ توحیدی گرفت و به مهم‌ترین ابزار کارآمد و مؤثر در تبلیغ دین جدید و ترویج احکام و آموزه‌های وحیانی تبدیل شد. برپایه‌ منابع تاریخی، خطبه در محیط دعوت اسلامی به‌ویژه با خطبه‌های شخص پیامبر(ص) علاوه بر تعالی موضوعی و محتوایی، از حیث هدف و غایت...

یکی از اقسام نثرفارسی نثر خطابه ای است که تعبیر ادبیliteraryexpression)) به گونه ای هنرمندانه و نظام مند، یکی از اشکال تکامل یافته اقسام سخنوری درجهان اسلام محسوب می گردد. این شیوه که ازقرن دوم درقالب مواعظ زاهدانه آغازشده بود، درقرن هفتم بابن مایه هایی آمیخته با بلاغت وحکمت به اوج بالندگی رسید؛ ظهورعرفان و تصوف به عنوان تلقی هنرمندانه ای از دین، تغییرات گسترده ای در ساحت سخنوری پدید آورد، به ...

کتاب حاضر مشتمل بر سه بخش است: 1-خطبه ها، 2- نامه ها و سخنان طولانی حضرت، 3-کلمات قصار و حکم حضرت. این کتاب که اصل عربی آن بنام بلاغت الحسین است که به سبک نهج البلاغه امیر المومنین (ع) گردآوری شده توسط اینجانب ترجمه و تحقیق شده است. که در مرکز علوم جهانی اسلامی به عنوان پایان نامه قبول شده است.

از زمان های گذشته، خطبه یکی از مهم ترین راه های ارتباطی بشر بوده، تا این که به عنوان یکی از هنرهای بیانی و کلامی به شمار آمد؛ که تلاش آن در این جهت است:تأثیر بر مخاطب، اقناع او،و پیش بردنش به سوی آن چه خطیب به دنبال آن است. بنابراین، خطیب جهت موفقیت در خطبه و رسیدن به هدفش که همان اقناع وتأثیر است؛ همه ی تلاشش را به کار می گیرد. و روشن است به کار گیری زیبایی های ادبی در این مسیر تا چه میزان ا...

ابن منیر یکی از شاعران شیعه ی شام در قرن پنجم هـق است که پژوهشگران حق وی را ادا نکردند و نام او چنان که بایسته اش بود در کتب تاریخ ادبیات ذکر نگردید .وی به دلیل مذهب تشیع و زبان گزنده اش زندگی پر کشاکشی را تجربه کرد .او زاده ی طرابلس بود طرابلسی که در زمان خاندان بنی عمار در زمینه های علمی و ادبی در اوج قرار داشت . وی به دلیل مهاجرت بسیار،دربارهای مختلفی رادرک کرده است چون خاندان منقذ در شیزرو...

نظریۀ «حجاج» جلوه‌ای از گفت وگو با هدف اقامه دلیل در جهت اثرگذاری درونی بر مخاطبان است. این فرایند از طریق به کارگیری عناصر زبانی در گفتمان‌ها محقق می‌شود. در عصر حاضر می‌توان با بهره‌جویی از این روش جدید تحلیل زبانی، دریچه‌ای نو به میراث معتبر رضوی گشود. امام رضا(ع) متناسب با اقتضائات عصری ضمن پالایش مباحث کلامی، در قالب گفتمان حجاجی و با رویکردی هدایتی، از ظرفیت اندیشه‌ورزی مخاطبان...

قرآن کریم به تبیین روش‌های گفتمان پرداخته و سه روش برهان حِکمی، موعظه حسنه و جدل احسن را به‌عنوان شیوه‌های دعوت رسول خدا(ص) معرفی کرده است. از سویی در علم منطق، پنج فن استدلال یا گفتمان متناسب با اهداف گفت‌وگو مطرح است که عبارت‌اند از: برهان، جدل، خطابه، شعر و مغالطه. روش‌های گفتمان قرآنی در اصول و غایت، تفاوت‌های بنیادین با روش‌های گفتمان منطقی و صناعات خمس دارد که در این مقاله کوشش شده است تا...

پس از شکل‌گیری زهد تحت تأثیر علل و اسبابی چند، جریان فربه تصوف به دنبال درآمیختن اکسیر عشق با مس زهد پدید آمد و نثر عرفانی نیز از بطن نثر زاهدانه متولد شد و رشد و نمو یافت.این نثر نیز شاخه‌ای از نثر دینی است که از گونه‌های پرکاربرد نثر سده‌های نخست و دوم هجری در شکل‌های مختلف حدیث، تفسیر، خطابه و نامه بوده است.این نوشتار چگونگی شکل گیری و پدید آمدن نثر عرفانی از درون نثر زاهدانه و رشد و نمو آن ...