تحول مکتب فقهی نجف در آغاز قرن معاصر توسط دو ستاره درخشان انجام گرفت، کربلا محمدکاظم خراسانی، و سید محمدکاظم طباطبایی یزدی. ولی میان روش اجتهادی آن دو بزرگوار تفاوت شگرف وجود داشته که در فناوری و شاید سلوک عملی و سیاسی آن دو نیز تاثیر گذارده است. ما در مقالات پیشین از فقه ملامحمد کاظم خراسانی تا حدی که متناسب با اهداف این نگارش بود اجمالا گزارش دادیم. اینک به بیان گزارش فقه سید طباطبایی یزدی می...

آثار ادبی ایران آیینه اندیشه ها، باورها، هنرمندی ها و عظمت روحی و معنوی ملّتی است که از دیرباز تا کنون بالنده و شکوفا، از گذرگاه حادثه ها و خطرها گذشته و به امروز رسیده است. پیگیری و شناخت سازه های هویّت ملّی، ضروری است. یکی از عناصر هویت ساز، ادبیّات است که در فرهنگ ایران زمین، سابقه درخشانی دارد. ادبیّات فارسی آینه تمام نمای فرهنگ و آداب و رسوم این سرزمین است. یکی از موضوعات مورد توجّه شاعران ادوار...

مهم ترین جلوه معماری مذهبی جهان اسلام، طراحی و ساخت مسجد بوده که در این میان مساجد ایران در ارائه وتجسم شکوه و جلال و جمال عالم قدسی در خانه خدا نقش مهمی ایفا کرده اند. مکتب معماری خراسان شیوه ای بود که با آن مساجد چهار ایوانی در خراسان بزرگ شکل گرفت و آرام آرام شرق و غرب دنیای اسلام را در نوردید و وارد شبه قاره هند و پاکستان شد. در دوره گورکانیان هند و اوج ساخت شاهکارهای معماری آن عصر که در زم...

میرزا حبیب خراسانی(۱۲۸۷-۱۲۲۸ (و حاج میرزا محمد­مهدی­محی­الدین الهی قمشه ای (۱۳۵۲ - ۱۲۸۰) هر دو از شاعران و عارفان بزرگ عصر خود محسوب می­شده­اند. اشعار هر دو دارای همسانی­های فراوانی است. بیشترین جنبه­های این همانندی­ها و همسانی­ها را گزاره­های عرفانی، در بر می­گیرد. هر دو از شاعرانی چون مولوی و حافظ وام گرفته، از نظر منش فکری هر دو باورمند به جبر و سرنوشت بوده و از اهمیت عشق، شناخت نفس و عجز عق...

عنصری (متوفی431هـ . ق) از شاعران قصیده پرداز و مدیحه سرای ایران در قرن پنجم هجری است. دورانی که در آن قصیده سرایی، رواج و تکامل چشمگیری یافت. عنصری در مدیحه سرایی سبکی معتدل داشت و در سروده هایش، از واژگان و ترکیبات فخیم و جزیل استفاده کرد. از آنجا که لازمه دریافت و شناخت آثار هر شاعر آشنایی با واژگان و ترکیبات دیوان اوست، در این رساله کوشش می شود تا با بررسی واژگان و ترکیبات دیوان شاعر به مع...

محمد عقیلی خراسانی پزشک و حکیم نامدار ایرانی است در اواخر قرن 12 و اوایل قرن 13 می زیسته است. ذخائر التراکیب یا قرابادین کبیر، مخزن الأدویه و تذکره اولی النهی، خلاصه الحکمه و معالجات کتابهایی هستند که از عقیلی به جا مانده است. کتاب معالجات عقیلی مجموعه ای است که در آن طبقه بندی جامع بیماریها از دیدگاه طب سنتی ایران به همراه روشهای درمانی مجرب بیان گردیده است. بر این اساس هدف از این مطالعه بررسی...

چکیده شیوه ی شاعری فرخی سیستانی با توجه به خصوصیاتی همچون سهل و ممتنع بودن و نیز تغزلات بی نظیر، همواره مورد توجه بسیاری از شاعران بوده است. از جمله این شاعران، سروش اصفهانی شاعر قرن سیزدهم و از شعرای معروف دوره ی بازگشت ادبی است. شاعران این دوره، به شیوه ی شاعران گذشته اقتفا کرده و شیوه ی شاعری و سبک ایشان را زنده کردند. سروش در این راه بسیار موفق بود و اشعاری نغز و شیوا بویژه تغزلاتی شیرین ...

«آ»، «الف»، «ا» و «ء (همزه)»اولین حرف الفبای زبان فارسی و عربی و نخستین حرف از حروف جمَّل و ابجد است. حرف «الف» در مقایسه با دیگر حروف الفبای فارسی، در ساخت تعابیر، ترکیب‌ها و مضامین ظریف ادب پارسی به‌کار می‌رود و یکی از پُرکاربردترین آن‌ها به شمار می‌رود. با بررسی کاربرد ادبی و هنری حرف الف در اشعار شاعران سبک خراسانی معلوم شد که در بیشتر اشعار این سبک، حرف الف مظهر و نشانة تنهایی، تجرّد، تفرّد، ذا...

ابوالفرج رونی از قصیده سرایان اواخر قرن پنجم و از پیشگامان تغییر سبک از خراسانی به عراقی است. از آن جا که یکی از ملاک های تغییر سبک، تغییر صور بیانی است و ابوالفرج نیز از شعرای نوآور در این زمینه شناخته شده است، این پژوهش صور بیانی دیوان این شاعر را مورد بررسی قرار می دهد. به این منظور صور بیانی استخراج و در ذیل هر بیت نوشته شده است. علاوه بر آن صور بیانیِ تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز در چهار بخ...

نقش سیاسی مرجعیت شیعی مقیم عراق در طول دو سده اخیر یکی از بحث برانگیزترین موضوعات مورد مطالعه تاریخ سیاسی ایران بوده است. بویژه پس از ایفای نقش میرزای شیرازی به عنوان مرجع تام شیعیان جهان در ماجرای صدور فتوای تحریم تنباکو این نقش بسیار پررنگ تر و جدی تر گشته است. پس از آن بود که مرجعیت شیعی در عراق به رهبری آخوند ملامحمد کاظم خراسانی در جریان رویدادهای مربوط به انقلاب مشروطه نیز نقشی تعیین کنند...