امروزه با گسترش کاربرد کامپیوتر، نیاز به استفاده از توانایی های غیر قابل چشم پوشی آن، در حوزه زبان شناسی به شدت احساس می شود.حوزه های پردازش زبان طبیعی و زبان شناسی رایانه ای به تلاش برای ماشینی کردن فرآیند زبان شناسی سنتی می پردازند.هدف اصلی در پردازش زبان طبیعی، ایجاد تئوری های محاسباتی از زبان،با استفاده از الگوریتم ها و ساختارهای داده ای موجود در علوم کامپیوتر است. بدیهی است که در راستای تح...

مفهوم «گفتمان» در دو دهۀ اخیر به شدت مورد استفاده قرار گرفته است. اگرچه در این زمینه تعریف توافق شده ای وجود ندارد، به کارگیری آن، به ویژه به معنای یک فکر، اندیشه، سیاست، پاردایم و مانند آن که از ویژگی ایدئولوژیک و هژمونیک برخوردار باشد، در همۀ حوزه های علمی فراگیر شده است. روش های تحلیل گفتمان نیز اگرچه متعدد نیستند و از یک رویکرد کلان روش های کیفی برخوردارند، به دلیل اینکه درصددند گفتمان ها ر...

پژوهش حاضر به بررسی چگونگی مفهوم سازی خشم در زبان فارسی به کمک یکی از قوی ترین ابزارهای مفهوم سازی یعنی استعاره می پردازد. ابتدا استعاره های خشم در زبان فارسی، بر اساس مجموعه ای از جمله های گویشوران فارسی زبان شهر تهران طی سال 1390-1391 گردآوری شده و سپس حوزه های مبدأ به کاررفته در آنها با 13 حوزه مبدأ معرفی شده از سوی کوچش مقایسه می شوند. در نهایت، استعاره ها بر اساس الگویی که کوچش (2000) برای...

تاثیر نفوذ و گسترش آیین اسلام بر ایران و آثار اندیشمندان ایرانی (تالیف و ترجمه)، واقعیتی انکارناپذیر است. از این رو علاوه بر آثاری با عناوین و متن فارسی از جمله حماسه های ملی و تاریخی و منظومه های غنایی، آثار بسیاری نیز با عنوان تازی و متن فارسی و حتی با عنوان و متن عربی به رشته تحریر و ترجمه درآمد. در قرون اولیه، به سبب مشکل بودن زبان پهلوی، با حمایت و تشویق حکام عرب، آثار فراوانی توسط علمای ا...

فضای سیاسی حاکم بر روسیه در دهه ی 1920 و مخالفت آشکار حکومت شوروی با جنبش صورتگرایی عرصه را بر دست اندرکاران محافل مسکو و پطرزبورگ تنگ کرد. در نتیجه برخی از فعالان این انجمن ها از روسیه خارج شدند. از جمله رومن یاکوبسن (1982-1896) که در سال 1920 روسیه را به مقصد پراگ ترک کرد. حلقه ی زبان شناسی پراگ در سال 1926 به همت رومن یاکوبسن و تنی چند از زبان شناسی چک تشکیل شد. این محفل نقش بسزایی در روند ح...

گسترده‎ترین حیطه‎ زبان حیطه‎ای است که زبان با زمینه‎های بیرون از خودش مرتبط می‎شود. به این اعتبار زبان بر برخی از عوامل محیطی تأثیر می‎گذارد و از بعضی از آنها تأثیر می‎پذیرد. یکی از مهم ترین این زمینه ها حوزه تعلیم و تربیت است. در این مقاله با به کارگیری روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی، ضمن معرفی رشته جدیدی که در دانشگاه های بزرگ جهان دایر است، به سودمندی راه اندازی آن در جهت توسعه مطالعات زبانی با ت...

آنچه در این مقاله آمده ترجمه مدخل ویتگنشتاین از دایره المعارف فلسفه پل ادواردز به قلم نورمن ملکوم است. به دلیل مفصل بودن مقاله، قسمت زندگینامه و یکی دو مورد از مطالب را حذف شده است. در بخش اول، فلسفه متقدم یا نظریه تصویری زبان و در بخش دوم، فلسفه متأخر یا نظریه کاربردی در زبان مطرح شده است. قبلا تحقیقی به قلم مترجم این مقاله در همین موضوع در فصلنامه حوزه و دانشگاه شماره 24-25 منتشر شده است که م...

در روند اکتساب (acquisition) زبان مادری پیرامون بسیاری از زبانهای زنده دنیا تحقیقات وسیعی صورت گرفته است و در اغلب موارد نتایج بسیار مشابهی بدست آمده است که این امر به فرضیه جهانی بودن زبان (Language Universals) قوت بیشتری می بخشد. این تحقیقات در مورد زبانهای انگلیسی، فرانسه، روسی، آلمانی، استانبولی، ایتالیایی، عربی، چینی، ترکی، ژاپنی، عبری، لهستانی و برخی از زبانهای آفریقایی به صورت مکتوب و بس...

در این پژوهش ابتدا به بررسی و مطالعه تاریخچه و تعاریف مختلف اصطلاح اطلاع سنجی پرداخته شده و سپس وضعیت جاری این اصطلاح، در پایگاه اطلاعاتی «آی اس آی» مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد تا پایان سال 2007 میلادی، 215 مدرک در این پایگاه در زمینه اطلاع سنجی موجود می باشد. از این تعداد 107 مدرک (71/49 درصد) توسط 10 نفر از مؤلفان تولید شده است. «ال. اگی» با تولید 27 مدرک در رتب...