الگوی رفتاری زن در خانواده و جامعه از موضوعات بحث ‌برانگیز در فقه اسلامی است. گروهی بر این باورند که زن باید در خانه بنشیند و به مسئولیت‌های همسری و مادری مشغول باشد و حضورش در جامعه تنها در موارد ضروری مجاز است. گروهی دیگر از این نظریه انتقاد کرده و حضور اجتماعی زن را حقّ مشروع وی به شمار آورده‌اند. اختلاف ‌نظر در این مسئله ناشی از تنافی ظاهری ادله‌ی قرآنی و روایی مربوط به آن است. ا...

تقیه یکی از باورهای شیعه است و در جائی قابل اعمال می باشدکه جان یا مال و یا عِرض شخص در خطرِ تعرض دشمن بوده و حفظ آن منوط به اظهارسخن یا عملی برخلاف موازین مسلّم دینی باشد. امامان معصوم نه تنها اجازه داده اندکه به این حکم عمل شود بلکه خود بدان عمل نموده تا جائی که پاره ای از روایات متضمن حکم شرعی براساس تقیه صادر گشته و لذا نمی تواند مستند حکمی، تحت عنوان سنت، قرارگیرد. از سوئی فقها، بسیاری ازروای...

چکیده: وجود احادیث به ظاهر متعارض و نیز طعن و سرزنش­های اهل کلام نسبت به اهل حدیث، مبنی بر نقل احادیث متناقض و متخالف با شرع و عقل توسط آنها، محدثین را بر آن داشت که به تألیف کتب خاصی همت گمارند که متضمن جمع اخبار و حلّ و رفع تناقض از چهره روایات باشند. این جمع و حلّ اختلاف، به شکل­های گوناگونی از جمله ترجیح روایتی بر معارض آن، یا حمل بر ناسخ و منسوخ بودن، امکان پذیر است. هرچند آثار این محدثین...

موضوع این پایان نامه بررسی 61 پرسش نخستین متنی است به زبان پارسی میانه به نام"روایات آذر فرنبغ فرخزادان" . این کتاب مشتمل بر 147 پرسش و پاسخ است که زردشتیان آن زمان از هیربد آذر فرنبغ پیشوای خود پرسیده اند. این اثر شامل پرسشهایی در باره ازدواج فرزندخواندگی، حضانت ، ارث ، طهارت و نجاست ، گرویدن زردشتیان به اسلام و تبعات آن، زنا با کافر، گناه و ثواب ، آیینهای دینی، بخشش ، سوگند و توسل به آزمایش د...

هدف این نوشتار معرفی یکی از ویژگی های مشترک «منطق فهم حدیث» و «دانش هرمنوتیک» است و در آن، گونه ‏های دخالت ذهنیت ناقلان حدیث در فهم مخاطبان کتب روایی بررسی می شود. این پژوهش می‏کوشد تا نمونه ‏هایی از احادیث را گردآوری و دسته بندی نماید که فهم راوی، ناقل یا گردآورنده از معنای حدیث در روایت گری او تأثیر گذاشته و در نتیجه، امکان دارد به فهم نادرست مخاطبان منجر شود. سپس در هر مورد راهکار‏های مناسب ...

اصول ثانویه رجالی، "خلاصه الاقوال" و "رجال ابن داود"، از اهمیت ویژه ای در میان کتب رجالی متأخر شیعیان برخوردار است. آشنایی با شیوه ی تألیف، معیارها، مبانی و اصطلاحات به کار رفته در اصول ثانویه ، بسیاری از شبهات به وجود آمده ی مرتبط با اضطراب نظرات، عدم دقت و یا بی اعتباری منقولات این کتب را پاسخگوست. وجود پاره ای از اشتباهات در اصول ثانویه از ارزش این کتب نمی کاهد. یکی از معیار های جرح و تعدیل ...

نخستین معیار در ارزیابی صحت متن حدیث، قرآن کریم است؛ به این معنا که اگر احادیث وارده از پیامبر اکرم(ص) و ائمة اطهار با محتوای قرآن سازگار باشندف پذیرفته هستند، و در صورت ناسازگاری و مخالفت با نصوص و محکمات قرآنی به کنار افکنده می‌شوند، حتی اگر اسناد احادیث صحیح و معتبر باشند. لذا مقالة حاضر با روش توصیفی‌ـ تحلیلی روش علامه طباطبایی را در تفسیر المیزان دربار...

چکیده در میان کتاب ها و جوامع حدیثی، اخبار فراوانی وجود دارد که به نظر می رسد محتوا و مضمون آن ها با یکدیگر تعارض دارند. علامه شعرانی از افرادی است که برای بر طرف کردن تعارض این دسته از اخبار، با کمک روایات اهل بیت(ع) و استناد به علوم معقول و منقول کوشیده است میان موارد متعارض، سازش به وجود آورد و نبود تعارض واقعی میان آنها را نشان دهد. وی در تعارض بدوی و ظاهری اخبار، با تصرف در مدلول یکی از ط...

تقیه یکی از باورهای شیعه است و در جائی قابل اعمال می‌باشدکه جان یا مال و یا عِرض شخص در خطرِ تعرض دشمن بوده و حفظ آن منوط به اظهارسخن یا عملی برخلاف موازین مسلّم دینی باشد. امامان معصوم نه تنها اجازه داده‌اندکه به این حکم عمل شود بلکه خود بدان عمل نموده تا جائی که پاره‌ای از روایات متضمن حکم شرعی براساس تقیه صادر گشته و لذا نمی‌تواند مستند حکمی، تحت عنوان سنت، قرارگیرد. از سوئی فقها، بسیاری ازروا...

واژه­ «آیه»، یکی از تقسیم بندی­های قرآنی مستند به خود قرآن است که در متن کلام الهی نیز به کار رفته است. این واژه، معانی و استعمالات مختلفی دارد که در روایاتی از معصومان(ع) برخی از این کاربردها ملاحظه می­شود. این مقاله درصدد واکاوی معانی این واژه و کاربردهای آن در روایات شیعه است. از جمله، حدیث هشام بن سالم که در ظاهر، دلالت دارد قرآن کریم مشتمل بر هفده هزار آیه است. اختلاف میان آن رقم و تعداد آ...